Geosynchronous Satellite Launch Vehicle
GSLV
Rodzina rakiet nośnych SLV
Ilustracja
GSLV (makieta)
Producent

ISRO

Data pierwszego startu

18 kwietnia 2001

Statystyki
Wszystkie starty

11

Udane starty

7 (64%)

Nieudane starty

4

Zdolność wynoszenia

5000 kg na LEO,
2500 kg na GTO

Siła ciągu przy starcie

7420 kN

Wymiary
Długość

49 m

Średnica

2,8 m

Masa całkowita

402 000 kg

Stopnie rakiety
Stopień 0.

4 × GSLV-0

Stopień 1.

GSLV-1

Stopień 2.

GSLV-2

Stopień 3.

GSLV-Mk1-3 (tylko w wersji Mk1)

Stopień 4.

GSLV-Mk2-3 (jako 3 stopień GSLV Mk2)

Geosynchronous Satellite Launch Vehicle (GSLV) – indyjska rakieta nośna operowana przez ISRO w celu wystrzeliwania satelitów telekomunikacyjnych na orbitę geostacjonarną.

Dane techniczne

Projekt rakiety GSLV powstał w 1990 r. w celu opracowania sposobu wystrzeliwania satelitów na orbitę geostacjonarną bez udziału innych państw. Do tego czasu ISRO do startów cięższych satelitów korzystała z rakiet radzieckich.

Rakieta wykorzystuje w większości komponenty rakiety Polar Satellite Launch Vehicle (PSLV). Jest to rakieta trójstopniowa wyposażona w 4 dopalacze zasilane paliwem hipergolowym w postaci mieszanki UDMH i N2O4. Pierwszy centralny stopień zasilany jest paliwem stałym, drugi stopień mieszanką hipergolową, a trzeci stopień zasilany ciekłą mieszaniną wodoru i tlenu.

Powstały cztery warianty rakiety. Wszystkie wersje Mk1 posiadały trzeci stopień produkcji rosyjskiej.

  • GSLV Mk1.A: pierwszy wariant GSLV, który miał udźwig 1500 kg na orbitę geostacjonarną. Nie jest już używany.
  • GSLV Mk1.B: w porównaniu do Mk1.A miał udźwig zwiększony o 400 kg. Również wycofany z użytku.
  • GSLV Mk1.C: ze zwiększonym udźwigiem. Odbył się tylko jeden start.
  • GSLV Mk2: pierwszy wariant z indyjskim silnikiem na paliwo kriogeniczne w trzecim stopniu.

W czerwcu 2017 roku odbył się pierwszy start orbitalny rakiety GSLV Mk3, która ma większy udźwig umożliwiający rozwój indyjskiego programu załogowych lotów kosmicznych. Mimo nazwy nawiązującej do rakiet GSLV, w rzeczywistości jest to rakieta nowego typu[1].

Starty

Wszystkie starty GSLV odbyły się z Centrum Kosmicznego Satish Dhawan.

Lot Data startu/czas (GMT) Typ Wyrzutnia Ładunek Masa ładunku Skutek Uwagi
D1 18 kwietnia 2001
10:13
Mk1.A Nr 1 GSAT-1 1540 kg Częściowe niepowodzenie Pierwszy lot testowy, ładunek umieszczony na niższej orbicie niż planowano i nie posiadał wystarczającej ilości paliwa na korekcję[2].
D2 8 maja 2003
11:28
Mk1.A Nr 1 GSAT-2 1825 kg Powodzenie Lot testowy[3]
F01 20 września 2004
10:31
Mk1.B Nr 1 EDUSAT 1950 kg Powodzenie Pierwszy lot operacyjny[4]
F02 10 lipca 2006
12:08
Mk1.B Nr 2 INSAT-4C 2168 kg Niepowodzenie Rakieta wraz z ładunkiem uległa zniszczeniu po uprzednim zboczeniu z kursu, szczątki spadły do wód Zatoki Bengalskiej[5].
F04 2 września 2007
12:51
Mk1.B Nr 2 INSAT-4CR 2160 kg Częściowy sukces Częściowy sukces[6], apogeum zbyt niskie i zbyt wysokie nachylenie orbity z powodu słabych osiągów rakiety[7]. Jednak ładunek osiągnął orbitę geostacjonarną[8][9]. Były doniesienia o skróceniu misji satelity o 5 lat z powodu wypalenia przez silniczki paliwa w celu osiągnięcia docelowej orbity. ISRO uznało te informacje jako nieprawdziwe[10].
D3 15 kwietnia 2010
10:57
Mk2 Nr 2 GSAT-4 2220 kg Niepowodzenie Awaria turbopompy paliwa w ostatnim stopniu rakiety[11].
F06 25 grudnia 2010
10:34
Mk1.C Nr 2 GSAT-5P 2130 kg Niepowodzenie Zniszczona przez kontrolera lotu po utracie kontroli nad dopalaczami[12].
D5 5 stycznia 2014
10:48
Mk2 Nr 2 GSAT-14 1980 kg Powodzenie Pierwszy udany lot wersji Mk2[13].
D6 27 sierpnia 2015

11:22

Mk2 Nr 2 GSAT-6 2117 kg Powodzenie
F05 8 września 2016

11:20

Mk2 Nr 2 INSAT-3DR 2211 kg Powodzenie Pierwszy lot operacyjny wersji Mk2[14].
F09 5 maja 2017

17:27

Mk2 Nr 2 GSAT-9 2230 kg Powodzenie

Konstrukcje porównywalne

Przypisy

  1. William Graham: GLSV Mark III rocket conducts ‘all-up’ launch with GSAT-19 satellite. [w:] NASASpaceFlight [on-line]. 2017-06-05. [dostęp 2017-06-06]. (ang.).
  2. Ed Kyle: Page 2 of 2: Comprehensive Orbital Launch Failure List. [w:] India (SLV/ASLV/PSLV/GSLV) Flight History by Variant/Year (1979-Present) [on-line]. 2015-12-17. [dostęp 2017-07-016].
  3. Geosynchronous Satellite Launch Vehicle (GSLV-D2). ISRO. [dostęp 2017-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-27)]. (ang.).
  4. EDUSAT. ISRO. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-11)]. (ang.).
  5. GSLV-F02 Failure Analysis Committee Report. [w:] SpaceRef [on-line]. 2006-09-07. [dostęp 2017-07-16]. (ang.).
  6. Of six GSLV launches, only two were successes. [w:] Hindustan Times [on-line]. 2010-04-15. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-05)]. (ang.).
  7. Stephen Clark: India's large satellite launcher returns to flight. [w:] Spaceflight Now [on-line]. 2007-09-02. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-23)]. (ang.).
  8. INSAT-4CR successfully placed in orbit. [w:] The Times of India [on-line]. 2007-09-02. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-12)]. (ang.).
  9. GSLV-F04 Launch Successful - Places INSAT-4CR in Orbit. ISRO, 2007-09-02. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-01)]. (ang.).
  10. ISRO refutes INSAT 'vanishing' story. [w:] Hindustan Times [on-line]. 2007-12-15. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-05)]. (ang.).
  11. GSLV-D3 Failure Analysis Report. ISRO, 2010-07-09. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-17)]. (ang.).
  12. Rocket failed after 45 seconds, says ISRO. [w:] Hindustan Times [on-line]. 2010-12-25. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-26)]. (ang.).
  13. GSLV-D5/GSAT-14 Mission. ISRO, 2014-01-05. [dostęp 2014-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-04)].
  14. Isro's desi cryo engine–powered GSLV-F05 places INSAT-3DR weather satellite in orbit - Times of India, „The Times of India”, 8 września 2016 [dostęp 2017-05-12].

Linki zewnętrzne

  • Gunter Krebs: GSLV. [w:] Gunter's Space Page [on-line]. (ang.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się