Zamek Devín
hrad Devín
Oddział Muzeum Miasta Bratysławy
Ilustracja
Zamek Devín
Państwo

 Słowacja

Miejscowość

Bratysława

Adres

Muránska
841 10 Bratislava

Położenie na mapie Bratysławy
Mapa konturowa Bratysławy, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek Devín”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek Devín”
Położenie na mapie kraju bratysławskiego
Mapa konturowa kraju bratysławskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek Devín”
Ziemia48°10′25″N 16°58′42″E/48,173611 16,978333
Strona internetowa
Kolumna Arpada na zamku w latach 1896–1918
Devín widziany z murów zamkowych
Widok na Dunaj z murów zamku

Zamek Devín, pol. również Dziewin[1] (słow. hrad Devín, też Devínsky hrad, węg. Dévény, niem. Burg Theben/Thebener Burg) – ruiny średniowiecznego zamku Devín położone na potężnej skale u ujścia rzeki Morawy do Dunaju, w bratysławskiej dzielnicy Devín na Słowacji; oddział Muzeum Miasta Bratysławy[2].

Miejsce to znane było już w starożytności – znajdował się tu rzymski posterunek graniczny. Pierwsza historyczna wzmianka o samym zamku pochodzi jednak dopiero z IX wieku n.e. Istnieją też pewne spekulacje na temat jego identyfikacji jako Wogastisburg – zamku o nieustalonej lokalizacji, wzmiankowanego w VII stuleciu. Tezę te odrzucają jednak pracujący tam archeolodzy Veronika Plachá i Jana Hlavicová, argumentując to brakiem znalezisk sprzed VIII wieku.

Po upadku państwa wielkomorawskiego zamek często zmieniał właścicieli. Wraz z całą Bramą Morawską na początku XI wieku należał do Polski Bolesława Chrobrego[1]. Następnie był własnością kolejnych rodów magnaterii węgierskiej. W skład dóbr panów na zamku wchodził Devín, Dúbravka, Devínska Nová Ves, Karlova Ves i Rača. W XVI wieku panami była tutaj rodzina Batorych, która przesiedliła na te tereny Chorwatów ze swoich włości zajętych przez Turków.

Najdłużej zamek był w rękach rodziny Pálffy – od XVII wieku do 1932 roku, kiedy został wykupiony przez Słowaków (choć nie zawsze był zamieszkany). Wysadzony w powietrze przez wojska napoleońskie w 1809 roku. W 1836 roku odbyła się wyprawa szturowców na Devín. W 1896 roku na skale z ruinami zamku wzniesiono 33-metrową Kolumnę Arpada dla upamiętnienia tysiąclecia państwa węgierskiego, jednak w 1918 (lub 1920) roku pomnik ten zniszczyły oddziały wojsk czeskich (czechosłowackich), a ocalałe resztki wywieziono na Węgry.

W latach 1939–1945 zamek wraz z okolicą został wcielony do III Rzeszy, gdyż mieszkała tutaj liczna społeczność niemiecka.

Od 1961 roku ruiny dostępne są zwiedzającym, jednak w latach 80. część była zamknięta z powodów politycznych – granica z Austrią przebiega tuż za skałą (wzdłuż Dunaju) i komunistyczne władze bały się, że ktoś może podjąć próbę ucieczki. Istnieją opowieści o kilku udanych ucieczkach lotnią, nie są one jednak potwierdzone.

Na zamku kończy się najdłuższy znakowany szlak turystyczny na terenie Słowacji – Cesta hrdinov SNP (a konkretnie jego część pod nazwą Szlak Generała Štefánika), biegnący tu z Przełęczy Dukielskiej w Beskidzie Niskim.

W ostatnich latach ruiny stały się ważnym punktem uroczystości narodowych ku czci świętych Cyryla i Metodego, odbywających się 5 lipca.

Stanowisko archeologiczne

Wraz z rozwojem świadomości narodowej Słowaków rosło ich zainteresowanie własną historią, a w szczególności – w opozycji do dominacji madziarskiej – historią osadnictwa słowiańskiego na terenach ówczesnych Górnych Węgier. Skała devińska od dawna była uważana za jedno z potencjalnych miejsc takiego osadnictwa. Pierwsze prace archeologiczne na zamku podjął w 1914 roku – za namową czeskiego miłośnika historii Jozefa Zavadila – czeski geodeta i archeolog Innocens Ladislav Červinka[3]. Prace, przerwane przez I wojnę światową, były kontynuowane w latach 1921–1923, kiedy to wyraźnie wzrosło zainteresowanie tak naukowców, jak i szerszej opinii społecznej dziejami państwa wielkomorawskiego. W ich wyniku pomiędzy północną a wschodnią bramą odkryte zostały ślady osadnictwa z wczesnej epoki brązu, a zwłaszcza pozostałości osiedla z późnego okresu lateńskiego. Wykopaliska w południowo-wschodniej części wzgórza zamkowego, tzw. „Akropolu”, objawiły pozostałości osiedla późnolateńskiego oraz cmentarzysko z X–XII wieku[3].

W efekcie prowadzonych prac wykopaliskowych na terenie ruin zamku odkryto później świątynię z okresu wczesnego chrześcijaństwa. Przeznaczenie odkrytych formacji określono na podstawie licznych znalezionych przedmiotów religijnych (krucyfiksy etc.).

W centralnej części zamku wydrążona została studnia o głębokości 55 metrów. W okresie zimowym jest zakrywana ze względów bezpieczeństwa. Przez pozostałą część roku można podziwiać jej głębokość.

Część podziemi zamku udostępniona jest dla zwiedzających. Na stałe funkcjonują w nich dwie wystawy – jedna zawiera eksponaty darczyńców dotyczące różnych okresów historycznych (przedmioty w niej wystawione nie pochodzą z wykopalisk prowadzonych na terenie zamku Devín) oraz druga w części głównej cytadeli, gdzie umieszczono przedmioty wydobyte z różnych części zamku.

Przypisy

  1. a b Nanke, Piotrowicz, Semkowicz Mały atlas historyczny, Warszawa-Wrocław 1952, str. 7
  2. Hrad Devín – Národná kultúrna pamiatka. muzeum.bratislava.sk. [dostęp 2012-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-22)]. (słow.).
  3. a b Hlavicová Jana, Plachá Veronika: V sídle Rasticovom. O počiatkoch archeologických výskumov v oblasti Devína, w: „Krásy Slovenska” R. LX, nr 11/1983, s. 4–7.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się