Alessandro Tassoni
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 września 1565
Modena

Data i miejsce śmierci

25 kwietnia 1635
Modena

Narodowość

włoska

Dziedzina sztuki

poezja, literatura

Alessandro Tassoni (ur. 28 września 1565 w Modenie, zm. 25 kwietnia 1635 tamże) – włoski prozaik i poeta.

Urodził się w rodzinie hrabiego Bernardina Tassoniego i jego żony Sigismondi Pellicciari, arystokratów z Modeny. Ojca stracił już w wieku dziesięciu miesięcy, dwa lata później osierociła go matka. Opiekę nad chorowitym chłopcem przejął dziadek Giovanni Pellicciari, a po jego śmierci wujek Marc'Antonio[1]. Tassoni podjął studia prawnicze w Modenie, później uczył się na uniwersytetach w Bolonii i w Pizie, by wreszcie zakończyć edukację na uczelni w Ferrarze. Ponieważ, przebywając przez kilka lat w grupie młodych awanturników, dopuścił się wielu czynów przestępczych, w roku 1595 musiał opuścić Nonantolę[2].

Od roku 1597 był sekretarzem kardynała Ascania Colonny, towarzysząc mu w Rzymie, a w latach 1600-1603 w Hiszpanii. Następnie przebywał w Turynie, na dworze księcia Sabaudii Karola Emanuela I. Później pracował dla kardynała Ludovisiego i, aż do śmierci, dla księcia Franciszka I d’Este[3].

Należał do twórców zdecydowanie zwalczających wszelkie wpływy antyku w literaturze włoskiej. Utrzymywał, że czasy nowożytne pod każdym względem przewyższają starożytność, twórczość Włochów zaś osiągnęła taki poziom artyzmu, że nie mogą się z nią równać ani dzieła dawne, ani też współczesne dokonania europejskie[3]. W jego ocenie poematy Ariosta i Tassa miały większą wartość od eposów Homera, którym zarzucał duże błędy kompozycyjne[4]. Jako surowy krytyk i zagorzały polemista poruszał w swoich Pensieri diversi rozmaite zagadnienia z zakresu polityki, piśmiennictwa, etyki, teologii i fizyki. Ceniono jego komentarze do dzieł Petrarki oraz zawarte w Filippiche wypowiedzi wymierzone przeciwko hiszpańskiemu najeźdźcy[3]. Pozostawił także nieukończony poemat epicki L’Oceano, sławiący odkrycie Ameryki i wzorowany na Luzjadach Camõesa[5].

Za arcydzieło Tassoniego uchodzi pisany oktawą poemat heroikomiczny w dwunastu księgach Wiadro porwane, humorystyczny opis zatargu Modeńczyków z Bolończykami, którego powodem było drewniane wiadro zabrane z miejskiej studni podczas najazdu w roku 1325. Wyraźny kontrast między błahym źródłem konfliktu a jego realistycznie przedstawionymi konsekwencjami nadaje całemu utworowi zabarwienie groteskowe. Tassoni ukazując z satyryczną przesadą rozmaite problemy ówczesnej włoskiej rzeczywistości, przedstawił zarazem obrazki z życia mieszczan, plebsu i arystokracji. Jednocześnie, parodiując starogrecką tradycję, wprowadził do utworu grupę antycznych bogów komentujących przebieg wojny[6]. Pełen kontrastów jest także język utworu, miejscami wyszukany i podniosły, miejscami potoczny i pełen wulgaryzmów. Poemat Tassoniego rozpowszechniany był już w roku 1614. Wydany został po zaakceptowaniu przez cenzurę kościelną w roku 1630[7].

Główne dzieła

„Wiadro porwane”, eksponat we wnętrzu modeńskiej wieży Ghirlandina
  • Considerazioni sopra le rime del Petrarca, 1611 (Rozważania nad wierszami Petrarki)
  • Pensieri diversi, 1612 (Myśli rozmaite)
  • Filippiche, 1614-1625 (Filipiki)
  • Risposta al Soccino, 1617 (Odpowiedź Socynowi)
  • Paragone degli ingegni antichi e moderni, 1620 (Porównanie geniuszów antycznych i współczesnych)
  • Oceano, 1620 (Ocean)
  • Manifesto intorno le relazioni passate tra esso ed i principi di Savoia, 1622 (Manifest o związkach między samym sobą a książętami sabaudzkimi)
  • Wiadro porwane, 1630 (La secchia rapita, pierwszą księgę poematu przełożył Ignacy Krasicki, przekład Józefa Brykczyńskiego opublikowano w roku 1818)

Przypisy

  1. Vittorio G.Rossi, Tassoni, Edizioni Alpes, Milano 1931, s. 5-8.
  2. Vittorio G.Rossi, Tassoni, Edizioni Alpes, Milano 1931, s. 12-23.
  3. a b c Walerian Preisner, Alessandro Tassoni, [w:] Mały słownik pisarzy włoskich, Wiedza Powszechna, Warszawa 1969, s. 192.
  4. Józef Heistein, Historia literatury włoskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987, s. 124.
  5. Walerian Preisner, Alessandro Tassoni, [w:] Mały słownik pisarzy włoskich, Wiedza Powszechna, Warszawa 1969, s. 193.
  6. Julian Maślanka, Wstęp, [w:] Ignacy Krasicki, Myszeidos. Pieśni X, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1982, s. XIII-XIV.
  7. Krzysztof Żaboklicki, Historia literatury włoskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 179.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się