Majmonides
موسى بن ميمون بن عبد الله القرطبي الإسرائيلي
Pomnik Majmonidesa w Kordobie
|
Data i miejsce urodzenia
|
1135 Kordoba
|
Data i miejsce śmierci
|
13 grudnia 1204 Kair
|
Miejsce spoczynku
|
Tyberiada
|
Zawód, zajęcie
|
filozof, lekarz
|
Narodowość
|
żydowska
|
|
|
Cytaty w Wikicytatach
|
|
Majmonides, rabbi Mosze ben Majmon, Rambam, Abu Imran Musa Ibn Majmun, hebr. רבי משה בן מיימון, arab. موسى بن ميمون بن عبد الله القرطبي الإسرائيلي (ur. 1135 w Kordobie, zm. 13 grudnia 1204 w Kairze) – żydowski filozof (główny przedstawiciel arystotelizmu żydowskiego) i lekarz. Był autorem najważniejszego średniowiecznego komentarza do Talmudu – „Księga przykazań” (Sefer ha-Micwot).
Życie
Majmonides w wyniku prześladowań religijnych opuścił około roku 1150 islamską Hiszpanię, studiował w Fezie teologię i medycynę, od roku 1165 osiadł w Egipcie. W Kairze został osobistym lekarzem sułtana Saladyna[1] oraz przywódcą tamtejszej gminy żydowskiej. Zajmował się handlem, medycyną, pisał prace z dziedziny prawa żydowskiego, medycyny, filozofii. Pochowany w Tyberiadzie w Izraelu; jego grób jest celem pielgrzymek.
Trzynaście zasad wiary
W Komentarzu do Miszny sformułował tzw. Trzynaście zasad wiary, opisujących podstawy wiary judaizmu. Wiele wspólnot żydowskich włączyło ich recytację do swoich porannych modlitw. Jest wśród nich wyznanie wiary w przyjście Mesjasza: Wierzę z całkowitym przekonaniem w przyjście Mesjasza i mimo iż może się opóźnić, oczekuję Jego przyjścia codziennie[2].
Lista zasad wiary:
- Istnienie Boga;
- Jedność Boga;
- Duchowa i niecielesna natura Boga;
- Wieczna natura Boga;
- Jedynie Bóg powinien być przedmiotem kultu;
- Objawienie Boga przez proroków;
- Wyższość Mojżesza w stosunku do innych proroków;
- Boże Prawo dane na Synaju;
- Niezmienność Tory jako Bożego Prawa;
- Boża presciencja (przedwiedza) ludzkich działań;
- Nagroda za dobro, kara za zło;
- Przyjście Mesjasza żydowskiego;
- Zmartwychwstanie umarłych[3].
Twórczość filozoficzna
Podobnie jak w przypadku filozofów arabskich, w których ślady poszedł Majmonides, dzieło jego pozostawało zarówno pod wpływem neoplatonizmu, jak i arystotelizmu; akcentując wszakże zaznaczone już u Ibn Dauda momenty, Majmonides wyraźnie umieszcza na pierwszym miejscu Arystotelesa. Fakt ten wyjaśnia niezaprzeczalny wpływ, jaki Majmonides wywarł na filozofów chrześcijańskich w nadchodzącym stuleciu, szczególnie zaś na św. Tomasza z Akwinu. Według doktora żydowskiego nauka Prawa Bożego i filozofia to dwie – posiadające różny charakter – formy wiedzy; muszą też respektować naturę metafizyki ci, którzy oczekują od niej racjonalnego potwierdzenia wiary religijnej. W przeciwieństwie do Ibn Gabirola Majmonides utrzymuje, że czyste inteligencje nie posiadają materii oraz że materia ciał niebieskich różni się od materii ciał ziemskich[potrzebny przypis].
Dzieła
Głównymi dziełami Majmonidesa były:
- Przewodnik błądzących (More Newuchim)[4], napisany między 1185 a 1190 r.[5] – podstawowe dzieło filozoficzne Majmonidesa. We wstępie zawarta została klasyczna formuła zasad doktrynalnych judaizmu oraz podstawy racjonalistycznych poglądów filozoficznych, które wywarły wpływ na filozofię scholastyczną.
- Powtórzenie Tory, inny tytuł Silna dłoń (Miszne Tora, Jad Ha-Chazaka) (1180), którego częścią jest Księga przykazań (Sefer ha-Micwot) – wielka kodyfikacja prawa żydowskiego, wyodrębniająca i omawiająca 613 przykazań prawa Mojżeszowego. Była ona podstawą wszystkich późniejszych komentarzy do prawa żydowskiego.
- Komentarz do Miszny (Perush ha-Mishnah) – napisany w celu podniesienia rangi Miszny, jako samodzielnego, pełnoprawnego źródła studiów. Miał służyć zarówno jako wstęp do Talmudu, jak i jego rewizja, poprzez przegląd różnych interpretacji ze wskazaniem właściwych[6].
Przypisy
- ↑ Brigitte Hintzen-Bohlen: Sztuka i Architektura – Andaluzja. Warszawa: Wydawnictwo Philip Wilson, 2008, s. 416. ISBN 978-3-8331-5106-4.
- ↑ Roy H. Schoeman: Salvation is from the Jews (John 4:22). The Role of Judaism in Salvation History from Abraham to the Second Coming. San Francisco: Ignatius Press, 2003, s. 74. ISBN 0-89870-975-X.
- ↑ Traktat Sanhedryn, rozdz. 10.
- ↑ Zob. w przekładzie polskim.
- ↑ Por. Isadore Twersky: Maimonides.brak strony w książce w: Understanding Rabbinic Judaism. From Talmudic to Modern Times. Jacob Neusner (red.). Nowy Jork: Ktav Publishing House, 1974, s. 202. ISBN 0-87068-238-5.
- ↑ Isadore Twersky: Maimonides.brak strony w książce w: Understanding Rabbinic Judaism. From Talmudic to Modern Times. Jacob Neusner (red.). Nowy Jork: Ktav Publishing House, 1974, s. 195. ISBN 0-87068-238-5.
Linki zewnętrzne
- KennethK. Seeskin KennethK., Maimonides, 15 marca 2017 .
- SarahS. Pessin SarahS., The Influence of Islamic Thought on Maimonides, 28 maja 2014 . (Wpływ myśli islamskiej na Majmonidesa)
Żydowskie ruchy religijne |
|
---|
Ludy wyznające judaizm |
|
---|
Filozofia żydowska |
|
---|
Teksty religijne |
|
---|
Postacie |
|
---|
Życie i kultura |
|
---|
Święta |
|
---|
Ważne miejsca i stanowiska |
|
---|
Modlitwy i przedmioty kultu |
|
---|
Języki |
|
---|
Historia |
|
---|
Polityka |
|
---|
Antysemityzm |
|
---|
Encyklopedia internetowa:
- PWN: 3936385
- Britannica: biography/Moses-Maimonides
- Treccani: maimonide
- Universalis: maimonide, maimonide-m
- SEP: maimonides, maimonides-islamic
- БРЭ: 2164201
- NE.se: moses-maimonides
- SNL: Moses_Maimonides
- VLE: maimonidas
- Catalana: 0039281
- DSDE: Moses_Maimonides
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 38194