Zambski Kościelne
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

pułtuski

Gmina

Obryte

Liczba ludności (2011)

325[2][3]

Strefa numeracyjna

29

Kod pocztowy

07-215[4]

Tablice rejestracyjne

WPU

SIMC

0515684[5]

Położenie na mapie gminy Obryte
Mapa konturowa gminy Obryte, u góry znajduje się punkt z opisem „Zambski Kościelne”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Zambski Kościelne”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Zambski Kościelne”
Położenie na mapie powiatu pułtuskiego
Mapa konturowa powiatu pułtuskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Zambski Kościelne”
Ziemia52°45′20″N 21°13′00″E/52,755556 21,216667[1]

Zambski Kościelnewieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w gminie Obryte[5][6].

Zambski uzyskały lokację miejską w 1428 roku, zdegradowane przed 1578 rokiem[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Integralne części wsi Zambski Kościelne[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0515690 Mroczek część wsi
0515709 Wieraszka część wsi
Zambski z lotu ptaka

Zambski Kościelne to oddalona od Warszawy o ok. 70 km miejscowość w gminie Obryte nad Narwią koło Pułtuska na obrzeżach Puszczy Białej. Nazwa wsi prawdopodobnie pochodzi od słowa zębrska[potrzebny przypis] (dialekt mazowiecki ma ã w miejscu ogólnopolskiego ę), a to od staropolskiego ząbr "żubr"[8][9] (por. Zambrów). Była to osada obronna i przyczółek dla kasztelanów pułtuskich przed najazdami Jaćwingów, Prusów i Rusinów. Prawdopodobnie powstała w tym samym okresie, co Pułtusk.

Pierwsze wzmianki o istnieniu wsi na terenie międzyrzecza Bugu i Narwi pochodzą z 1203. Jest to dokument księcia Konrada Mazowieckiego będący opisem uposażenia biskupa płockiego.Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Wojciecha. Pierwszy kościół w Zambskach istniał prawdopodobnie już w XI lub XII wieku (w obrębie grodu). W 1253 biskup Andrzej II oddał wieś Zambski wraz z kościołem zakonowi benedyktynów płockich i utworzył prepozyturę zakonną. W 1368 miał miejsce najazd Litwinów. Kościół został spalony, jednak benedyktyni szybko odbudowali swoje posiadłości. Budowali spichlerze, spławiali zboże i drewno do Gdańska. Dzięki staraniom właścicieli Zambski Kościelne otrzymały prawa miejskie w 1428. Prawa te utraciły po 100 latach. W posiadaniu benedyktynów wieś była do 1825. Ze względu na strategiczne położenie wieś była systematycznie niszczona w czasie wojen szwedzkich w 1655, wojny północnej, I i II wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej. Na cmentarzu parafialnym w Zambskach znajduje się mogiła zbiorowa około 300 żołnierzy 5 pułku piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego "Zuchowaci" z Wilna, którzy polegli w dniach 6 i 7 września 1939.

Obecnie Zambski Kościelne to wypoczynkowa miejscowość z wieloma trasami rowerowymi i miejscami do wędkowania. W miejscowości znajdują się dwa obiekty wpisane do rejestru zabytków. Są to: kościół parafialny pod wezwaniem św. Wojciecha z lat 1896–1900 (nr rej.: A-342 z 2 lutego 1982) oraz najstarsza część cmentarza rzymskokatolickiego (nr rej.: A-343 z 30 stycznia 1986).

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 157949
  2. Wieś Zambski Kościelne w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-29] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1585 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 84–85.
  8. Ząbr - Słownik Staropolski - największa baza haseł i zwrotów staropolskich [online], staropolska.pl [dostęp 2017-12-03].
  9. Żubr był dawniej zubrem… - Polszczyzna od ręki Pana Literki - Obcy język polski [online], obcyjezykpolski.pl [dostęp 2017-12-03] (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Zambski, także Zambsk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 365.
  • Dzieje Zambsk Kościelnych i okolic do 1947 roku. jaskulskislaw.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-08)].
  • Fotoblog poświęcony miejscowości

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się