Drzewa do 35 m wysokości[6] (rzadko wyższe, aczkolwiek odkryto okaz C. torulosa osiągający aż 102 m wysokości[7]), rzadziej krzewy o różnym pokroju[8], często wąskokolumnowym[6]. Korona gęsta[4], z miotlastymi rozgałęzieniami tj. z gałązkami rozchodzącymi się w różnych płaszczyznach[8].
Łuskowate, gęsto ustawione i ściśle przylegające do pędu. Silnie aromatyczne po roztarciu[4].
Organy generatywne
Cyprysy są jednopienne, z kwiatami rozdzielnopłciowymi i wiatropylnymi[4]. Kwiaty męskie szczytowe, o długości od 3 do 6 mm, maczugowatego kształtu, z początku żółto-zielone, z czasem brązowieją. Kwiaty żeńskie zebrane w kuliste szyszki (do 4 cm średnicy). Szyszki składają się z 6–12 tarczowatych łusek, silnie drewniejących. Dojrzewają w drugim roku[4].
Cyprysy Nowego Świata – zaliczane przez niektórych autorów na podstawie badań genetycznych do rodzaju Callitropsis (Xanthocyparis)[9] lub do odrębnego rodzaju Hesperocyparis[10]
Cyprys wiecznie zielony jest od wielu wieków często sadzonym gatunkiem ozdobnym na terenach parkowych, w ogrodach i na cmentarzach w całym obszarze śródziemnomorskim. Drewno bardzo trwałe, odporne na szkodniki owadzie, często wykorzystywane w meblarstwie[4]. W warunkach Europy Środkowej cyprysy przemarzają, jeśli uprawiane są w gruncie[8].
Z cyprysów destyluje się olejki eteryczne, wykorzystywane w przemyśle perfumeryjnym i kosmetycznym. Najpopularniejszy olejek cyprysowy destyluje się z igliwia i gałązek drzew z cyprysa wiecznie zielonego. Na rynku można też spotkać osiągający wysokie ceny olejek zwany cyprysowym, uzyskiwany jednak z żywiczlinuCallitris columellaris (syn. Callitris intratropica), nazywanego cyprysem australijskim lub niebieskim (wyróżniany jest też olej z cyprysu białego, ale taksonomicznie między tymi roślinami nie ma różnic[11])[12].
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26](ang.).
↑M.J.M.M.J.M.ChristenhuszM.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3(ang.).
↑ abcdefghAlicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 144. ISBN 83-214-1305-6.
↑ abCupressus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-01-23].
↑ abcRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 26. ISBN 0-333-73003-8.
↑LydiaL.SmithLydiaL., World's deepest canyon is home to Asia's tallest tree - and Chinese scientists only just found it [online], livescience.com, 21 lipca 2023 [dostęp 2023-07-23].
↑ abcdWłodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy iglaste. Część I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 192-193. ISBN 83-01-05225-2.
↑The Illustrated Encyclopedia of Trees and Shrubs: An Essential Guide to Trees and Shrubs of the World. books.google.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-04)]. MobileReference, 2008 – 5205
↑Robert P. Adams, Jim A. Bartel & Robert A. Price. A new genus, Hesperocyparis, for the cypresses of the Western Hemisphere. „Phytologia”. 91 (1), s. 160–185, 2009. (ang.).
↑Callitris columellaris F.Muell.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-02].
↑Marta K.M.K.GrochowalskaMarta K.M.K., Olejek eteryczny cyprysowy, „Pharmacopola”, 2 (5), 30 października 2022, s. 32–34.