Złota Orda
Зүчийн улс
ok. 1260–1502
Flaga
Flaga
Stolica

Saraj

Typ państwa

Chanat

Głowa państwa

chan Sajid-Ahmad I

Data powstania

ok. 1260

Data likwidacji

1502

Religia dominująca

Islam

Mapa Złotej Ordy
Złota Orda w 1300 roku

Złota Orda (również Chanat Kipczacki[1]) – historyczne państwo mongolskie, założone ok. 1240 r. w zachodniej części imperium Czyngis-chana przez jego wnuka Batu-chana, ze stolicą w Saraj Batu.

Nazwa

Nazwa „Złota Orda” pojawia się po raz pierwszy w pochodzącej z drugiej połowy XVI wieku rosyjskiej tzw. Historii Kazańskiej[2]. Nazwa ta przyjęła się w języku rosyjskim, a następnie także w nowożytnej historiografii, jednakże we współczesnych Złotej Ordzie źródłach zarówno rosyjskich, jak i perskich, jest nazywana „Ułusem Dżocziego”. W źródłach perskich używa się także określenia geograficznego – „Step Kipczacki” (pers. Deszt-e Kipczak). Kiedy ruskie latopisy piszą o „udaniu się do Ordy”, słowo „orda” jest używane w pierwotnym, mongolskim znaczeniu – obozu władcy, miejsca gdzie rozbito jego namiot. W imperium mongolskim rezydencja Wielkiego Chana była określana jako „złota” orda. Prawdopodobnie w jakiś czas po rozpadzie imperium przymiotnik „złoty” zaczęto stosować także do rezydencji chanów dzielnicowych, takich jak chan Ułusu Dżocziego, co musiało zostać zapożyczone przez Rosjan, przy czym określenie „Złota Orda” zostało przez nich użyte na oznaczenie całego państwa potomków Dżocziego[3].

Historia

Po podbojach, w największym zasięgu Złota Orda obejmowała terytoria na zachód od Irtyszu do gór Kaukazu, Morza Czarnego i dorzecza Wołgi i Kamy, przy uzależnieniu wszystkich księstw ruskich. Początkowo była podzielona na dwie odrębne części: Błękitną Ordę (właściwą, zachodnią) i Białą Ordę (wschodnią). Obie części połączył w 1378 roku Tochtamysz.

W 1395 roku całe państwo zostało podbite i zwasalizowane przez Timura Chromego.

Od XIV wieku kraj pogrążał się w stopniowej destabilizacji. Na początku XV wieku rozpadł się na chanaty syberyjski, astrachański, kazański, krymski, uzbecki i inne. Po 1435 r. nastąpiła odbudowa kraju jako Wielka Orda. Kres Wielkiej Ordzie położył najazd wojsk chanatu krymskiego pod wodzą chana Mengli I Gireja w 1502 roku.

Terytorium Złotej Ordy za panowania chana Ozbega

Chanowie Błękitnej Ordy i Złotej Ordy

Chanowie Złotej Ordy

Złota Orda w 1389

Zobacz też

Przypisy

  1. Golden Horde, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-03-19] (ang.).
  2. Charles J. Halperin: Russia and the Golden Horde. Bloomington: Indiana University Press, 1987, s. 72–73. ISBN 0-253-35033-6.
  3. Nicola Di Cosmo, Allen J. Frank, Peter B. Golden (eds.): The Cambridge History of Inner Asia: The Chinggisid Age. Cambridge: Cambridge University Press, 2009, s. 68. ISBN 978-0-521-84926-5.; Christopher P. Atwood: Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire. New York: Facts on File, Inc., 2004, s. 201. ISBN 978-1-4381-2922-8.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się