Plan Morgenthaua – plan dotyczący przyszłości powojennych Niemiec opracowany przez Henry’ego Morgenthaua, amerykańskiego Sekretarza Skarbu[1].
Charakterystyka
Plan Morgenthaua przedstawiono 9 września 1944 roku w trakcie II brytyjsko-amerykańskiej konferencji w m. Quebec (11–16 września 1944) i uzyskał poparcie Franklina Delano Roosevelta oraz Winstona Churchilla, krytykowali go jednak sekretarz stanu Cordell Hull i brytyjski minister spraw zagranicznych Anthony Eden, źle przyjęła go też amerykańska opinia publiczna i koła biznesowe. Ostatecznie w listopadzie 1944 roku został odrzucony przez Roosevelta[2][3].
utworzenie strefy międzynarodowej pod zarządem ONZ, obejmującej najsilniej uprzemysłowione rejony Niemiec: Zagłębie Ruhry, Nadrenię aż po Kanał Kiloński; ludność niemiecka z tych terenów miała zostać wysiedlona, a na jej miejsce sprowadzeni robotnicy z Francji, Belgii, Holandii i innych państw Europy Zachodniej,
zakaz utrzymywania przez oba państwa niemieckie jakichkolwiek stosunków handlowych z rejonami znajdującymi się w obrębie strefy międzynarodowej,
likwidacja przemysłu ciężkiego, przekazanie sprzętu i urządzeń przemysłowych, które nie uległy zniszczeniu w czasie wojny, państwom koalicji antyhitlerowskiej jako reparacji wojennych,
stworzenie gospodarki rolniczo-pasterskiej,
obsadzenie obu nowo powstałych państw przez wojska alianckie,
wycofanie wojsk amerykańskich z Niemiec, przy jednoczesnym pozostawieniu decydujących kompetencji USA, np. przez mianowanie Wysokiego Komisarza Stanów Zjednoczonych jako głównego organu kontroli politycznej,
↑Cz. Madajczyk, Bezwarunkowa kapitulacja mocarstw Osi. Formuła i jej realizacja, „Dzieje Najnowsze”, 35, 2003, 2, s. 61.
↑S.M. Plokhy, Jałta. Cena pokoju, Rebis, Poznań 2011, s. 138-139/.
↑W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, wyd. 4, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 14.
↑J. Mysiakowska-Muszyńska, Sowietyzacja Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w myśli politycznej Władysława Studnickiego (1945–1953), „Dzieje Najnowsze”, 46, 2014, 2, s. 63, przypis nr 36.
↑PiotrP.SobańskiPiotrP., Roszczenia Polski wobec RFN w świetle doktryny niemieckiej, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu, 2019, s. 97, ISBN 978-83-60038-70-3.
↑KurtK.ZentnerKurtK., Aufstieg aus dem Nichts. Deutschland von 1945 bis 1953.brak strony (książka)
↑Longin Pastusiak: Polityka Stanów Zjednoczonych w Niemczech 1945–1949. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1967, s. 64–67.
Bibliografia
K. Larres, Stosunki międzynarodowe i bezpieczeństwo, [w:] Dwudziesty wiek po 1945 roku, red. M. Fulbrook, Świat Książki, Warszawa 2011, s. 233.
„Kronika ludzkości”, Wydawnictwo Kronika, Warszawa 1993.
„Wielka encyklopedia PWN”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003
Linki zewnętrzne
Memorandum z roku 1944, podpisane przez Morgenthaua (Franklin D. Roosevelt Presidential Library and Museum)