Siegfried Lenz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 marca 1926
Lyck

Data i miejsce śmierci

7 października 2014
Hamburg

Zawód, zajęcie

pisarz, eseista

Narodowość

niemiecka

Alma Mater

Uniwersytet w Hamburgu

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Siegfried Lenz (ur. 17 marca 1926 w Lyck/Ełku, zm. 7 października 2014 w Hamburgu)[1] – niemiecki pisarz, eseista, laureat Nagrody Goethego. Część swojej twórczości poświęcił Mazurom[2].

Życiorys

Był synem urzędnika celnego i dorastał na Mazurach. Od 1939 był członkiem Hitlerjugend[3], w kwietniu 1944 został członkiem NSDAP. Wcielony do Wehrmachtu (służył w marynarce wojennej) , zdezerterował w ostatnich miesiącach wojny. Nie uchroniło go to przed – jednak krótkotrwałym – pobytem w brytyjskim obozie jenieckim. Po zwolnieniu z brytyjskiej niewoli studiował literaturę, filozofię i anglistykę w Hamburgu[4]. W latach 1950–1951 był redaktorem działu kulturalnego tygodnika Die Welt. Od 1951 zajął się głównie twórczością literacką, współpracując z licznymi wydawnictwami prasowymi, radiem oraz wykładał gościnnie na uniwersytecie.

Jako zwolennik polityki wschodniej Willy'ego Brandta uczestniczył 1965 i 1969 w kampaniach wyborczych zachodnioniemieckich socjaldemokratów. Wraz z Gunterem Grassem był obecny przy podpisywaniu polsko-niemieckiego traktatu pokojowego w Warszawie w roku 1970[3].

Jest laureatem wielu nagród, odznaczeń i wyróżnień, m.in.:

  • Thomas Mann-Preis
  • Friedenpreis des Deutschen Buchhandels
  • Goethe-Preis der Stadt Frankfurt/M.
  • Literaturpreis der Stadt Bremen

Twórczość

Opowiadania tomu Słodkie Sulejki (wersja niem. 1955 r.) to ”mazurskie gawędy, pisane z humorem i nostalgią… bez nacjonalistycznej awersji, ale też bez ambicji ukazania historycznej perspektywy. Były wspomnieniem świata, który zaginął raz na zawsze; był egzotyczny, niemal baśniowy, zamieszkany przez ludzi, w których – mimo niemieckiego języka czuło się szeroką duszę Europy Wschodniej” (A. Krzemiński)[3].

Największym międzynarodowym sukcesem pisarza okazała się, później zekranizowana, powieść Lekcja niemieckiego, która została przetłumaczona na 19 języków. Dotyczy moralnych konfliktów w nazistowskich Niemczech. Powieść, której akcja umiejscowiona jest w hitlerowskich Niemczech, jest oskarżeniem niemieckiego ślepego, sytuującego się poza dobrem i złem, posłuszeństwa. Przykładem jest zapiekła konsekwencja, z jaką wiejski policjant na rozkaz nazistów prześladuje „dekadenckiego” malarza[3].

Akcja Muzeum ziemi ojczystej (Heimatmuseum) umiejscowiona jest na Mazurach. Mówiąc o prawie Niemców do utraconej ojczyzny autor wdaje się w spór z szowinistyczną „ideologią pogranicza” i ziomkowskim rewanżyzmem. Człowiek, który uratował zbiory muzeum z rodzinnego Łukowca (Ełku) i zamieszkał w Niemczech Zachodnich, dochodzi do wniosku, że tylko niszcząc (paląc) eksponaty muzeum, zdoła je uchronić przed nacjonalistycznymi manipulacjami[5].

Siegfried Lenz jako autor powieści i opowiadań[6] zaliczany jest do elitarnego grona „klasyków” prozy RFN-owskiej, obok Bölla, Grassa, Walsera[3].

Honorowy obywatel Ełku (2011)[7].

Powieści

  • Es waren Habichte in der Luft (1951)
  • Duell mit dem Schatten (1953)
  • Za burtą (Der Mann im Strom 1957, wyd. polskie 1966)
  • Brot und Spiele (1959)
  • Całe miasto mówi (Stadtgespräch, 1963)
  • Lekcja niemieckiego (Deutschstunde 1968, wyd. polskie 1971)
  • Wzór do naśladowania (Das Vorbild, 1973)
  • Muzeum ziemi ojczystej (Heimatmuseum 1978, wyd. polskie 1991)
  • Der Verlust (1981)
  • Exerzierplatz (1985)
  • Die Klangprobe (1990)
  • Die Auflehnung (1994)
  • Arnes Nachlass (1999)
  • Biuro rzeczy znalezionych (Fundbüro, 2003)
  • Der Überläufer (posthum 2016)[8]

Opowiadania

  • Słodkie Sulejki (So zärtlich war Suleyken 1955, wyd. polskie 1988)
  • Łowca drwin (Jäger des Spotts, 1958)
  • Statek latarnia (Das Feuerschiff, 1960)
  • Stimmen der See (1962)
  • Najszczęśliwsza rodzina miesiąca i inne opowiadania (Gesammelte erzahlungen 1971, wyd. polskie 1974)
  • Duch mirabelki (Der Geist der Mirabelle, 1975)
  • Einstein przepływa Łabę pod Hamburgiem (Einstein überquert die Elbe bei Hamburg 1975, wyd. polskie 1977)
  • Zapiski spekulanta (Lehmanns Erzählungen)

Dramaty

  • Nikt nie jest winien (Zeit der Schuldlosen, 1961)
  • Twarz (Das Gesicht, 1964)

Międzynarodowy Konkurs Literacki imienia Siegfrieda Lenza

Od 2017 pod patronatem Siegfried Lenz Stiftung oraz Prezydenta Miasta Ełku Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii Nasierowskiej w Ełku organizuje międzynarodowy konkurs prozatorski, upamiętniający twórczość pisarza. Temat przewodni konkursu to „Oblicza Europy”.

I edycja (2017)

Jury: Marta Fox, dr hab. ks. Jerzy Sikora, prof. dr hab. Jarosław Ławski i Iwona Adeszko (dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Ełku)[9]

  • I nagroda: Krzysztof Rejmer
  • II nagroda: Anna Piliszewska
  • III nagroda: Alfred Siatecki
  • Wyróżnienia: Agata Marzec, Marek Otwinowski, Dagmara Tomczyk, Katarzyna Nowak, Małgorzata Dorota Pieńkowska, Anita Stawik, Janusz Koryl

II edycja (2018)

Jury: Marta Fox, dr hab. ks. Jerzy Sikora, Michał Olszewski i Iwona Adeszko[10]

  • I nagroda: Jędrzej Napiecek
  • II nagroda: Krzysztof Eszet Szkurłatowski
  • III nagroda: Małgorzata Dorota Pieńkowska
  • Wyróżnienia: Miłka Malzahn, Edyta Karolina Bardócz, Lesław Sadowski[11]

III edycja (2019)

Jury: Marta Fox, dr hab. ks. Jerzy Sikora, Michał Olszewski i Iwona Adeszko[12]

  • I nagroda: Patrycja Pelica
  • II nagroda: Łukasz Barys
  • III nagroda: Agnieszka Szygendowska
  • Wyróżnienia: Aleksandra Błaszczyk, Dorota Kotas, Dariusz Pylański, Waldemar Pieńkowski

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Siegfried Lenz ist tot. [dostęp 2014-10-07]. (niem.).
  2. ↑ Karol Koczy: Siegfried Lenz: Nachdenken über Heimat, [w:] Colloquia Germanica Stetinensia 7, 1998, s. 83-98.
  3. ↑ a b c d e Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN pod red. Marka Zybury. Warszawa – Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-11995-0 (autor biogramu: Zbigniew Światłowski), s. 199.
  4. ↑ Siegfried Lenz • Biografie und Werke [online], www.inhaltsangabe.de [dostęp 2023-12-23] (niem.).
  5. ↑ Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN pod red. Marka Zybury. Warszawa – Wrocław 1996 (autor biogramu: Zbigniew Światłowski), s. 200.
  6. ↑ Weronika Jaworska: Die Erzählungen von Siegfried Lenz, [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia germańska II (Toruń) 1976, s. 43-57.
  7. ↑ Niemiecki pisarz Siegfried Lenz – honorowym obywatelem Ełku. [dostęp 2018-10-09]. (pol.).
  8. ↑ „Überläufer” überrascht Witwe von Siegfried Lenz – www.faz.net (niem.).
  9. ↑ Wyniki I Międzynarodowego Konkursu Literackiego im. Siegfrieda Lenza, „Miejska Biblioteka Publiczna w Ełku” [dostęp 2018-10-08] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-09] (pol.).
  10. ↑ II Międzynarodowy Konkurs Literacki Siegfrieda Lenza, „Miejska Biblioteka Publiczna w Ełku” [dostęp 2018-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-19] (pol.).
  11. ↑ Paweł Butwiłowski: III Międzynarodowy Konkurs Literacki Siegfrieda Lenza. Miasto Ełk (www.elk.pl), 22 Marca 2019. [dostęp 2023-12-14].
  12. ↑ Za nami rozstrzygnięcie III Międzynarodowego Konkursu Literackiego im. Siegfrieda Lenza [online], elk.wm.pl [dostęp 2019-10-16] (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Uchwała Rady Miasta Ełku w sprawie nadania Siegfriedowi Lenzowi tytułu „Honorowy Obywatel Miasta Ełku”

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się