Imię i nazwisko |
Harry Kurt Victor Mulisch |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
29 lipca 1927 |
Data i miejsce śmierci |
30 października 2010 |
Język |
niderlandzki |
Dziedzina sztuki |
literatura |
Nagrody | |
P.C. Hooft-prijs |
Harry Kurt Victor Mulisch (ur. 29 lipca 1927 w Haarlemie, zm. 30 października 2010[1] w Amsterdamie) – holenderski pisarz. Wraz z W.F. Hermansem oraz G. Reve zaliczany do „wielkiej trójki” najważniejszych pisarzy współczesnej literatury niderlandzkiej. Jego książki były tłumaczone na 26 języków. Światową sławę przyniosły mu Zamach i Odkrycie nieba.
Mulisch był synem austriackiego oficera i wywodzącej się z frankfurckiej rodziny bankierskiej Żydówki. Jego ojciec, Karl Viktor Kurt Mulisch, był w okresie niemieckiej okupacji Holandii (1940–1945) dyrektorem ds. personalnych banku Lippmann, Rosenthal & Co, którego zadaniem była aryzacjaSobibor. Po wojnie ojciec Mulischa był trzy lata internowany w obozie karnym dla kolaborantów. Matka wyemigrowała w 1951 roku do USA.
holenderskich banków. Dzięki swojej pozycji uchronił on przed deportacją zarówno swoją byłą małżonkę, Alice Schwarz (z którą rozwiódł się w roku 1936), jak i syna Harry’ego. Babka i prababka ze strony matki Mulischa zostały zamordowane w oboziePrzeżycia wojenne Mulischa naznaczone prześladowaniami za żydowskie pochodzenie z jednej strony oraz kolaboracją ojca z drugiej strony, odcisnęły wyraźne piętno na całej twórczości pisarza. Mulisch edukację zakończył na szkole średniej, chociaż rzucił szkołę przed maturą, gdyż jak mówił, chciał być wolny, a szkoła kojarzyła mu się z niemieckim przymusem w okupowanej Holandii. Nie podjął też studiów, bo uważał, że zabiłyby jego oryginalność. Do 30. roku życia nie zarobił prawie żadnych pieniędzy, spał do południa i utrzymywany był przez pracującą dziewczynę, która uważała go za „geniusza”. Był zamożnym człowiekiem, chociaż, jak twierdził, nie trwonił pieniędzy, ponieważ pamiętał, jak ciężko było mu w czasach, gdy był biedny.
Wpływ na jego twórczość wywarli przede wszystkim tacy pisarze, jak Edgar Allan Poe, Thomas Mann, Fiodor Dostojewski i Jorge Luis Borges. Był też miłośnikiem Goethego.
Podzielał poglądy lewicowe, był zwolennikiem marksizmu. Był entuzjastą rewolucji kubańskiej, pod koniec życia popierał zieloną Partię na rzecz Zwierząt[2]. Jego dzieła mają charakter filozoficznych powieści.
Powieść Odkrycie nieba została uznana w ogólnokrajowym czytelniczym plebiscycie za najlepszą powieść niderlandzką wszech czasów. Jest to erudycyjna powieść, w której można znaleźć odwołania do marksizmu, mistyki żydowskiej, chrześcijaństwa, astrologii, literatury niderlandzkiej i światowej, filozofii, ale także na przykład do filmu 2001: Odyseja kosmiczna. John Updike napisał, że twórczość Mulischa przekracza nasze czasy. Przez niektórych krytyków była porównywana do Czarodziejskiej Góry Manna z uwagi na bardzo szeroką tematykę i jakość literacką oraz do Boskiej Komedii Dantego jako współczesna próba podsumowania doświadczeń ludzkości i ludzkiej myśli. Z drugiej strony zarzuca się mu, że jego powieść jest za trudna dla przeciętnego czytelnika. Do 2007 roku sprzedało się w Holandii 620 tys. egzemplarzy tej książki.
W przekładzie na język polski ukazało się kilka książek Mulischa:
Laureat licznych nagród, w tym P.C. Hooft-prijs (1977), Constantijn Huygens-prijs (1977) czy Prijs der Nederlandse Letteren (1995)[3]. Został odznaczony m.in. Orderem Lwa Niderlandzkiego (1997) i Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Był też wymieniany jako kandydat do Nagrody Nobla. W 2006 roku jego imieniem została nazwana planetoida (10251) Mulisch. Film Zamach na podstawie powieści o tym samym tytule otrzymał w 1986 roku Złoty Glob za najlepszy film nieangielskojęzyczny i Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.