Ro – język sztuczny aprioryczny stworzony w 1904 przez amerykańskiego pastora Edwarda Powella Fostera i jego żonę. Język jest oparty na kategoryzacji, co czyni go późnym przykładem tzw. języków filozoficznych (taksonomicznych), gatunku sztucznych języków, którymi w XVII wieku zajmowali się m.in. Francis Lodwick, Thomas Urquhart, George Dalgarno, John Wilkins oraz Gottfried Leibniz. Na przykład wszystkie słowa na bofo- oznaczają kolory: bofoc – czerwony, bofod – pomarańczowy, bofof – żółty.
Foster zdziwił się faktem, że skład słowa nie daje żadnej informacji na temat jego znaczenia. Dlatego stworzył system, w którym słowa mają podpowiadać, jakie jest ich znaczenie. Napisał też, że ro nie ma rywalizować z innymi językami ani ich zastępować i nie jest przez nie inspirowany[1].
Na początku ro wspierało kilku wpływowych Amerykanów, m.in. Melvil Dewey, twórcy Klasyfikacji Dziesiętnej Deweya. Mimo tego, język nigdy nie odgrywał znaczącej roli. Główną wadą języków taksonomicznych jest fakt, że słowa o podobnym znaczeniu wyglądają i brzmią bardzo podobnie, a z kontekstu też nie wynika, które znaczenie jest prawidłowe.
Alfabet
Alfabet ro używa 26 liter: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w.
Samogłoski a, i, o, u są wymawiane jak w języku włoskim czy niemieckim (lub polskim), spółgłoski w większości jak w języku angielskim (b, d, f, g, h /h/ , k, l, m, n, p, r, s, t, v, w, y /j/, z), c jak sz /ʃ/, j jak ż /ʒ/ , q jak angielskie ng /ŋ/, x jak ks, gz lub ch /x/, rzadkie th i dh jak angielskie th bezdźwięczne /θ/ i dźwięczne /ð/[2].
Przykład
Pierwsze wiersze z modlitwy Ojcze Nasz:
- Abze radap av el in suda,
- ace rokab eco sugem,
- ace rajda ec kep,
- ace va eco, uz in suda asi in buba[3].
Przypisy
- ↑ Dictionary of Ro: The World Language, page 3, Rev. Edward Powell Foster, ROIA, Waverly, West Virginia, 1928. Cytat:
- Ro did not begin with attempting to rival or supplant any other language whatever, either natural or artificial, nor was it suggested by any of them.
- Unexpectedly came the thought: "How strange it is that there is nothing in the appearance of a written or printed word that gives the slightest hint of its meaning. Why should a word not be a picture? A new word, never seen before would then, like a painting seen for the first time, convey at least some of the meaning to the eye."
- ↑ Bunt gemischte Informationen - langmaker com [online], www.langmaker.com [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-14] (niem.).
- ↑ Mario Pei, One Language for the World, 1958, Biblio-Moser, ISBN 0-8196-0218-3.
Bibliografia
- Foster, Edward Powell (1853-1937), Ro. Cincinnati: 1908 (8 str.)
- Foster, Edward P., Ro, an international language based on the classification of ideas. Cincinnati: The Ro Company, 1910 (39 str.)
- Foster, Edward P., Ru ro, outline of the universal language. Marietta, Ohio: World-Speech Press, 1913 (96 str.)
- Foster, Edward P., Dictionary of Ro the world language. Marietta, Ohio: World-Speech Press, 1919 (72 str.)
- Foster, Edward P., Roap, English key to Ro. Waverly, West Virginia: Ro Language Society, 1921 (32 str.)
- Foster, Edward P., Alphabet of ideas, or dictionary of Ro the world language. Waverly, West Virginia: Roia, 1928 (160 str.) PM 8751.F5
- Foster, Edward P., Ro-Latin-English vocabularium dictionary. Waverly, West Virginia: Roia, 1931 PM 8751.F31
- Foster, Edward P., English-Ro dictionary. Waverly: Ro Language Society, 1932 (64 str.)
| Kategorie języków sztucznych |
|
|---|
| Międzynarodowe języki pomocnicze |
|
|---|
| Języki logiczne i filozoficzne |
|
|---|
| Języki fikcyjnych światów i ludów |
|
|---|
| Zabawy językowe |
|
|---|
| Inne |
|
|---|
