Brama główna WIHiE przy ul. Kozielskiej | |
Data założenia |
1960 |
---|---|
Typ | |
Patron | |
Państwo | |
Adres |
ul. Kozielska 4 |
Dyrektor |
dr n. med. Jarosław Ucieklak |
Położenie na mapie Warszawy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
52°15′11,8800″N 20°57′39,6000″E/52,253300 20,961000 | |
Strona internetowa |
Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii imienia generała Karola Kaczkowskiego – instytut badawczy[1][2] założony i nadzorowany przez Ministra Obrony Narodowej[3]. Instytut jest także podmiotem leczniczym. Zasadniczym celem działalności podstawowej Instytutu jest prowadzenie badań naukowych oraz prac badawczo-rozwojowych w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu (w tym m.in.: epidemiologii, farmakologii, fizjologii stosowanej, higieny, immunologii, medycyny regeneracyjnej, medycyny weterynaryjnej, mikrobiologii, nauki o żywieniu i nauki o żywności, radiobiologii i ochrony przed promieniowaniem jonizującym i niejonizujący oraz toksykologii). Prowadzone badania i prace mają szczególnie na względzie potrzeby Sił Zbrojnych RP oraz obszar bezpieczeństwa państwa. Instytut kładzie szczególny nacisk na zagrożenia związane użyciem broni masowego rażenia (biologicznej, chemicznej i radiologicznej).
Instytut ma główną siedzibę w Warszawie przy ul Kozielskiej (dzielnica Wola-Koło) oraz Puławach przy ul. Lubelskiej 2 zlokalizowany jest Ośrodek Diagnostyki i Zwalczania Zagrożeń Biologicznych.
Profesor medycyny Karol Kaczkowski (1797-1867) lekarz i epidemiolog, w okresie powstania listopadowego wraz ze studentami medycyny Uniwersytetu Warszawskiego ochotniczo wstąpił do wojska i zorganizował pierwsze zwarte oddziały medyczne, stworzył etapowy system pomocy medycznej rannym: od pola walk do szpitala. Mianowany Naczelnym Lekarzem Wojska Polskiego. W obliczu przywleczonej przez wojska rosyjskie drugiej pandemii cholery , generał opracował skuteczne procedury leczenia i zapobiegania szerzeniu się tej choroby (m.in. izolacja pacjentów, dezynfekcja z wykorzystaniem chloru).
Tradycje Instytutu wywodzą się bezpośrednio od jednostek sanitarno-epidemiologicznych tworzonych w czasie II wojny światowej na froncie wschodnim w ramach Wojska Polskiego podległego ZSRR. Było to utworzone w Lublinie w styczniu 1945r. Sanitarno Epidemiologiczne Laboratorium nr 9 Frontu (kierownik SELF 9: kpt prof. dr n. med. Edmund Mikulaszek) przy Szpitalu Ewakuacyjnym nr 42 (zakaźnym)[6], które w już w lutym przeniesiono do Tworek koło Warszawy. Po zakończeniu wojny we wrześniu 1945r. z SELF 9 oraz 28. Pogotowia Instruktorsko Dezynfekcyjnego, utworzono Centralne Laboratorium Sanitarno-Epidemiologiczne, które kolejno grudniu 1946r. przeniesiono Łodzi i włączono do Wojskowego Centrum Wyszkolenia Medycznego. Od 10 lipca 1949r. do 15 stycznia 1950r. kierownikiem laboratorium był płk dr hab. Jan Andrzej Chomiczewski. W 1951r. laboratorium ponownie usamodzielniono, a w kolejnym roku rozbudowano strukturę i zmieniono nazwę na 34. Wojskowe Centralne Laboratorium Sanitarno-Higieniczne. W 1955r. laboratorium pod kierunkiem ppłk prof. dr. farm. Maksyma Nikonorowa przeniesiono do Warszawy na Powązki, nadając mu w 1957r. charakter placówki naukowej.
W 1960r. nastąpiły kolejne zmiany. Nadano nową nazwę Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii oraz patrona generała Karola Kaczkowskiego. W tym samym 1960r. roku do Instytutu włączono Ośrodek Ochrony Radiologicznej i Radiobiologii zlokalizowany w II CSK WAM przy ul. Szaserów. W 1963r. do Instytutu włączono Laboratorium Sanitarno-Higieniczne Wojsko Lotniczych w Krakowie (przeniesione do Warszawy w 1982r.). W tym samy roku utworzono Radę Naukową WIHE, a rok później nadano jej prawo do nadania stopnia naukowego doktora nauk medycznych, farmacji i nauk przyrodniczych, w roku 1972 także doktora habilitowanego. W kolejnych latach Instytut rozwijał się tych trzech lokalizacjach. W latach 1974-1979 przy ul. Kozielskiej wybudowano nowy budynek administracyjno-laboratoryjny. W 1990r. do Instytutu włączono Ośrodek Naukowo-Badaczy Służby Weterynaryjnej w Puławach, który zmienił nazwę na Ośrodek Badań Weterynaryjnych WIHE. Ważnym wydarzeniem było w roku 1997 włączenie Instututu w struktury Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi.
Likwidacja Wojskowej Akademii Medycznej w 2002r. zaowocowała ponownym powołaniem przez MON instytutu jako samodzielnej jednostki naukowej (w ówczesnym systemie prawnym jako jednostki badawczo-rozwojowej). Jako samodzielny Instytut, WIHE utraciło charakter jednostki wojskowej oraz bezpośrednią podległość pod struktury wojskowe (choć organem tworzącym i nadzorującym pozostał MON). Stanowisko komendanta instytutu zastąpiono stanowiskiem dyrektora. Instytut od tej pory stał się poddanym prawom gospodarki rynkowej - tak jak inne instytuty czy jbr, musiał otworzyć się na aktywnie i konkurencyjne zabieganie o środki na badania naukowe i prace badawczo-rozwojowe.
W 2002r. dzięki współpracy z Departamentem Obrony USA, oraz dofinansowaniu Komitetu Badań Naukowych w Puławach utworzono pierwsze w Polsce laboratorium mikrobiologiczne 3 stopnia hermetyczności[7] (powszechnie określane jako "BSL-3"). W tym czasie zmieniono nazwę ośrodka w Puławach na Ośrodek Diagnostyki i Zwalczania Zagrożeń Biologicznych WIHE. W 2010r. w ramach reformy nauki i szkolnictwa wyższego WIHE zmienił status z jednostki badawczo-rozwojowej na instytut badawczy. W 2021r. przeniesiono jednostki organizacyjne z ul. Szaserów na ul. Kozielską. Od tej pory Instytut realizuje działalność w dwóch lokalizacjach w Warszawie i Puławach.
Instytut realizuje prace badawcze i badawczo-rozwojowe we wszystkich statutowych obszarach, konkurencyjnie pozyskując środki na badania z budżetu państwa (m.in. MON, MNiSW), krajowych i zagranicznych agencji granatowych (m.in. NCN, NCBiR, ABM, DARPA) i organizacji międzynarodowych (m.in. EDA, Departament Obrony USA, Komisja Europejska) oraz partnerów komercyjnych (przedsiębiorców).
Instytut posiada Radę Naukową (obecnie 14 osobową), która organem stanowiącym, inicjującym, opiniodawczym i doradczym w zakresie działalności statutowej oraz w sprawach rozwoju pracowników naukowych i badawczych. Obecnie Instytut i Rada Naukowa posiada prawa do nadawania stopnia naukowego doktora nauk o zdrowiu (dziedzina: nauki medyczne i nauki o zdrowiu, dyscyplina: nauki o zdrowiu).
Instytut posiada hermetyczne laboratoria diagnostyczne (w tym medyczne laboratorium diagnostyczne) przygotowane do prowadzenia identyfikacji, badań i archiwizacji szczególnie niebezpiecznych czynników biologicznych (wirusy, bakterie i toksyny), w tym biologicznych czynników broni masowego rażenia (m.in. czynników etiologicznych wąglika, dżumy, cholery, tularemii, zatrucia jadem kiełbasianym i innych.
Instytut realizuje działalność szkoleniową w tym szkolenia, kursy i konferencje. Instytut jest upoważniony do prowadzenia szkoleń w zakresie ochrony przed polem elektromagnetycznym, kursów wakcynologia praktyczna, kursów ochrony radiologicznej pacjenta i inspektora ochrony radiologicznej. Instytut jest jednostką akredytowaną do prowadzenia specjalizacji w dziedzinie epidemiologii dla lekarzy i pracowników w ochronie zdrowia oraz prowadzenia kursów w tym zakresie.
Realizacja zadań w unikanym obszarze badawczym pozwala na wsparcie eksperckie przez Instytut na korzyść administracji rządowej (w szczególności MON) lub samorządowej, a także udziału w realizacji zadań polityki pomocowej UE w krajach rozwijających się. Obejmuje to udział w tworzeniu legislacji, przewodników, instrukcji, pracach standaryzacyjnych lub transferze najlepszych praktyk (m.in. w zakresie bezpieczeństwa OPBMR, epidemiologii, bezpieczeństwa biologicznego (biological safety, biosecurity), reżimów non-proliferacyjnych)[9].
Eksperymentalny schron OPBMR wybudowany na terenie Instytutu w latach 70 w okresie zimnej wojny. W czasie zagrożenia bmr czy konfliktem nuklearnym oraz skażeniem ważnym aspektem jest ochrona stanowisk dowodzenia czy ludności. Wybudowany jako pierwszy z planowanej serii (Alfa, Beta, Gamma) to pełnowartościowy hermetyzowalny schron o powierzchni 150 m kw., wyposażony w śluzy, system dekontaminacji i filtrowentylacji. Prowadzono tam badania nad wpływem izolacji i zagrożenia oraz wytrzymałością organizmu ludzkiego na przebywanie w warunkach bytowania w schronie.
Postawiono go w 1931r. w 100 lecie bitwy o Olszynkę Grochowską na terenie koszar 1. Batalionu Sanitarnego przy Powązkowskiej 44. Został wtedy ufundowany przez kadrę oficerską tej jednostki. 20 czerwca 1960r. odrestaurowano go i przeniesiono na obecny teren Instytutu przy ul. Kozielskiej 4, oraz uroczyście odsłonięto w obecności rodziny generała Kaczkowskiego. Ma kształt kamiennego obelisku stojącego na prostopadłościennym postumencie umieszczonych na szerszym dwuwarstwowym cokole. Na obelisku umieszczony jest metalowy medalion z wizerunkiem popiersia gen. Karola Kaczkowskiego (autorstwa Wiktora Gontarczyka). Na postumencie umieszczono napisy (kapitalikami): [front] «KAROL KACZKOWSKI GENERAŁ SZTABS-LEKARZ WOJSKA POLSKIEGO W R. 1831»; [lewa strona] «SWEMV SZEFOWI W SETNĄ ROCZNICĘ OFICEROWIE ZAWODOWI I REZERWOWI 1. BATALJONV SANITARNEGO 25 II 1931 R.»; [tył] «NA TEREN WOJSKOWEGO INSTYTUTU HIGIENY I EPIDEMIOLOGII OBELISK PRZENIOSŁO I ODNOWIŁO WOJSKO POLSKIE 20 VI 1960»; [prawa strona] «DOBRA I SZYBKA POMOC LEKARSKA NA POLV WALKI WPŁYWA NA PODTRZYMANIE DVCHA ŻOŁNIERZA».
Decyzją nr 5/MON z dnia 21 stycznia 2019 roku w Wojskowym Instytucie Higieny i Epidemiologii wprowadzono odznakę pamiątkową oraz oznakę rozpoznawczą[14].
Odznaka pamiątkowa nawiązuje do historycznej odznaki pamiątkowej 1 Batalionu Sanitarnego im. generała lekarza Karola Kaczkowskiego, stacjonującego przed II wojną światową na Powązkach. W odznace pamiątkowej wykorzystano barwę wiśniową, która jest historycznie związana z jednostkami wojska polskiego o specjalizacjach medycznych, farmaceutycznych i weterynaryjnych. Odznaka metalowa ma wymiary 40 mm na 40 mm, w kształcie kwadratu ustawionego na wierzchołku pionowo, obwiedzionego srebrną obwódką. W kwadracie znajduje się równoramienny krzyż ustawiony na skos z ramionami ze srebrnych podwójnych proporczyków rozdzielonych ciemnoniebieskimi żyłkami. W części centralnej znajduje się ciemnoniebieska tarcza z laską Eskulapa, stanowiącą tradycyjny symbol medycyny oraz sztuki lekarskiej. Pomiędzy ramionami krzyża umieszczono napisy z literami koloru złotego.
U góry znajduje się napis „WIHE” stanowiący skrót nazwy Instytutu, na dole wpisano ozdobny monogram „KK”, z inicjałami patrona. Po lewej stronie umieszczono rok bitwy o Olszynkę Grochowską „1831”, a po prawej stronie datę „1960”, rok założenia Instytutu.
Oznaka rozpoznawcza (tkana/haftowana) jest oparta na tarczy herbowej, otoczonej złotą linią. U góry jest skrót nazwy Instytutu, a laska Eskulapa jest obustronnie otoczona stylizacją wieńców laurowych barwy złotej. Wzór oznaki bezpośrednio nawiązuje do dotychczas wykorzystywanej oznaki Instytutu. Oznaka posiada wersję na mundur polowy w barwach ochronnych.
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.