Miasto jest ośrodkiem usługowym i turystyczno-wypoczynkowym. Bractwo Flisackie, skupiające około 150 członków, kultywuje tradycje flisackie[3]. Funkcjonuje w mieście drobny przemysł wikliniarski i chemiczny.
Miasto założone przez Stanisława Ulinę Ulińskiego w 1616 r. w widłach Sanu i Tanwi. W XVII wieku istniały cechy kuśniersko-krawiecki i cech szewski. Na początku XVIII wieku powstał tu cechretmański.
Prawa miejskie uzyskał w 1616. Sławę i bujny rozkwit od XVII wieku do XIX wieku Ulanów zawdzięczał rozbudowanemu rzemiosłu szkutniczemu oraz silnemu ośrodkowi flisackiemu. U ujścia Tanwi do Sanu znajdowała się przystań rzeczna zwana „palem”, do której zawijały statki żeglugi śródlądowej. Przy „palu” w Ulanowie naprawiano statki. W latach wojen szwedzkich w XVII wieku Ulanów ucierpiał od najeźdźców. Podobnie zresztą w czasie wojen w następnym wieku, kiedy różne wojska łupiły miasto.
W połowie XIX wieku właścicielem Ulanowa wraz z przyległymi dobrami (Bieliniec, Wólka Bielińska, Bieliny, Glinianka i Dąbrowica) był Stanisław hr. Mniszek. Po jego śmierci w roku 1860 dobra te przypadły jego synowi, Alfonsowi hr. Mniszkowi (ur. 1828), żonatemu z Jadwigą z hr. Dunin-Borkowską. Od tej ostatniej zakupił je w 1892 roku Stefan Sękowski (1859-1910), żonaty z Karoliną ze Szlachtowskich (1866-1926). Po śmierci Stefana Sękowskiego Ulanów wraz z przyległymi wsiami nabył Witold ks. Czartoryski (1864-1945).
Od początku XX w. konkurencja kolei znacznie ograniczyła działalność tutejszych flisaków[5]. Praktycznie zanikła żegluga statkami. Zniszczenia z okresu I wojny światowej i emigracja części ludności miasta do Ameryki, spowodowało zmniejszenie liczby mieszkańców Ulanowa i utratę praw miejskich w 1934. Zmalała ilość spławianych tratew, chociaż w latach międzywojennych dostarczano stąd jeszcze drewno aż do Gdańska[6]. Szczątkowy spław zachował się do pierwszych lat po II wojnie światowej. Ostatnie tratwy wypłynęły z Ulanowa w 1968 r.[5]
W 1921 r. w Zwolakach (obecnie teren Ulanowa) powstała grupa Badaczy Pisma Świętego, zaś w 1935 w Zwolakach powstał zbór Świadków Jehowy (obecnie zbór Nisko)[7].
Ludność żydowska Ulanowa liczyła w 1939 roku 2200 osób i stanowiła 56,5% ogółu mieszkańców. Społeczność tę hitlerowcy wypędzili z miejscowości w listopadzie 1942[8].
8 września 1991 r. powstało w Ulanowie Bractwo Flisackie pod wezwaniem świętej Barbary. Za główny cel swojej działalności przyjęło kultywowanie flisackich tradycji Ulanowa oraz rozwój kulturalny gminy ulanowskiej. W 1993 roku został zorganizowany pierwszy kulturowy spław tratwiany z Ulanowa do Gdańska, o nazwie „Flis Szlakiem Praojców” (w 26 dni tratwy przebyły 724 km). Kolejne flisy na tej samej trasie odbyły się w 1996 i w 1997 roku. Podczas Międzynarodowego Zjazdu Flisaków we Włoszech w 2005 r. stowarzyszenie z Ulanowa zostało przyjęte do Międzynarodowego Stowarzyszenia Flisaków, zrzeszającego wówczas 26 organizacji[9].
W 2009 w Ulanowie odbył się Międzynarodowy Zjazd Flisaków, a w 2015 otwarto Muzeum Flisactwa Polskiego[10].
Piramida wieku mieszkańców Ulanowa w 2014 roku[11].
Zabytki
Kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela i św. Barbary wzniesiony w 1643 r. z fundacji Jana Hilarego Ulińskiego, chorążego halickiego. Jan Uliński był synem Stanisława i Zofii Kostczanki, h. Dąbrowa[12]. Kościół wielokrotnie remontowano w XVIII w. W II poł. XIX w. świątynię gruntownie odnowiono. Wnętrze dekorowane jest figuralną polichromią, prawdopodobnie z XVIII w., odnowioną i uzupełnioną w 1868 r. Zespół kościelny otoczony jest murem, w którego obwodzie od południa wbudowano murową dzwonnicę oraz dwie bramki: od północy i od południa.
Kościół filialny pw. św. Trójcy (tzw. flisacki, cmentarny) zbudowany prawdopodobnie w 1660 z fundacji Jędrzeja Zamojskiego, wojewody smoleńskiego. Konsekrowany w 1742 i w tym samym czasie rozbudowany. Około połowy XIX w. kościół poddano gruntownemu remontowi. Wnętrze kościoła ozdobione polichromią z elementami iluzjonistycznej architektury pochodzącej zapewne z XVIII w., przemalowanej w II poł. XIX w. W 2002 kościół uległ zniszczeniu na skutek pożaru. Renowacja trwała 3 lata.
W mieście działa piłkarski Miejsko-Gminy Klub Sportowy Retman Ulanów, który powstał w 1950[13]. W sezonie 2018/19 drużyna grała w klasie okręgowej, obecnie w Klasie A okręgu Stalowa Wola. Barwy klubowe: niebiesko-żółte[14]. Wychowankiem Retmana Ulanów był Stanisław Karaś[15], który następnie przeszedł do Stali Stalowa Wola, a potem od sezonu 1976/77 do Stali Mielec[16].
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.
50°29′25″N 22°15′55″E/50,490278 22,265278
.jpg)
.jpg)
