Kępno
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Ratusz
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

kępiński

Gmina

Kępno

Prawa miejskie

przed 1283 oraz 1661

Burmistrz

Piotr Psikus

Powierzchnia

7,79 km²

Populacja (31.12.2021)
• liczba ludności
• gęstość


13 857[1]
1779[1] os./km²

Strefa numeracyjna

62

Kod pocztowy

63-600

Tablice rejestracyjne

PKE

Położenie na mapie powiatu kępińskiego
Mapa konturowa powiatu kępińskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kępno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kępno”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kępno”
Ziemia51°16′52″N 17°59′13″E/51,281111 17,986944
TERC (TERYT)

3008034

SIMC

0936871

Hasło promocyjne: Dzień Dobry w Kępnie[2]
Urząd miejski
ul. Ratuszowa 1
63-600 Kępno
Strona internetowa

Kępno (niem. Kempen) – miasto w województwie wielkopolskim, w Kaliskiem, na Wysoczyźnie Wieruszowskiej, nad Niesobem, siedziba powiatu kępińskiego i gminy Kępno.

Kępno uzyskało lokację miejską przed 1283 rokiem, zdegradowane przed 1500 rokiem, ponowne nadanie praw miejskich w 1661 roku[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa kaliskiego.

31 grudnia 2021 miasto liczyło 13 857 mieszkańców[1].

Położenie

Kępno leży na Wysoczyźnie Wieruszowskiej, nad Niesobem, w zachodniej części ziemi wieluńskiej, w województwie wielkopolskim i jest najdalej na południe położonym miastem w województwie. Leży 63 km od Kalisza, 76 km od Wrocławia, 88 km od Opola, 128 km od Łodzi, 145 km od Katowic i 170 km od Poznania.

Historia

Ślady osadnictwa na obecnych terenach Kępna sięgają epoki brązu. Świadczą o tym liczne wykopaliska archeologiczne. Najwięcej dawnych przedmiotów odkryto na terenie pradziejowego cmentarzyska na tzw. Górce Wiatrakowej (obecnie Osiedle 700-lecia). Innym dowodem minionego osadnictwa jest grodzisko, tzw. Kopiec. Znaleziono tu fragmenty naczyń oraz pozostałości drewnianych domów. Znaleziska pochodzą z okresu średniowiecza.

Miejscowość pod zlatynizowaną nazwą Campno wymieniona jest w łacińskim dokumencie wydanym w Kępnie w 1282 roku sygnowanym przez księcia wielkopolskiego, późniejszego króla Polski Przemysła II[4]. Pierwsza pisana informacja o Kępnie to dokument dotyczący spotkania jakie miało miejsce 15 lutego tego roku. Doszło wówczas do zjazdu dwóch książąt, w czasie którego książę pomorski Mściwoj II zawarł układ o przeżycie z księciem wielkopolskim Przemysłem II. Na pamiątkę tego wydarzenia w czasach współczesnych u podnóża Kopca ustawiono pamiątkowy głaz.

W 1283 Kępno wymieniane jest już jako miasto. Prawdopodobnie, co typowe dla tamtego okresu, jego lokacja została przeprowadzona za pomocą niemieckich kolonistów. Stąd obok nazwy polskiej Campno równolegle występowała w XIII i XIV wieku nazwa niemiecka Langenfurt. Wskutek procesu polonizacji mieszkańców miasta wyszła ona jednak wkrótce z użytku.

Kępno było początkowo miastem królewskim. Własnością prywatną stało się w 1365, kiedy to król Kazimierz Wielki przekazał je w ręce starosty generalnego Wielkopolski – Wierzbięty z Paniewic. Była to nagroda za pomoc udzieloną królowi w tłumieniu buntu Maćka Borkowica. Wraz z kolejnymi zmianami właścicieli Kępno stopniowo podupadało. Wiązało się to z rozwojem pobliskiej osady – Baranowa oraz licznymi walkami toczonymi w okolicy. W wyniku utraty znaczenia, Kępno straciło prawa miejskie.

 Osobny artykuł: Konfederacja Maćka Borkowica.

Kępno rozkwitło ponownie w XVII w. Na przełomie lat 1660/1661 znów otrzymało prawa miejskie. Wraz z nimi nadano także herb. W herbie Kępna na niebieskim tle widnieje biały łabędź stojący na zielonej kępie. W 1661 roku założono tu polski i niemiecki zbór luterański, zamknięty w 1686 roku. Kościół ewangelicki na nowo zbudowany w 1779 roku[5].

Zabory Polski

Do 1793 Kępno leżało w województwie sieradzkim. W wyniku II rozbioru Polski znalazło się na obszarze zaboru pruskiego (od 1795 jako część departamentu kaliskiego Prus Południowych). W 1807 miasto weszło w skład departamentu kaliskiego Księstwa Warszawskiego, by po kongresie wiedeńskim w 1815 powrócić w granice Prus.

Panowanie pruskie, a od 1871 niemieckie, przyniosło oprócz zaostrzającej się polityki germanizacyjnej także dynamiczny rozwój gospodarczy, przestrzenny i architektoniczny. W drugiej połowie XIX w. w mieście powstały liczne budynki użyteczności publicznej oraz nowoczesna infrastruktura techniczna. Po I wojnie światowej Kępno wróciło w granice państwa polskiego 17 stycznia 1920 r., na mocy postanowień traktatu wersalskiego.

II wojna światowa

Niemcy wkroczyli do Kępna 1 września 1939. Z relacji świadków wiadomo, że pierwszy samochód zwiadowczy wjechał na rynek około godziny 12.30. Kilka minut później pojawiły się oddziały wojskowe. W czasie II wojny światowej z miasta wysiedlono większość Polaków do Generalnego Gubernatorstwa, a w zamian sprowadzono Niemców w ramach akcji kolonizacyjnej Heim ins Reich.

Okupanci zrabowali między innymi dzwony kościelne. W styczniu 1945 do Kępna od strony Wieruszowa zbliżyły się wojska radzieckie, wypierając stopniowo oddziały niemieckie. Niemcy stawili niewielki opór w okolicy wsi Olszowa, jednak został on szybko przełamany i 21 stycznia 1945 miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną.

Okres powojenny

Na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 zostały utworzone miejsca odosobnienia, więzienia i ośrodki pracy przymusowej dla „hitlerowskich zbrodniarzy oraz zdrajców narodu polskiego”. Obóz pracy nr 113 Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło w Kępnie[6].

Od 1945 następuje dalszy rozwój Kępna. Powstają nowe budowle, szkoły i zakłady przemysłowe. Wokół „starego miasta”, stanowiącego centrum, powstają nowe osiedla. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należy do woj. kaliskiego. Powiat kępiński przywrócono 1 stycznia 1999.

Narodowości

O wielonarodowej historii miasta świadczą trzy świątynie: kościół rzymskokatolicki pw. św. Marcina (1911), kościół ewangelicko-augsburski (1863) i neoklasycystyczna synagoga (1815-16). Mieszkańcami byli głównie Polacy, Żydzi i Niemcy. Z biegiem czasu przybywało Polaków i Niemców. Ludność żydowska emigrowała w kierunku zachodnich prowincji niemieckich, Anglii oraz do Ameryki. Jej populacja zmniejszyła się do tego stopnia, że przestała odgrywać rolę w życiu miasta. Obywatele niemieccy to głównie urzędnicy przybywający z głębi Niemiec, kolonizatorzy.

Mieszkańcy Kępna według wyznania w latach 1820-1910
Lata Katolicy Ewangelicy Żydzi
1820 1190 945 2578
1833 1514 830 3384
1837 1572 1108 3474
1843 1561 1155 3528
1846 1645 1188 3760
1855 1436 1071 3282
1871 2194 1387 2449
1910 3962 1779 739

Administracja i samorząd

Urzędy i instytucje

Kępno jest siedzibą władz samorządowych: Gminy Kępno (Urząd Miasta i Gminy w Kępnie) oraz Starostwa Powiatowego.

Ponadto w Kępnie funkcjonuje wiele instytucji lokalnych: Sąd Rejonowy, Powiatowy Urząd Pracy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, Urząd Skarbowy, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie, Wodociągi Kępińskie.

Organem wykonawczym w Kępnie jest burmistrz miasta[7].

Rada Miasta

Ugrupowanie Kadencja 2002−2006[8] Kadencja 2006−2010[9] Kadencja 2010–2014[10] Kadencja 2014–2018[11]
Sojusz Lewicy Demokratycznej 5 (SLD-UP) 2 (LiD) 1 1
Porozumienie Samorządowe 11 8 7 7
Kępiński Powiatowy Blok Wyborczy 2002 1 - - -
Forum Społeczno - Gospodarczego 1 4 6 5
Wspólnota Samorządowa Powiatu Kępińskiego 3 5 1 2
Kobiety w Samorządzie - 2 - -
Platforma Obywatelska - - 4 -
Aktywni Bliżej Ciebie - - 1 -
KWW Anieli Kempa - - 1 1
Polskie Stronnictwo Ludowe - - - 4
KWW Andrzeja Jóźwika - - - 1

Transport

Dworzec kolejowy w Kępnie

Północną obwodnicę miasta stanowi droga ekspresowa S8, która krzyżuje się z jego wschodnią obwodnicą w ciągu drogi ekspresowej S11. Podnadto w samych granicach miasta przebiega droga wojewódzka nr 482.

Kępno to węzeł kolejowy, krzyżują się tu linie kolejowe Poznań – Kępno – LubliniecCzęstochowa/Katowice, Kępno – WieluńHerby Nowe, Kępno – Oleśnica (nieczynna) i Kępno – Namysłów (nieczynna).

W mieście znajduje czynny dworzec kolejowy, oraz zamknięty Kępno Zachodnie, leżący przy linii nr 307.

Komunikację autobusową z innymi miastami zapewnia placówka terenowa PKS Ostrów Wielkopolski.

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Kępna w 2014 roku[12].

Potencjał gospodarczy

Stan gospodarki na obszarze gminy obrazuje wskaźnik przedsiębiorczości - przedstawiający ilość podmiotów gospodarczych w systemie REGON na 1000 mieszkańców- wskaźnik przedsiębiorczości dla gminy Kępno wynosi 119[13] i jest to wartość najwyższa w odniesieniu do średniej dla kraju, województwa i powiatu, co świadczy o dobrze rozwiniętej przedsiębiorczości. Dominującymi sektorami w gospodarce gminy Kępno są: handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (31%), przetwórstwo przemysłowe (15,2%) oraz budownictwo (12,6%). Te trzy sektory stanowią łącznie niemalże 60% wszystkich przedsiębiorstw na terenie gminy Kępno. Powiat kępiński (więc także Kępno) ma zasadniczo charakter rolniczy z przetwórstwem rolno-spożywczy, z dobrze rozwiniętym rzemiosłem i handlem. Szczególną rolę w tym regionie odgrywa przemysł meblarski. Potocznie mówi się nawet o tzw. kępińskim zagłębiu meblowym. Przedsiębiorstwa z powiatu kępińskiego są promowane wśród partnerów zagranicznych. Szacuje się, że wokół Kępna zlokalizowanych jest ponad 600 firm z branży meblarskiej[14].

Zabytki

Oświata

  • Przedszkola:
    • Samorządowe nr 2, ul. ks. Piotra Wawrzyniaka 40
    • Samorządowe nr 4, ul. Cicha 13
    • Samorządowe nr 5, os. 700-lecia 9
    • Sióstr Boromeuszek, ul. Kościuszki 17
  • Szkoły podstawowe:
    • nr 1 im. Bohaterów Westerplatte, ul. Sienkiewicza 21
    • nr 2 im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, ul. Zamkowa
    • nr 3 im. Przemysła II, os. 1000-lecia 1
  • Szkoły średnie:

Wspólnoty wyznaniowe

Na terenie Kępna działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Kultura i sport

Sport

W Kępnie funkcjonuje hala sportowa KOSiR (Kępiński Ośrodek Sportu i Rekreacji), w której oprócz turniejów sportowych odbywają się koncerty oraz inne imprezy kulturalne. W mieście działają kluby:

W 2008[potrzebny przypis] roku powstało duże, pełnowymiarowe piłkarskie boisko, ze sztuczną nawierzchnią. Znajduje się ono w pobliżu hali sportowej. Istnieją również dwa sztuczne boiska o wymiarach piłki ręcznej – w pobliżu stadionu „Polonii” oraz przy Gimnazjum nr 2[21].

Kultura

W Kępnie od 1 stycznia 2009[22] roku funkcjonuje Kępiński Ośrodek Kultury (KOK), który prowadzi wszechstronną działalność, aktywizującą różne środowiska i grupy wiekowe, wspomaga rozwój ruchu artystycznego oraz promuje kulturę. Przy KOK działają: modelarnia, Studio Tańca "Retro", Studio Piosenki, chór mieszany, zespoły muzyczne, Stowarzyszenie Plastyków Amatorów Powiatu Kępińskiego, odbywają się zajęcia plastyczne oraz warsztaty techniki śpiewu. Ośrodek organizuje również imprezy kulturalne i uroczystości, np. przeglądy teatralne, koncerty kolęd, muzyki młodzieżowej itd.

W Kępnie funkcjonuje zmodernizowane Kino "Sokolnia", wyposażone w nowoczesny projektor 4K wyposażony w układ do projekcji 3D, nowoczesny system rezerwacji, dźwiękochłonne ściany, czy system nagłośnienia pracujący w technologii Dolby Surround 7.1.

Czynne jest Muzeum Ziemi Kępińskiej.

Na terenie Kępna funkcjonują biblioteki:

  • Samorządowa Biblioteka Publiczna im. Marii z Fredrów hr. Szembekowej w Kępnie,
  • Powiatowa Biblioteka Publiczna w Kępnie,

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie:

Ludzie związani z Kępnem

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Kępnem.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, https://bdl.stat.gov.pl/bdl/(dostęp 07.11.2022)
  2. https://www.kepno.pl/herb-logo-i-barwy-miasta.html (dostęp 07.11.2022)
  3. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 38-39.
  4. „Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski”, tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str.470-71.
  5. Henryk Merczyng, Zbory i senatorowie protestanccy w dawnej Rzeczypospolitej, Warszawa 1904, s. 28.
  6. Okupacja w imię sojuszu. Armia sowiecka w Polsce 1944-1956 (fragmenty), „forumemjot”, 9 maja 2012 [dostęp 2018-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-08].
  7. [Strona główna], [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [online], Gmina Kępno, 13 czerwca 2022 [dostęp 2022-11-08].
  8. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2015-10-15].
  9. Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2015-10-15].
  10. Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza - Województwo wielkopolskie - Powiat kępiński - gm. Kępno [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2015-10-15].
  11. Państwowa Komisja Wyborcza | Kępno [online], wybory2014.pkw.gov.pl [dostęp 2015-10-15].
  12. Kępno w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  13. Ilość podmiotów gospodarczych w systemie REGON na 1000 mieszkańców [online], Główny Urząd Statystyczne, Bank Danych Lokalnych.
  14. Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Kępno na lata 2017-2026, styczeń 2017.
  15. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Marcina. um.kepno.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..
  16. Kępno [online], luteranie.pl [dostęp 2023-06-12].
  17. Dekanat poznański [online], cerkiew.net.pl [dostęp 2023-06-12].
  18. a b Parafie [online], diecezja.kalisz.pl [dostęp 2023-06-12].
  19. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-13].
  20. Polonia w 90minut.pl. [dostęp 2022-05-05]. (pol.).
  21. Boisko sportowe na terenie Gimnazjum nr. 2, ul. Zamkowa w Kępnie. iaw.pl. [dostęp 2015-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  22. Stanisław Kowalski, Dzieje Kępna. Od początku istnienia do 2015 r., 2018.
  23. a b c Urząd Miejski Kępna. um.kepno.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-09)]..

Linki zewnętrzne


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się