Zbigniew Pronaszko
Ilustracja
Zbigniew Pronaszko (1949)
Data i miejsce urodzenia

27 maja 1885
Derebczyn

Data i miejsce śmierci

8 lutego 1958
Kraków

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

sztuki plastyczne

Epoka

formizm, kapizm

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej
Nagrobek Zbigniewa Pronaszki na Cmentarzu Salwatorskim zniszczony przez wichurę w 2010

Zbigniew Pronaszko (ur. 27 maja 1885 w Derebczynie[1], zm. 8 lutego 1958 w Krakowie[2]) – polski malarz, rzeźbiarz, scenograf, współtwórca teatru awangardowego Cricot.

Życiorys

W 1905 rozpoczął studia w SSP w Kijowie, które w latach 1906–1911 kontynuował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1917 wspólnie z bratem Andrzejem Pronaszko i Tytusem Czyżewskim założył grupę artystyczną Ekspresjoniści Polscy (w 1919 przemianowana na Formistów). W latach 1919–1920 pracował dla teatru „Reduta” jako scenograf, zaś w 1925–1926 dla Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Warszawie. Od 1920 wykładał w Wolnej Szkole Malarstwa Ludwiki Mehofferowej w Krakowie. W latach 1923–1924 był kierownikiem katedry malarstwa monumentalnego na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W 1933 współzałożyciel teatru Cricot, dla którego projektował dekoracje i kostiumy. Od 1945 był profesorem, a w latach 1949–1951 rektorem ASP w Krakowie[3].

Brał udział w wielu oficjalnych zagranicznych wystawach polskiej sztuki. Jego twórczość malarska związana jest z formizmem i koloryzmem.

W 1937 wyróżniony złotym medalem za malarstwo na Międzynarodowej Wystawie „Sztuka i Technika” w Paryżu[4], w 1953 otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia za twórczość w dziedzinie portretu, a w szczególności za portret Solskiego[5], a w 1955 Nagrodę Państwową I stopnia[6].

Pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor SC11-14-17)[7].

Odznaczenia

Niektóre prace

  • 1917: rzeźba Popiersie T. Czyżewskiego
  • 1920 - 1922: obraz Akt leżący
  • 1922: projekt pomnika Adama Mickiewicza
  • 1928: obraz Pejzaż z Cagnes

Galeria

Przypisy

  1. Genealodzy PL Genealogia, Metryki - Skanoteka - Baza skanów akt metrykalnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 2023-04-06].
  2. Zbigniew Pronaszko na www.artyzm.com. [dostęp 2012-11-28].
  3. Zbigniew Pronaszko, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2020-02-03].
  4. Pronaszko Zbigniew. encyklopediakrakowa.pl. [dostęp 2019-02-21].
  5. Nagrody państwowe za rok 1953, „Dziennik Polski”, 9, nr 173 (2948), s. 7 [dostęp 2024-03-21].
  6. Nagrody państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki, „Życie Warszawy”, 12, nr 173 (3656), s. 5 [dostęp 2024-03-21].
  7. Śp. Zbigniew Pronaszko [online], Grobonet [dostęp 2024-03-21].
  8. M.P. z 1955 r. nr 81, poz. 966 „w związku z 70 rocznicą urodzin za wybitne zasługi w dziedzinie sztuk plastycznych”.
  9. M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w diedzinie kultury i sztuki”.
  10. M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  11. M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410.

Linki zewnętrzne

  • Na stronie Muzeum Narodowego w Krakowie
  • Notka biograficzna i galeria obrazów na stronie artyzm.com
  • Zbigniew Pronaszko, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21].
  • Instituto Polaco de Cultura (Madrid): Artola, Inés R. (2015), Formiści: la síntesis de la modernidad (1917 – 1922). Conexiones y protagonistas, Granada: Libargo. culturapolaca.es. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-21)]. ISBN 978-84-938812-7-6

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się