Karol Emanuel I Wielki
Carlo Emanuele I di Savoia, il Grande
Ilustracja
Wizerunek herbu
podpis
książę Sabaudii
Okres

od 30 sierpnia 1580
do 26 lipca 1630

Poprzednik

Emanuel Filibert

Następca

Wiktor Amadeusz I

Dane biograficzne
Dynastia

sabaudzka

Data urodzenia

12 stycznia 1562

Data i miejsce śmierci

26 lipca 1630
Savigliano

Ojciec

Emanuel Filibert

Matka

Małgorzata de Valois

Rodzeństwo

Amadeusz, markiz Saint-Rambert
Otton
Beatrycze
Matylda, markiza Pianezza
Maria Sabaudzka
Franciszka Sabaudzka
Filip
Małgorzata

Żona

Katarzyna Michalina Habsburg

Dzieci

Filip Emanuel,
Wiktor Amadeusz,
Emanuel Filibert,
Maurycy,
Małgorzata,
Izabela,
Maria Apollonia,
Franciszka Katarzyna,
Tomasz Franciszek,
Joanna

konkubina, żona od 28 listopada 1629

Małgorzata Rossillon, markiza Riva i Chieri

Dzieci

legitimizowane, bez prawa sukcjesji:
Maurycy
Małgorzata
Gabriel
Antoni

Konkubina

Luisa During Maréchal

Dzieci

Emanuel

Konkubina

Virginia Pallavicino

Dzieci

Karol Humbert
Silvio
Vitichindo

Konkubina

Argentina Provana

Dzieci

Feliks

Dane biograficzne
Konkubina

Anna Felicyta Cusani

Dzieci

Ludwik Cusani

Konkubina

nieznana

Dzieci

Anna Katarzyna Meraviglia

Odznaczenia
Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Order Złotego Runa (Austria)

Karol Emanuel I Wielki, wł. Carlo Emanuele I di Savoia (ur. 12 stycznia 1562, zm. 26 lipca 1630) – książę Sabaudii w latach 15801630. Nazywany był również Głową z ognia (wł. Testa d' feu) ze względu na swoje liczne przymioty dowódcy wojskowego.

Urodził się w rodzinnym zamku w Rivoli, w Piemocie jako jedyne dziecko Emanuela Filiberta, księcia Sabaudii, i Małgorzaty de Valois, księżnej de Berry (córki króla Francji – Franciszka I i Klaudii de Valois). Księciem został 30 sierpnia 1580. Był osobą ambitną i pewną siebie, prowadził politykę ekspansji terytorialnej. Na jesieni 1588, podczas wojny domowej nękającej Francję (podczas panowania Henryka III Walezego), Karol Emanuel okupował markizat Saluzzo, który znajdował się pod panowaniem francuskim. Król Henryk IV Burbon zażądał później zwrotu tych ziem, ale książę odmówił, w związku z czym wybuchła wojna. Zakończyła się ona pokojem w Vervins (2 maja 1598), który nie rozstrzygnął problemu Saluzzo. Po tym jak książę rozpoczął rozmowy z Hiszpanią, Henryk IV znowu wywołał wojnę i na mocy traktatu z Lyon (17 stycznia 1601) Saluzzo wróciło do Sabaudii w zamian za Bresse i inne ziemie za Alpami.

Na mocy tajnego porozumienia[1] w Bruzolo (25 kwietnia 1610) Karol Emanuel sprzymierzył się z Francją przeciw Hiszpanii, ale po zamordowaniu Henryka IV królowa-regentka nie uznała tego pokoju. W styczniu 1617 książę otrzymał pomoc wojsk francuskich, żeby uwolnić księcia Alby, a nowy król Ludwik XIII odnowił przymierze z Sabaudią – w 1619 jego córka Krystyna Maria Burbon poślubiła syna Karola Emanuela – Wiktora Amadeusza. Jednak ponieważ Francuzi okupowali Casale Monferrato, książę sprzymierzył się również z Hiszpanią.

Kiedy kardynał Richelieu najechał Piemont i podbił Susę, książę znowu zmienił stronę i „powrócił” do Francji. Wtedy Filip IV Habsburg wysłał oddziały z Genui i Como, a Karol Emanuel ogłosił neutralność. W 1630 Richelieu posłał armię do Sabaudii, żeby przypomnieć księciu o przestrzeganiu traktatów. Francuzi zaczęli oblegać Pinerolo i Aviglianę, a sabaudzka armia (Wiktora Amadeusza) została pokonana w Valsusa.

Książę dostał silnej gorączki i zmarł nagle w Savigliano, pod koniec lipca 1630. Jego następcą został jego syn – Wiktor Amadeusz.

Życie prywatne

Ze swoją żoną – Katarzyną Michaliną Habsburg, księżniczką hiszpańską, córką króla Filipa II i Elżbiety de Valois, miał 10 dzieci:

Po śmierci swojej żony, Karol Emanuel nie ożenił się powtórnie, ale został ojcem kolejnych 11 dzieci (nieślubnych). Jego kochankami były: Luisa de Duing, Argentina Provana, Marguerite de Roussilon, Virginia Pallavicino, Anna Caterina Meraviglia i Anna Felizita Cusa.

Ordery

Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) w 1568[2], a od 1580 Wielki Mistrz[3]

Rodowód

 
 
 
 
 
Ludwik I Sabaudzki
 
 
Filip II Sabaudzki
 
 
 
 
 
 
Anna z Lusignan
 
 
Karol III Dobry
 
 
 
 
 
 
Jan II z Brosse
 
 
Klaudia z Brosse
 
 
 
 
 
 
Nikola z Châtillon
 
 
Emanuel Filibert
 
 
 
 
 
 
Ferdynand Aviz
 
 
Manuel I Szczęśliwy
 
 
 
 
 
 
Beatrycze Portugalska
 
 
Beatrycze Portugalska
 
 
 
 
 
 
Ferdynand II Aragoński
 
 
Maria Aragońska
 
 
 
 
 
 
Izabela I Kastylijska
 
Karol Emanuel I Wielki
 
 
 
 
 
Jan z Angoulême
 
 
Karol z Angoulême
 
 
 
 
 
 
Małgorzata z Rohan
 
 
Franciszek I Walezjusz
 
 
 
 
 
 
Filip II Sabaudzki
 
 
Ludwika Sabaudzka
 
 
 
 
 
 
Małgorzata Burbon
 
 
Małgorzata Walezjuszka
 
 
 
 
 
 
Karol Orleański
 
 
Ludwik XII Walezjusz
 
 
 
 
 
 
Maria Kliwijska
 
 
Klaudia Walezjuszka
 
 
 
 
 
 
Franciszek II Bretoński
 
 
Anna Bretońska
 
 
 
 
 
 
Małgorzata z Foix
 

Przypisy

  1. Józef Andrzej Gierowski: Historia Włoch. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, s. 275. ISBN 83-04-01943-4.
  2. Federico Bona: I Cavalieri dell'Ordine Supremo del Collare o della Santissima Annunziata. [w:] Blasonario subalpino [on-line]. (wł.).
  3. Federico Bona: I Cavalieri dell'Ordine Supremo del Collare o della Santissima Annunziata. [w:] Blasonario subalpino [on-line]. (wł.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się