ResponseEve, a responsive template by SiGa

Zobacz hasło poimek w Wikisłowniku

Poimek (łac. postpositio) – nieodmienna część mowy, która łączy się z wyrazem i zmienia jego sens. Występuje w wielu językach świata, m.in. baskijskim, indoeuropejskich, kartwelskich, ałtajskich, ugrofińskich i pod względem funkcji w zdaniu przypomina przyimek, jedyną różnicą jest występowanie za, a nie przed wyrazem określanym.

Poimki w języku fińskim

Najważniejsze poimki to:

• jälkeen – po
• kanssa – z
• takia – z powodu
• vuoksi – dla, z (powodu)
• ohi(tse) – obok
• ympäri – wokół
• takana – za

Z reguły łączą się z dopełniaczem.

• Hän juokse talon ympäri' – On biega dokoła domu.
• Tunnin jälkeen menemme pois – Po lekcji sobie pójdziemy.
• En halua puhua sinun kanssa – Nie chcę z tobą rozmawiać.

Poimki w języku węgierskim

Do najważniejszych poimków należą:

• előtt – przed
• után – po
• körül – około
• nélkül – bez
• szerint – według
• mellett – obok
• mögött – za (kimś/czymś)

Nie łączą się z dopełniaczem.

• A hűtőszekrény mellett van az asztal – Obok lodówki jest stół.
• Cukor nélkül kérsz teát? – Chcesz herbatę bez cukru?
• Gábor szerint itt nagyon meleg van – Zdaniem Gábora jest tu bardzo ciepło.

Poimki w języku tatarskim

W języku tatarskim poimek wymaga od słowa do którego się odnosi przyjmowania odpowiedniej, specyficznej formy gramatycznej. Biorąc to pod uwagę poimki można podzielić na trzy grupy:

1) wymagające by stojące przed nimi rzeczowniki były w deklinacyjnym przypadku podstawowym natomiast zaimki były w bierniku:

• белән (z) – Марат белән (z Maratem);
• өчен (dla, z powodu) – дуслык өчен (za przyjaźń, z powodu przyjaźni);
• турында (o) – Тукай турында (o Tukaju).

2) wymagające by stojące przed nimi rzeczowniki były w allatywie:

• таба (do) – Казанга таба (do Kazania, w stronę Kazania);
• каршы (przeciw) – сугышка каршы (przeciw wojnie).

3) wymagające by stojące przed nimi rzeczowniki były w ablatywie:

• бирле (z) – апрельдән бирле (od marca);
• соң (po) – эштән соң (po pracy).

Funkcje poimków mogą w języku tatarskim wypełniać także rzeczowniki w przypadkach „przestrzennych” (allatyw, ablatyw, miejscownik):

• уртасында (w środku) – көн уртасында (w środku dnia);
• алдында (przed) – өй алдында (przed domem).

Bibliografia

• KazimierzK. Polański KazimierzK., Poimek, [w:] KazimierzK. Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, s. 443–444, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897 .
• Czesław Kudzinowski: Słownik fińsko-polski. Poznań: Wydawnictwa naukowe UAM, 1988. ISBN 83-232-0052-1.brak strony w książce
• Czesław Kudzinowski: Gramatyka języka fińskiego. Poznań: Wydawnictwa naukowe UAM, 1978.brak strony w książce
• Zsuzsa Pontifex: Język węgierski dla początkujących. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2006. ISBN 83-08-03889-1.brak strony w książce

Linki zewnętrzne

• Самоучитель татарского языка (Samouczek języka tatarskiego – rosyjskojęzyczny)