Agat
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

tlenek krzemu(IV), SiO
2

Twardość w skali Mohsa

6,5-7[1][2]

Przełam

nierówny[1]

Łupliwość

brak[1]

Pokrój kryształu

skupienia mikrokrystaliczne[1]

Układ krystalograficzny

trygonalny[1][2]

Gęstość minerału

2,60–2,64 g/cm³[1]

Właściwości optyczne
Barwa

wszystkie barwy, pasiasta budowa[1]

Rysa

biała[1]

Współczynnik załamania

1,530-1,540[1]

Inne

Agat – wielobarwna odmiana chalcedonu o charakterystycznej, wstęgowej budowie[3].

Nazwa „agat” pochodzi prawdopodobnie od rzeki Dirillo(inne języki) (dawniej Achates) na Sycylii, gdzie minerał ten był wydobywany w czasach starożytnych[1][3].

Właściwości

Kamień jest odmianą chalcedonu, dzieli więc z nim większość właściwości fizykochemicznych. Agaty cechuje budowa wstęgowa lub koncentryczna. Każda z poszczególnych stref jest budowana przez mikrokrystaliczny kwarc, którego kryształy zwrócone są prostopadle do powierzchni stref. Wstęgom barwę nadają domieszki – nawet w przypadku jednego okazu, poszczególne strefy mogą mieć różne barwy i odcienie[1].

Występowanie

Agaty tworzą kuliste lub nieregularne nagromadzenia, które mogą osiągać obwody od kilku milimetrów do kilku metrów. Czasem wykształcają się także jako wypełnienie szczelin w skałach wulkanicznych. Wstęgi tworzą się w procesie cyklicznej krystalizacji – naukowcy spierają się na temat jej dokładnego przebiegu[1].

Jeśli wnętrze skały nie zostanie do końca wypełnione masą agatu, w środku mogą wykształcić się kryształy innych minerałów, np. innych odmian kwarcu, kalcytu, goethytu, anhydrytu czy barytu. Powstałą w ten sposób formację nazywa się druzą[1].

Na podstawie 28 okazów czas ukształtowania się kryształów agatu oszacowano na fanerozoik, ok. od 280 do 64.5 mln lat temu[4].

Bardziej znaczące złoża agatów znajdują się w Nadrenii-Palatynacie w Niemczech, na południu Brazylii i w północnym Urugwaju, w Queensland w Australii, w Chinach, Indiach, na Kaukazie, na Madagaskarze, w Meksyku, w Mongolii, w Namibii i w stanach Wyoming i Montana w Stanach Zjednoczonych[5].

Odmiany

Wyróżnia się wiele odmian agatów, które różnią się od siebie barwą i wzorem wstęg, m.in. [5]:

  • a. oczkowy – o wzorze przypominającym oko
  • a. wstęgowy – wstęgi mniej więcej tej samej grubości, równoległe względem zewnętrznej ściany kamienia
  • enhydros – z inkluzjami wody
  • ognisty – zawierający limonit, z charakterystyczną grą barw przypominającą opalizację

Zastosowanie

Stanowi kamień do biżuterii oraz materiał, z którego wyrabia się rękodzieło. Ze względu na swoje właściwości jest stosowany także w technice[6].

Galeria

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p Schumann ↓, s. 148.
  2. a b Żaba 2014 ↓, s. 84.
  3. a b Żaba 2014 ↓, s. 10.
  4. Agate [online], mindat.org [dostęp 2024-01-13].
  5. a b Schumann ↓, s. 150.
  6. Schumann ↓, s. 156.

Bibliografia


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się