X (minuskuła: x) (iks) – dwudziesta czwarta litera alfabetu łacińskiego. Litera x jest obecna w wielu alfabetach narodowych wywodzących się z alfabetu łacińskiego. W rzymskim systemie zapisywania liczb oznacza 10.
Występowanie litery x w zapisie języka polskiego reguluje ortografia: w dawnych zapożyczeniach w których oryginalnie było x w pisowni polskiej jest ono zamieniane na ks, rzadziej na gz, na przykład łacińskie słowo textilia oznaczające tkaninę po długim procesie adaptacji jest współcześnie zapisywane w języku polskim jako tekstylia, podobnie contextus (związek) → kontekst, expeditio (wyprawa) → ekspedycja, luxus (bujny wzrost, rozpusta, zbytek) → luksus, exemplar (odpis, kopia, obraz, wzór) → egzemplarz, examen → egzamin. Do XIX wieku litera x była literą alfabetu polskiego na równi z pozostałymi literami, stosowana zarówno w zapożyczeniach, jak i wyrazach rodzimych (np. xięstwo). Do dziś zachowała się w wyrazie xenia, nazwiskach (np. Axentowicz, Axer, Jaxa, Koxowski, Mixtacki, Rexemowski, Xiężopolski[1][2]) i skrótach (x. = ksiądz, książę). Prócz słów współcześnie zapożyczanych, lub jeszcze nie w pełni zaadaptowanych, w języku polskim litera x jest używana sporadycznie także w innych kontekstach, np. jako symbol lub skrót, na tablicach rejestracyjnych pojazdów i nazwach firm, np. Polimex, Hortex.
Do dziś litera X używana jest także jako wariant pisowni niektórych imion:
Nazwę tej litery w języku polskim wymawia się jako [iks].
X w kulturze masowej służy jako symbol tego co tajemnicze lub tego co znaczenie fundamentalne. Przykłady:
| Sygnalizacja | Język migowy | Alfabet Braille’a | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| flaga Międzynarodowego Kodu Sygnałowego |
Alfabet semaforowy |
Kod Morse’a | francuski | kanadyjski | polski | |
|
|
ⓘX | 
|
|
 i
|
|
𐤕 – litera tāw w alfabecie fenickimUczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
