Anatol Vieru (ur. 8 czerwca 1926 w Jassach, zm. 9 października 1998 w Bukareszcie) – rumuński kompozytor, dyrygent i muzykolog.
Życiorys
W latach 1946–1951 studiował w konserwatorium w Bukareszcie, a następnie w Konserwatorium Moskiewskim pod kierunkiem Arama Chaczaturiana[1][2] .
Był dyrygentem w Teatrze Narodowym w Bukareszcie (1947–1950), a także redaktorem naczelnym "Muzica", dziennika Związku Kompozytorów Rumuńskich (do 1951). Od 1955 z przerwami do 1998 wykładał orkiestrację i kompozycję w konserwatorium w Bukareszcie. Na przestrzeni blisko 30 lat (1970–1997) wykładał też w znanych zagranicznych uczelniach muzycznych, m.in. Sarah Lawrence College w Yonkers, nowojorskiej Juilliard School oraz w konserwatoriach w Moskwie i Jerozolimie. Jako egzaminator brał udział w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt[2] .
Pod koniec lat 90. Vieru był najbardziej znanym rumuńskim kompozytorem na arenie międzynarodowej[2] . Jego muzyka przeszła niezwykły progres od pieśni patriotycznych i wielkich form chóralno-wokalnych w czasach stalinowskich (1950–1955), poprzez poszukiwania awangardowe w latach 60. i 70., aż po tendencje neoklasycystyczne w latach 80.[2]
Nagrody i wyróżnienia
(na podstawie materiałów źródłowych[1][2] )
- 1949 – Rumuńska Nagroda Państwowa
- 1962 – nagroda kompozytorska w Konkursie im. królowej Marie-José (Genewa)
- 1966 – nagroda Fundacji im. S. Kusewickiego (Nowy Jork)
- 1967 – nagroda im. G. Enescu, za całokształ pracy twórczej
- 1986 – nagroda im. Herdera (Wiedeń)
Ważniejsze kompozycje
(na podstawie materiałów źródłowych[1][2] )
|
|
Symfonie
- Symfonia kameralna na 15 instrumentów i głos (1962)
- I symfonia Oda tacerii (Ode to Silence) (1967)
- II symfonia (1973)
- III symfonia La un cutremur (Earthquake Symphonia) (1978)
- IV symfonia (1982)
- V symfonia na chór i orkiestrę, do poezji Mihaia Eminescu (1984–1985)
- VI symfonia Exodus (1989)
- VII symfonia Anul soarelui calm (The Year of the Silent Sun) (1992–1993)
Koncerty
- Koncert na orkiestrę (1954–1955)
- Koncert na flet (1958)
- Koncert wiolonczelowy (1962)
- Koncert skrzypcowy (1964)
- Koncert gitarowy (1996)
Inne utwory orkiestrowe
- Suita în stil vechi (Suite in an Olden Style), na orkiestrę smyczkową (1945)
- Dansuri simfonice (1952)
- Simfonia de camera na 15 instrumentów i głos (1962)
- Jocuri (Jeux), na fortepian i orkiestrę (1963)
- Clepsidra I (Sonnenuhr) (1968–1969)
- Muzeu muzical (Museum Music), na klawesyn i 12 instrumentów smyczkowych (1968)
- Sinfonietta (1975)
- Sinfonia concertante, na wiolonczelę i orkiestrę (1987)
- Memorial (1990)
- Psalm (1993)
- Elegia II, na wiolonczelę, kontrabas i orkiestrę kameralną (1998)
|
Utwory kameralne i instrumentalne
- I kwartet smyczkowy (1955)
- II kwartet smyczkowy (1956)
- III kwartet smyczkowy z sopranem (1973)
- IV kwartet smyczkowy (1980)
- V kwartet smyczkowy (1982)
- VI kwartet smyczkowy (1986)
- VII kwartet smyczkowy (1987)
- VIII kwartet smyczkowy (1991)
- Kwintet klarnetowy (1957)
- Kammersymphonie (1962)
- Nautilos, na fortepian i taśmę (1969)
- Nasterea unui limbaj (The Birth of a Language, na fortepian, na 4 ręce (1971)
- Mozaicuri (Mosaics), dla 3 perkusjonistów (1972)
- Iosif si fratii sai (Joseph and his Brothers), na 11 instrumentów i taśmę (1979)
- Scoica (Shell), na 15 instrumentów smyczkowych (1982)
- Sonata, na skrzypce i wiolonczelę (1984–1985)
- Diaphonie, na wiolonczelę i kontrabas (1987)
- Epistolaire, na flet i fortepian (1988)
- Multigen, na flet, obój, saksofon, perkusję i fortepian (1988)
- Giusto, na saksofon 2 gitary, syntezator i perkusję {1989)
- Kwartet saksofonowy (1990)
- Trio microtonowe, na fagot, gitarę i kontrabas (1992)
- Toccatina, na 2 gitary (1995)
- Masca (Masks), na flet, wiolonczelę i kontrabas (1996)
- Elegia I, na saksofon i organy (1997)
- Posviascenie (Dedication), na trąbkę, wiolonczelę i kotły (1997)
|
A także utwory sceniczne (w tym opery), wokalne (w tym oratorium i kantata), elektroniczne oraz muzyka filmowa.
Przypisy
Bibliografia
- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
- Corneliu Dan Georgescu: Vieru, Anatol. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. V. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Anatol Vieru w bazie AllMusic (ang.) (ang.)
- Anatol Vieru w bazie IMDb (ang.)
- Anatol Vieru w bazie Discogs.com (ang.)
