województwo środkowopomorskie
proponowane województwo
Państwo

 Polska

Siedziba wojewody

Koszalin

Siedziba sejmiku

Słupsk

Powierzchnia

18 180 km²

Populacja (2021)
• liczba ludności


984 072

• gęstość

54,1 os./km²

Podział administracyjny
Plan województwa środkowopomorskiego
Liczba miast na prawach powiatu

2

Liczba powiatów

12

Liczba gmin miejskich

12

Liczba gmin miejsko-wiejskich

23

Liczba gmin wiejskich

49

Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie Polski

Województwo środkowopomorskie – nazwa projektu województwa w Polsce, w podobnych granicach do województwa koszalińskiego z lat 1950–1975. Projekt zakładał utworzenie województwa z siedzibą wojewody w Koszalinie, a sejmiku województwa w Słupsku.

W 1. kwartale 2000 roku przeprowadzono badania na próbie 2483 mieszkańców byłego województwa koszalińskiego (1975–1998) i 2316 mieszkańców byłego województwa słupskiego, które wskazywały, że 75 procent (badanych) mieszkańców chciało województwa środkowopomorskiego i opowiadało się za nim[1].

Ośrodkami utworzenia nowego województwa były samorządy dwóch największych miast, czyli Koszalina i Słupska. W 2006 roku przedstawiciele wszystkich samorządów powiatów lęborskiego, bytowskiego, wałeckiego i złotowskiego wyrazili sprzeciw wobec projektu przyłączenia do nowego województwa[2][3][4][5]. Przedstawiciele samorządów gmin powiatów złotowskiego i wałeckiego potwierdzili, że 8-letnie funkcjonowanie w ramach istniejących województw: wielkopolskiego i zachodniopomorskiego, przyniosło pozytywne efekty dla rozwoju lokalnych społeczności, nastąpiła już pełna integracja społeczna oraz gospodarcza[6]. Przeciwne zmianom jest też Stowarzyszenie Osób Narodowości Kaszubskiej, argumentując, iż województwo pomorskie w obecnych granicach jednoczy historyczne Kaszuby w całość[7].

Zdaniem przeciwników projektu, tworzenie województwa środkowopomorskiego miałoby służyć tylko zaspokojeniu egoistycznych ambicji słupsko-koszalińskich elit politycznych. Przeciwnicy zwracali uwagę także na mały budżet nowego województwa, uniemożliwiający przeprowadzanie większych inwestycji[8].

Odniesienia historyczne

Podobna jednostka administracyjna istniała już w latach 1950–1975 pod nazwą województwo koszalińskie. W roku 1975 jej obszar podzielono między województwa słupskie, koszalińskie i pilskie.

Województwo środkowopomorskie miało nawiązywać do istniejącej w XIX wieku rejencji koszalińskiej, na terenie niemieckiej prowincji Pomorze. Jednostka ta jednak nie obejmowała ziem obecnych: powiatów złotowskiego, drawskiego, wałeckiego i człuchowskiego, które należały do rejencji pilskiej, a obejmowała ziemie powiatu lęborskiego. W skład całej prowincji Pomorze oprócz wspomnianych rejencji koszalińskiej i pilskiej wchodziła jeszcze rejencja szczecińska.

Reforma administracyjna z 1 stycznia 1999 roku przywróciła podział administracyjny państwa zbliżony do tego z roku 1975, jednak z liczbą województw ustaloną na 16, rezygnując z utworzenia regionu środkowopomorskiego, łącząc Pomorze Zachodnie. Argumentami za odrzuceniem tego regionu podczas sejmowych negocjacji w 1998 były: słabe notowania gospodarcze w porównaniu z innym pierwotnie planowanym do usunięcia województwem świętokrzyskim (Jerzy Madej, UW), potencjalne osłabienie sąsiedniego województwa zachodniopomorskiego i brak woli mieszkańców byłego województwa słupskiego (Tadeusz Syryjczyk, UW) oraz sprzeciw parlamentarzystów gdańskich (Krzysztof Majka, AWS)[9].

Historia inicjatyw

lipiec 1998
Protesty grupy mieszkańców środkowego Pomorza (głównie w Koszalinie), sprzeciwiających się podziałowi państwa na 12, 15 oraz 16 województw
maj 2002
Projekt ustawy o powołaniu województwa środkowopomorskiego; nie trafia pod obrady Sejmu, zgłaszający go poseł SLD Edward Wojtalik omal nie zostaje usunięty z szeregów swojego ugrupowania
lipiec 2002
Powstaje kolejny projekt utworzenia nowego województwa, tym razem z inicjatywy Samoobrony; również nie trafia pod obrady
czerwiec 2003
Uruchomienie procedury utworzenia województwa środkowopomorskiego w ramach inicjatywy obywatelskiej – motorem działań jest stowarzyszenie Integracja dla rozwoju
sierpień 2003
Przyjęcie informacji przez marszałka Sejmu o utworzeniu Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej; rozpoczyna się trzymiesięczny okres zbierania podpisów pod projektem
29 grudnia 2003
Projekt ustawy podpisany przez 136 tysięcy obywateli (27 tysięcy z terenów byłego województwa słupskiego) trafił do sejmu[10]
18 marca 2004
W Sejmie odbywa się pierwsze czytanie projektu ustawy o utworzeniu nowego województwa, decyzją posłów projekt skierowany do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej
sierpień 2004
Zbieranie podpisów pod poparciem powstania województwa środkowopomorskiego
13 kwietnia 2005
Rząd w oficjalnym stanowisku upoważnia ministra spraw wewnętrznych i administracji do reprezentowania rządu w sprawie projektu w toku prac parlamentarnych oraz wskazując uwagę na „szczególną ochronę konstytucyjnych praw społeczności lokalnych i regionalnych do udziału w sprawowaniu władzy publicznej” rekomenduje Sejmowi przeprowadzenie referendum na obszarze obejmującym teren proponowanego województwa. Lokalne środowiska nie widzą potrzeby dokonywania podziału województwa.
8 grudnia 2005
Do laski marszałkowskiej wpłynął Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa
14 lutego 2006
Skierowano do 1. czytania na posiedzeniu Sejmu Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa oraz Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa.
23 lutego 2006
Oba projekty Sejm skierował do prac w komisjach.
2 marca 2006
Rada Ministrów opowiedziała się przeciwko projektowi powstania nowego województwa ze względu na mający nastąpić w wyniku tego znaczący wzrost kosztów funkcjonowania administracji
13 marca 2006
Podczas otwartej debaty w złotowskim domu kultury przedstawiciele wszystkich samorządów powiatu złotowskiego, jak również zdecydowana większość przedstawicieli społeczności lokalnej – uczestników dyskusji, wyrazili swój sprzeciw wobec projektu przyłączenia powiatu złotowskiego do województwa środkowopomorskiego. Tydzień później, podczas wspólnego spotkania w Jastrowiu podobną deklarację odnośnie do swych jednostek terytorialnych złożyli przedstawiciele wszystkich samorządów powiatów wałeckiego i złotowskiego.
maj 2006
Prezydent Lech Kaczyński opowiedział się przeciw utworzeniu nowego województwa[11].
10 października 2007
Premier Jarosław Kaczyński zapowiedział, że sprawa powstania województwa środkowopomorskiego podjęta zostanie po wyborach[12].
24 października 2007
Premier Donald Tusk podczas wystąpienia w sejmie stwierdził, iż nie przewiduje inicjatywy utworzenia województwa środkowopomorskiego i że zmiany granic województw w tej części Polski nie byłyby czymś pożądanym[13][14].
18 grudnia 2007
Komitet obywatelski otrzymał pismo od Marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego, w którym informuje, że sejm VI kadencji nie zajmie się sprawą utworzenia województwa środkowopomorskiego[10].
1 lutego 2009
Na kongresie w Krakowie PiS opowiedziało się za mocnymi samorządami, wzmocnieniem władzy wojewodów oraz utworzeniem dwóch nowych województw: środkowopomorskiego (ze stolicą w Koszalinie) i warszawskiego[15].
20 maja 2012
Prezes PiS Jarosław Kaczyński opowiedział się, w czasie spotkania z mieszkańcami Koszalina, za utworzeniem województwa środkowopomorskiego z dwiema stolicami. Obiecał, że po dojściu PiS do władzy sprawa utworzenia nowego województwa zostanie szybko podniesiona[16].
26 września 2015
Podczas spotkania w Akademickim Klubie Obywatelskim im. Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu, prezes PiS ponownie zaproponował utworzenie województw środkowopomorskiego oraz warszawskiego, w kontekście zbliżających się wyborów parlamentarnych[17].
17 lutego 2016
MSWiA powiadomiło o rezygnacji z planów utworzenia województwa środkowopomorskiego[18].
5 sierpnia 2020
Po kampaniach wyborczych, w których PiS ponownie deklarował poparcie dla utworzenia województwa środkowopomorskiego i zwycięstwie tej partii w wyborach parlamentarnych i prezydenckich, stowarzyszenia przedsiębiorców regionu środkowopomorskiego skierowały list do władz krajowych pytając o realizację obietnic wyborczych[19].

Obszar

Lista jednostek administracyjnych w projekcie woj. środkowopomorskiego[1]
Powiat Gminy Obecne województwo
Koszalin <miasto na prawach powiatu> zachodniopomorskie
białogardzki Białogard (miasto), Białogard (gmina), Karlino, Tychowo zachodniopomorskie
drawski Czaplinek, Drawsko Pomorskie, Kalisz Pomorski, Ostrowice, Wierzchowo, Złocieniec zachodniopomorskie
kołobrzeski Dygowo, Gościno, Kołobrzeg (miasto), Kołobrzeg (gmina), Rymań, Siemyśl, Ustronie Morskie zachodniopomorskie
koszaliński Będzino, Biesiekierz, Bobolice, Manowo, Mielno, Polanów, Sianów, Świeszyno zachodniopomorskie
sławieński Darłowo (miasto), Darłowo (gmina), Malechowo, Postomino, Sławno (miasto), Sławno (gmina) zachodniopomorskie
szczecinecki Barwice, Borne Sulinowo, Grzmiąca, Szczecinek (miasto), Szczecinek (gmina) zachodniopomorskie
świdwiński Brzeżno, Połczyn-Zdrój, Rąbino, Sławoborze, Świdwin (miasto), Świdwin (gmina) zachodniopomorskie
wałecki Człopa, Mirosławiec, Tuczno, Wałcz (miasto), Wałcz (gmina) zachodniopomorskie
Słupsk <miasto na prawach powiatu> pomorskie
bytowski Bytów (miasto), Bytów (gmina), Borzytuchom, Czarna Dąbrówka, Kołczygłowy, Lipnica, Miastko (miasto), Miastko (gmina), Parchowo, Studzienice, Trzebielino, Tuchomie pomorskie
człuchowski Czarne, Debrzno, Człuchów (miasto), Człuchów (gmina), Przechlewo, Rzeczenica pomorskie
słupski Damnica, Dębnica Kaszubska, Główczyce, Kobylnica, Potęgowo, Słupsk, Smołdzino, Ustka (miasto), Ustka (gmina) pomorskie
złotowski Jastrowie, Krajenka, Okonek, Lipka, Tarnówka, Zakrzewo, Złotów (miasto), Złotów (gmina) wielkopolskie

Powiat lęborski był wymieniony w projekcie obywatelskim, projekt poselski pozostawiał ten powiat w województwie pomorskim.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Czesław Partacz. Samorządność czy woluntaryzm centrali? Walka społeczności koszalińsko-słupskiej o utworzenie województwa środkowopomorskiego. „Rocznik Koszaliński”. 33, s. 103–110, 2005. Koszalińska Biblioteka Publiczna im. Joachima Lelewela w Koszalinie. ISSN 0137-5652. 
  2. Protokół nr XXVIII/2006 z sesji RM w Złotowie z dnia 2.03.06. Urząd Miejski w Złotowie. [dostęp 2010-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)].
  3. Uchwała nr 161/345/2006 Zarządu Powiatu Złotowskiego z dnia 22 lutego 2006. Starostwo Powiatowe w Złotowie. [dostęp 2010-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-02)].
  4. Oświadczenie Rady Miasta w Wałczu z dnia 29 grudnia 2003 roku w sprawie utworzenia województwa środkowopomorskiego. Urząd Miejski w Wałczu. [dostęp 2010-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
  5. Agnieszka Barabasz: Dobrze nam w Wielkopolsce!. Tygodnik Nowy, 2006-03-22. [dostęp 2010-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  6. Protokół XXVI/2006 XXVI sesji Rady Powiatu w Wałczu II kadencji, która odbyła się w dniu 27 kwietnia 2006 r.. Starostwo Powiatowe w Wałczu. [dostęp 2017-05-09].
  7. „Chcemy przestrzec przed programem PiS”. Kaszubi oburzeni, że Kaczyński chce dokonać rozbioru ich regionu | naTemat.pl [online], natemat.pl [dostęp 2019-06-27] (pol.).
  8. Środkowopomorskie: za i przeciw. [w:] Gazeta.pl [on-line]. Agora SA, 2006-02-24. [dostęp 2010-09-26].
  9. Eugeniusz Żuber Województwo środkowopomorskie – dlaczego być powinno?, Koszalin 2010.
  10. a b Informacyjna Agencja Radiowa, polskieradio.pl: Sejm nie zajmie się utworzeniem woj. środkowopomorskiego. 18 grudnia 2007. [dostęp 2007-12-27]. (pol.).
  11. „Nie” Kaczyńskiego dla Środkowopomorskiego. gazeta.pl, 2006-05-26. [dostęp 2012-05-24]. (pol.).
  12. PAP: Premier: PiS wróci do sprawy woj. środkowopomorskiego. Biuro Organizacyjne PiS, 2007-10-10. [dostęp 2009-03-26]. (pol.).
  13. PAP: Premier: jestem gotowy przez 10 godzin odpowiadać na wszystkie pytania. Money.pl, 2007-11-24. [dostęp 2009-03-26]. (pol.).
  14. Tusk: Koalicja PO i PSL ma szansę zmienić Polskę i życie Polaków na lepsze. rp.pl / Presspublica, 2007-11-24. [dostęp 2009-03-26]. (pol.).
  15. Polskie Radio Program III, W Krakowie dwudniowe obrady rozpocznie Kongres Prawa i Sprawiedliwości, 31 stycznia 2009. [dostęp 2009-02-02].
  16. Jarosław Kaczyński za utworzeniem kolejnego województwa. gazeta.pl, 2012-05-20. [dostęp 2012-05-24]. (pol.).
  17. Jarosław Kaczyński w AKO Poznań. Youtube. [dostęp 2015-09-29]. (pol.).
  18. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-02-15].
  19. Joanna Krężelewska: Co z obietnicami stworzenia województwa środkowopomorskiego? Wysłali list do premiera. GS24.pl. [dostęp 2020-08-05].

Linki zewnętrzne

  • Województwo Środkowopomorskie: dlaczego być powinno? Cz. 1 Eugeniusz Żuber
  • Województwo Środkowopomorskie: dlaczego być powinno? Cz. 2 Eugeniusz Żuber
  • Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa z mapą nowego województwa (plik PDF)
  • Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, którego I czytanie odbyło się 18 marca 2005 r. (plik PDF)
  • Stowarzyszenie Pomorza Środkowego „Integracja dla Rozwoju”. srodkowopomorskie.eu.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-05-24)].
  • Siedemnaste województwo?. samorzady.polska.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-06)].
  • Plakat promujący powołanie województwa środkowopomorskiego

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się