Wikipedia jest jedną z najczęściej oglądanych stron w internecie. Hasła biograficzne w Wikipedii są często u szczytu list w wyszukiwarkach internetowych, często wyżej niż prywatne strony bohaterów tych haseł. Oznacza to, że materiał publikowany w Wikipedii na temat żyjących osób może bezpośrednio wpłynąć na ich życie, życie ich rodzin, kolegów i przyjaciół.

W związku z tym edytorzy Wikipedii powinni podchodzić ze szczególną troską i dokładnością do informacji biograficznych dotyczących żyjących osób. Dotyczy to nie tylko samych haseł biograficznych, ale też wszelkich artykułów, w których tego rodzaju informacje się pojawiają.

Jeśli jesteś osobą, której zależy na dokładności i odpowiedniości materiału biograficznego w haśle Wikipedii, które opisuje Ciebie, patrz poniżej, w sekcji "Jak podejść do artykułu o sobie samym".

Edytorzy muszą postępować w sposób niezwykle rozważny podczas edytowania materiału biograficznego na temat żyjących osób w dowolnym artykule zamieszczonym w Wikipedii. Materiał taki wymaga dużej dawki wrażliwości, a do tego musi być ściśle zgodny z zasadami polskiego prawa, jak też ze wszystkimi zasadami Wikipedii, przede wszystkim:

Artykuł musi zostać dobrze zrozumiany[1]. Należy niezwykle ściśle trzymać się konieczności wykorzystywania materiałów źródłowych. Materiał nie poparty źródłami lub uźródłowiony niskiej jakości odnośnikami - obojętnie czy materiał ten ma charakter pozytywny, negatywny, czy neutralny w stosunku do żyjącej osoby - można, a nawet należy, usunąć natychmiastowo, bez oczekiwania na reakcję osoby go wstawiającej. Dotyczy to zarówno samych artykułów, jak też ich stron dyskusji, stron użytkowników i ich stron dyskusji oraz przestrzeni projektu[2].

Biografie osób żyjących należy pisać w sposób konserwatywny, z poszanowaniem prywatności opisywanej osoby. Wikipedia jest encyklopedią, nie zaś tabloidem. Zadaniem wikipedystów nie jest ujawnianie sensacyjnych doniesień, czy bycie siłą napędową rozpowszechniania sensacyjnych informacji z życia znanych osób. Tworząc artykuły należy ograniczać możliwość wyrządzenia opisywanym osobom realnych szkód.

Niniejsza zasada odnosi się zarówno do artykułów biograficznych dotyczących żyjących osób, jak też do informacji na temat aktualnie żyjących osób zamieszczonych na innych stronach Wikipedii. Ciężar udowodnienia zasadności każdej edycji w Wikipedii, szczególnie w przypadku materiału dotyczącego żyjących osób, spoczywa wyłącznie na barkach osoby wstawiającej lub przywracającej wcześniej usunięte z hasła informacje.

Uzasadnienie

Wikipedia jest wysoce indeksowanym, często odwiedzanym serwisem internetowym o międzynarodowym zasięgu, co może mieć wpływ na życie opisywanych w niej żywych osób, oraz ich rodzin, przyjaciół i współpracowników. Materiał biograficzny musi więc w najwyższym stopniu być zgodny z wypracowanymi zasadami edycyjnymi.

Pisanie i edytowanie materiału

Styl

Biografie osób żyjących należy pisać odpowiedzialnie, konserwatywnie i w neutralnym, encyklopedycznym stylu. W odniesieniu do innych tematów można stosować strategię ewentualizmu, kiepsko stworzone biografie osób żyjących należy zredukować do postaci zalążka, lub nawet usunąć - patrz Usuwanie nieuźródłowionego lub nieodpowiednio uźródłowionego materiału poniżej.

Artykuł powinien w sposób niestronniczy przedstawiać materiał na temat opisywanego zagadnienia, opublikowany przez wysokiej jakości źródła zewnętrzne, a w niektórych przypadkach również to, co opisywana w haśle osoba napisała na swój temat. Styl, w którym stworzony jest artykuł, powinien być neutralny i rzeczowy, niwelujący zarówno niedomówienia, jak i wyolbrzymianie faktów. Biografie żyjących osób powinny być pozbawione sekcji typu "Ciekawostki", a odpowiednio uźródłowione fakty należy wpleść w materiał artykułu.

Linki zewnętrzne

Linki zewnętrzne w biografiach osób żyjących muszą być odpowiednio wysokiej jakości i podlegać ściślejszej selekcji, niż w artykułach opisujących inne kwestie. Niedopuszczalne jest linkowanie do stron łamiących niniejszą zasadę, lub niezgodnych z zasadą wstawiania linków zewnętrznych[3].

Pochwała i krytyka

Krytyka i pochwała opisywanej w artykule osoby może zostać umieszczona w artykule, o ile jest ona istotna dla encyklopedyczności podmiotu, i może być poparta wysokiej jakości źródłami zewnętrznymi. Materiał nie może też być napisany w sposób przytłaczający pozostałą zawartość i sugerujący stronniczość. Materiał krytyczny należy przedstawić w sposób odpowiedzialny, konserwatywny i odpowiadający stylowi językowemu właściwemu dla encyklopedii. Należy zapewnić odpowiednie proporcje pomiędzy objętością sekcji przedstawiającą poszczególne punkty widzenia, unikając sytuacji, w której mniejszościowo reprezentowane podejście przedstawiane jest jak podejście większości źródeł. Poglądy mniejszościowe wyznawane przez bardzo ograniczoną grupę ludzi nie powinny w artykule znaleźć się wcale. Należy odpowiednio uważnie strukturalizować hasło, by ogólny jego wydźwięk był neutralny; nagłówki poszczególnych sekcji muszą odzwierciedlać ważne obszary encyklopedyczności opisywanej osoby.

Zawartość hasła powinna opierać się na wiarygodnych źródłach, odnoszących się bezpośrednio do podmiotu artykułu. Należy wystrzegać się błędów skojarzeniowych. Edytorzy powinni również mieć baczenie na stronnicze lub złośliwe materiały na temat opisywanej osoby. Jeśli ktoś podejmuje próby promowania subiektywnego punktu widzenia, należy nalegać na poparcie publikowanych tez odpowiednimi materiałami źródłowymi oraz na uzasadnienie znaczenia dodatkowych treści dla encyklopedyczności podmiotu artykułu.

Kategorie

Nazwy kategorii nie niosą ze sobą ostrzeżeń, czy słów modyfikujących znaczenie, więc w artykule należy zawrzeć uzasadnienie umieszczenia go w danej kategorii. Artykuł musi zawierać fakty uzasadniające umieszczenie go w danej kategorii, a fakty te muszą być odpowiednio uźródłowione.

Należy uważnie postępować przy dodawaniu kategorii sugerujących złą reputację opisywanej osoby. Niezalecane jest stosowanie kategorii przyporządkowujących daną osobę do wyznawców określonej religii lub określonej orientacji seksualnej, chyba, że spełnione są następujące kryteria:

  • Opisana w haśle osoba publicznie identyfikuje się z określoną religią lub orientacją seksualną;
  • Przekonania religijne lub orientacja seksualna osoby będącej podmiotem hasła są ważne z punktu widzenia znaczących jej dokonać w życiu publicznym, na co wskazują odpowiednio pewne źródła.

Źródła

Rzetelne źródła

Materiał o żyjących osobach należy wyjątkowo dokładnie uźródławiać. Bez zewnętrznych, niezależnych materiałów referencyjnych tekst artykułu w Wikipedii może zostać uznany za twórczość własną, czy za nieweryfikowalny, co może doprowadzić do wszczęcia procesu o zniesławienie.

Materiał dotyczący osób żyjących, lecz dostępny tylko w źródłach dających się zakwestionować, lub źródłach o wątpliwej wartości, nie powinien być wykorzystywany ani jako materiał referencyjny, ani jako link zewnętrzny (patrz wyżej).

Samopublikowanie pod postacią książek, zinów, stron internetowych, forów dyskusyjnych, czy blogów w materiale poświęconym żyjącym ludziom powinno być zakazane, chyba że cytowany materiał został napisany lub opublikowany przez osobę opisaną w haśle - patrz niżej. W powyższym kontekście "samopublikowanie pod postacią bloga" odnosi się zarówno do blogów osobistych, jak i grupowych. W niektórych serwisach internetowych należących do gazet spotyka się interaktywne kolumny nazywane "blogami", które mogą być akceptowane jako źródła informacji, jeśli osoby je tworzące są zawodowymi dziennikarzami, a publikowany materiał podlega kontroli wydawcy. W przypadku gazet publikujących opinie profesjonalisty, lecz nie biorących za nie jakiejkolwiek odpowiedzialności, należy podać autora cytowanego fragmentu. Niedopuszczalne jest wykorzystywanie w roli materiału referencyjnego komentarzy czytelników.

Redaktorzy Wikipedii powinni wystrzegać się powtarzania plotek. Powinni zadać sobie pytanie o jakość materiału źródłowego, o prawdziwość jego przedstawienia i o jego wagę dla artykułu publikowanego w encyklopedii. W przypadku publikacji nie cieszących się dobrą opinią, zamieszczających informacje o dającej się zakwestionować prawdziwości, elementem pojawiającym się często są wyrażenia zwodnicze, lub przypisywanie doniesień anonimowym źródłom. Na tego typu materiał należy zwracać szczególną uwagę - jeśli wydawca sam nie wierzy w publikowane historie, dlaczego my mielibyśmy to robić?

Edytorzy powinni również podchodzić ostrożnie do sytuacji sprzężenia zwrotnego, w których pozbawiony źródeł spór o kształt artykułu w Wikipedii staje się materiałem podejmowanym przez prasę, który powraca do Wikipedii z szanowanych publikacji (uznających bądź nie autorstwo wikipedystów) jako dowody potwierdzające jedną z tez, które stały się przyczyną konfliktu edytorskiego.

Usuwanie pozbawionego źródeł lub niedostatecznie uźródłowionego materiału spornego

Edytorzy powinni usuwać kontrowersyjne materiały na temat osób żyjących niepoparte źródłami, poparte materiałem źródłowym niespełniającym wymagań zasady Wikipedia:Weryfikowalność lub materiałem stanowiącym luźną interpretację materiału źródłowego - patrz Wikipedia:Nie przedstawiamy twórczości własnej. W usuwaniu takiego materiału niestosowana jest "reguła trzech rewertów", choć zaleca się, by edytorzy zwracali się o pomoc do administratorów zamiast naruszać "regułę trzech rewertów" starając się samodzielnie uporać z sytuacją. Zakwestionowane treści mogą być ponownie wstawione do artykułu tylko wtedy, gdy spełniają założenia zasady weryfikowalności.

Powyższe odnosi się do materiału biograficznego osób żyjących znajdującego się w dowolnym miejscu w Wikipedii, włącznie ze stronami użytkowników oraz stronami dyskusji. Administratorzy mają prawo egzekwować tę regułę z wykorzystaniem mechanizmów zabezpieczania stron i blokowania użytkowników, nawet, jeśli sami edytowali dany artykuł. Edytorzy ponownie wstawiający problematyczne treści treści mogą być ostrzegani i blokowani.

Administratorzy napotykający biografie żyjących osób pozbawione źródeł i napisane w sposób negatywny, bez neutralnej wersji do której można hasło przywrócić powinni skasować artykuł bez prowadzenia nad nim dyskusji.

Wykorzystanie podmiotu hasła jako źródła informacji

Samopublikowanie w biografiach osób żyjących dozwolone jest tylko w przypadku materiałów napisanych lub wydanych przez opisaną w haśle osobę. Może on pochodzić z wiadomości prasowych, osobistych witryn internetowych lub blogów. Materiał wydany przez opisaną w haśle osobę może być dołączony do artykułu w Wikipedii, jeśli:

  1. nie jest kontrowersyjny;
  2. nie jest nadmiernie nakierowany na służenie własnemu interesowi;
  3. nie zawiera zarzutów w stosunku do osób trzecich;
  4. nie zawiera zarzutów w stosunku do wydarzeń niezwiązanych bezpośrednio z daną osobą;
  5. nie istnieją wątpliwości co do tego kto stworzył materiał;
  6. artykuł w Wikipedii nie jest oparty głównie na samopublikacjach.

Warunki te nie odnoszą się do autobiografii wydanych przez znaczące wydawnictwa - są one traktowane jako dostatecznie wiarygodne źródła, nie będące całkowicie samopublikowane.

Edycje dokonywane przez podmiot hasła

W niektórych przypadkach opisywane w hasłach osoby dokonują edycji w swoich biogramach - bezpośrednio lub poprzez przedstawiciela. Mimo, że Wikipedia odradza edytorom pisanie o samym sobie, należy tolerancyjnie podejść do sytuacji, w których usuwane są nieuźródłowione lub niedostatecznie uźródłowione informacje.

Edycje niezalogowanych użytkowników usuwające część lub całość biogramu żyjącej osoby powinny być poddane ocenie. Jeśli encyklopedyczność osoby jest niejednoznaczna, nie powinno się takich edycji z góry uznawać za wandalizm, a osoby patrolujące ostatnie zmiany powinny pamiętać, że mogą mieć do czynienia z edycją dokonaną przez podmiot hasła. W takich sytuacjach powinno się unikać podgrzewających atmosferę opisów zmian w przywracanych edycjach i szablonów sugerujących wandalizm na stronie dyskusji użytkownika.

Komitet Arbitrażowy angielskojęzycznej Wikipedii w swoich dotychczasowych werdyktach wykazywał zrozumienie w stosunku do użytkowników usuwających we własnych biografiach błędne lub niesprawiedliwe informacje.

W przypadku osób, które już są albo mogą być opisane w Wikipedii pokusą jest, szczególnie jeśli chodzi o informacje bezsprzecznie nieprawdziwe lub negatywne, włączenie się do prac nad artykułem opisującym ich samych. Może to otworzyć bramy do raczej niedojrzałych zachowań i spowodować utratę własnej godności. Krytykowanie użytkowników wpadających w pułapkę tego typu jest klasycznym przykładem łamania zasady Wikipedia:Prosimy nie gryźć nowicjuszy - zamiast postrzegania tego błędu jako wpadkę nowej dla Wikipedii osoby[4]

Założenia służące prywatności

Artykuły Wikipedii opisujące żyjące osoby mogą wpłynąć na życie tychże osób. Edytorzy mający do czynienia z takimi artykułami są odpowiedzialni za rozważenie prawnych i etycznych skutków swoich działań. Zadaniem Wikipedii nie jest niesienie sensacji, ani bycie siłą napędową rozpowszechniania ekscytujących doniesień z życia znanych osób. Biogramy żyjących osób powinno pisać się w sposób konserwatywny, z poszanowaniem ich prywatności.

Podczas opisywania osoby znanej z jednego lub dwóch wydarzeń zamieszczanie każdego szczegółu może prowadzić do problemów, nawet jeśli materiał poparty jest odpowiednio solidnymi źródłami. W najlepszym przypadku może to doprowadzić do powstania nieencyklopedycznego artykułu. W najgorszym wypadku może stanowić naruszenie zasady neutralności. W razie wątpliwości, materiał biograficzny należy ograniczyć do wersji będącej całkowicie neutralną, uźródłowioną i na temat.

Podstawowa godność człowieka

Artykuły w Wikipedii powinny szanować podstawową godność opisywanych w nich osób. Wikipedia chce być szanowanym źródłem encyklopedycznych informacji, nie zaś tabloidem. Publikowane przez nas artykuły nie mogą przede wszystkim ośmieszać opisywanych w nich osób ani im uwłaczać, czy to bezpośrednio, czy pośrednio. Szczególnie ważne jest to w przypadku osób, których encyklopedyczność wynika głównie z bycia ofiarami działań innych osób. Edytorzy Wikipedii nie mogą ani świadomie ani nieświadomie działać w sposób przedłużający represjonowanie opisywanych w niej osób.

Ogólnie znane osoby publiczne

W przypadku ogólnie znanych osób publicznych istnieje wiele opublikowanych przez uznane wydawnictwa zewnętrzne materiałów źródłowych, na których można się oprzeć przy tworzeniu artykułu, a artykuł powinien po prostu dokumentować podawane przez źródła informacje. Jeśli jakieś twierdzenie lub incydent jest ważne z punktu wiedzenia encyklopedii, ogólnie znaczące i odpowiednio udokumentowane przez rzetelne źródła, należy je umieścić w artykule, nawet jeśli mają one negatywny charakter, a osobie opisanej w artykule mogą się nie podobać. Jeśli wydarzenie nie jest opisane przez odpowiednio rzetelne źródła zewnętrzne, wzmiankę o nim należy usunąć z hasła.

Przykład
"Jan Kowalski przeszedł przez burzliwą rozprawę rozwodową z Janiną Kowalską." Jest to dla artykułu ważne, ale czy fakt burzliwego rozwodu został opisany w rzetelnych źródłach? Jeśli nie, należy wzmiankę o rozwodzie usunąć.
Przykład
Pewnemu politykowi przypisuje się romans. Polityk zaprzecza, lecz gazeta New York Times publikuje spekulacje, a sprawa urasta do rozmiarów afery publicznej. Informacje o romansie można zawrzeć w artykule, powołując się na gazetę New York Times jako źródło.

Przy wykorzystywaniu materiałów ze źródeł pierwotnych należy wykazać się uwagą. Nie wolno na przykład posługiwać się materiałami udostępnionymi publicznie zawierającymi szczegóły osobiste – wartość majątku, numery rejestracyjne samochodu, historię mandatów, czy adres domowy oraz służbowy. Nie wolno też wykorzystywać zapisów zeznań przed sądem, o ile nie zostały one już przytoczone przez rzetelne źródło zewnętrzne. W sytuacjach, gdy materiał pierwotny został po raz pierwszy ujawniony przez rzetelne źródło drugorzędne, można odnieść się do materiałów źródłowych popierając stawiane w źródle wtórnym tezy, oddalając zarzuty o prezentowaniu twórczości własnej. Patrz też Wikipedia:Weryfikowalność.

Ludzie względnie nieznani (osoby niepubliczne)

Wikipedia zawiera również biografie osób, które, mimo że dokonały rzeczy kwalifikujących je do posiadania odrębnego artykułu, nie są szeroko znane. W takich przypadkach edytorzy muszą się w pewnym stopniu powstrzymywać, zamieszczając w artykułach tylko materiał znaczący dla encyklopedyczności opisywanej osoby, pomijając pozostałe, mniej znaczące informacje. Materiału opublikowanego przez zewnętrzne źródła pierwotne nie powinno się wykorzystywać, chyba, że poparty jest przez rzetelne źródła wtórne. Patrz również wyżej.

Materiał mogący w sposób znaczący wpłynąć na reputację opisywanej w haśle osoby należy edytować z ostrożnością. Według praw wielu krajów samo powtarzanie szkalujących kogoś faktów jest bezprawne, a w stosunku do osób niebędących osobami publicznymi podejmowane są specjalne kroki prawne. Każda tego typu potencjalnie szkodliwa informacja dotycząca osoby prywatnej, jeśli jest powtarzana przez wiele rzetelnych źródeł może być wykorzystana jako cytat w artykule w Wikipedii, jeśli artykuł ten jednoznacznie podaje, że źródła podają pewne twierdzenia, nie stając po żadnej ze stron.

Artykuły opisujące osoby znane tylko z jednego wydarzenia

Wikipedia nie jest gazetą. Sam fakt pojawienia się danej osoby w doniesieniach prasowych nie oznacza, że powinna ona mieć własny artykuł w Wikipedii. Jeśli ktoś wymieniony jest z imienia i nazwiska w artykule Wikipedii traktującym o szerszym zagadnieniu, lecz poza nim jest względnie nieencyklopedyczną osobą, najczęściej nie należy tworzyć dla tej osoby odrębnego hasła.

Jeśli rzetelne źródła wspominają daną osobę tylko w kontekście danego wydarzenia, istnienie odrębnego biogramu tej osoby nie jest dostatecznie umotywowane. Marginalne biogramy osób pozbawionych niezależnej encyklopedyczności mogą wyolbrzymiać wydarzenia w kontekście których dana osoba zaistniała, tworzyć nadmierne byty i obarczać administratorów nadmiarem pracy. Naruszają również centralną w Wikipedii zasadę neutralnego punktu widzenia. W takich przypadkach, zgodnie z zasadą "opisuj wydarzenia, nie osoby", najlepszym wyjściem jest połączenie artykułów w jeden lub stworzenie odnośnego przekierowania.

Prywatność informacji osobistych

Wikipedia zamieszcza daty urodzenia niektórych znanych żyjących osób, o ile zostały już one wcześniej opublikowane. Edytorzy powinni jednak podchodzić ostrożnie do osób mniej znanych. Kradzież tożsamości jest zjawiskiem o coraz większym zasięgu, więc coraz częstszym zjawiskiem jest też uważanie daty urodzenia za informacje osobistą. Jeśli występują wątpliwości co do encyklopedyczności danej osoby, lub jeśli opisana osoba skarży się na zamieszczanie jej daty urodzenia, należy zwiększyć ostrożność, zamiast daty urodzenia ograniczając się do roku.

Z podobnych pobudek artykuły Wikipedii nie powinny podawać adresów, w tym adresów poczty elektronicznej, numerów telefonów, czy innych informacji kontaktowych osób żyjących, choć zwykle dopuszczalne są linki do stron internetowych utrzymywanych przez te osoby.

Prywatność nazwisk

Należy ostrożnie podchodzić do wymieniania nazwisk osób znanych z pojedynczego wydarzenia. Jeśli nazwisko takiej osoby nie zostało szeroko upowszechnione, lub jeśli specjalnie zostało przemilczane (jak na przykład do celów niektórych postępowań sądowych), zalecane jest również pominięcie go w artykule, szczególnie jeśli nie spowoduje to utraty znacznej części zawartości hasła. Podczas oceniania, czy dane nazwisko należy dodać, czy nie, należy przywiązywać większą wagę do faktu ich publikacji w źródłach wtórnych (innych jednak niż media) takich jak czasopisma akademickie, czy prace uznanych ekspertów, niż do ich pojedynczego pojawienia się w doniesieniach prasowych.

Edytorzy powinni ostrożnie podchodzić do wstawiania w artykułach nazwisk prywatnych żyjących osób nie związanych bezpośrednio z tematyką artykułu i rozważać, czy dodanie takich nazwisk zwiększy znaczenie artykułu. Odpowiednio mocniejsze powinny być przesłanki ku prywatności członków rodzin wspominanych w artykułach osób i innych luźno związanych z opisywanym zagadnieniem ludzi niebędących osobami silnie encyklopedycznymi. We wszystkich przypadkach, gdy rozważane jest zamieszczenie w artykule nazwisk, edytorzy powinni wyrazić gotowość do poruszenia tego tematu na stronie dyskusji artykułu.

Stan cywilny

W biogramach osób żyjących wydarzenia takie, jak zawarcie małżeństwa, rozwód, czy separacja, podjęcie decyzji o zawarciu małżeństwa, rozwodzie, czy separacji weryfikowalne poprzez publikacje w szeregu rzetelnych źródeł, czy imię i nazwisko przyszłego, aktualnego lub byłego małżonka nie są uznawane za prywatne, jeśli nie zostały utajnione przez sąd.

Przeciwdziałanie naruszaniu niniejszej zasady

Jako stale uaktualniana encyklopedia, Wikipedia zawiera tysiące artykułów na temat osób żyjących - zarówno ogólnie znanych, jak i względnie nieznanych. Zarówno z punktu widzenia prawa, jak i etyki ważne są działania nakierowane na usuniecie szkalujących i innych niepożądanych informacji w artykułach tak dalece, jak jest to możliwe. Z drugiej strony, nie wolno dopuścić do naruszenia pozycji Wikipedii i jej neutralności przez pozwolenie na edytowanie artykułów tak, by zawierały one informacje będące po myśli opisywanych w nich osób. Podobnie postępować należy w przypadku zamieszczania artykułów opisujących nieencyklopedyczne osoby szukające rozgłosu, jak też usuwania odpowiednich i prawidłowo uźródłowionych informacji tylko na podstawie zastrzeżeń zgłaszanych przez opisywaną osobę.

Preferowanym rozwiązaniem, o ile to możliwe, jest poprawa artykułu do neutralnych wysokojakościowych standardów, przy jednoczesnym usunięciu materiału o wątpliwej jakości do czasu znalezienia wiarygodnych źródeł, rozwiania wątpliwości wokół neutralności prezentacji hasła i ogólnej jego kondycji po odpowiedniej dyskusji. W razie wątpliwości, biografie należy przywrócić do wersji, która cytuje odpowiedniej jakości materiały źródłowe neutralne i nieodbiegające od tematu. W wielu przypadkach jednak w celu wprowadzenia w życie ustaleń niniejszej zasady niezbędne są narzędzia administracyjne, takie, jak zabezpieczenia strony i usuwanie stron.

Częściowe i całkowite zabezpieczanie strony

Administratorzy podejrzewający edytorów i szkodliwe lub subiektywne edycje lub mający podejrzenia co do przyszłego przywracania materiału naruszającego zasady Wikipedii mogą po usunięciu nieodpowiednich fragmentów zadecydować o częściowym lub całkowitym zabezpieczeniu danej strony. Na dłuższą metę lepszym rozwiązaniem jest uzyskanie wspólnego stanowiska wśród edytorów, by artykuły mogły być otwarcie edytowane jak najczęściej.

Usuwanie stron

Materiał biograficzny traktujący o żyjącej osobie niezgodny z niniejszą zasadą należy poprawić. Jeśli nie jest to możliwe, materiał należy usunąć. Jeśli cała strona jest względnie niskiej jakości, zawierając głównie nieuźródłowione lub niedostatecznie rzetelnie uźródłowione informacje o żyjącej osobie, konieczne może okazać się usuniecie całego artykułu i rozpoczęcie ewentualnej dyskusji na jego temat.

Usuniecie strony powinno traktować się jako ostateczność, zaś o ile jest to możliwe powinno się poprawiać zawartość artykułu, dyskutując nad nieprawidłowościami. Jeśli dyskusja dotyczy właściwości artykułu dla encyklopedii, na przykład jeśli istnieją wątpliwości co do encyklopedyczności opisywanej osoby lub jeśli zainteresowana osoba sama wystąpiła o usunięcie jej biogramu - hasło należy usunąć. Usuniecie części lub całości hasła jest odpowiednim posunięciem, jeśli hasło zawiera niepoparte źródłami informacje o negatywnym wydźwięku lub napisane jest bez poszanowania zasady neutralnego punktu widzenia i jeśli niemożliwe jest jego szybkie poprawienie lub zamiana na artykuł o odpowiednio wysokim standardzie (zamiana może polegać na przywróceniu starszej edycji o odpowiedniej jakości lub przepisanie artykułu z poszanowaniem zasad Wikipedii).

Administrator podejmujący decyzję o usunięciu hasła powinien być gotowy wyjaśnić swoją decyzję przed innymi administratorami, drogą mailową, jeśli sprawa usunięcia artykułu jest delikatnej natury. Administratorzy i pozostali edytorzy sprzeciwiający się decyzji o usunięciu hasła powinni również pamiętać o tym, że usuwający artykuł administrator może posiadać wiedzę, której oni nie mają. Powinno się unikać publicznej dyskusji o usuwaniu haseł zawierających wrażliwej natury informacje osobiste dotyczące żyjących osób, szczególnie o negatywnym wydźwięku.

Usuwanie komentarzy pod adresem innych edytorów

Strony wykorzystywane do administracji projektem i dyskusji na jego temat - strony osobiste użytkowników, strony rozwiązywania konfliktów, strony projektowe i społeczne, czy przesyłane między użytkownikami komentarze - często zawierają opinie i obserwacje edytorów na temat innych edytorów. Mimo pewnych podobieństw, usuwanie materiału dyskusyjnego miedzy użytkownikami na mocy niniejszej zasady nie jest zalecane, powinno się za to pozwalać na dyskusję dotyczącą zawartości projektu. W przypadku ataków osobistych i innych nieodpowiednich komentarzy pod adresem innych użytkowników należy odnieść się do odpowiednich zasad.

Po usunięciu hasła

Po usunięciu biogramu żyjącej osoby edytorzy powinni pomyśleć nad przesunięciem niektórych faktów do innych artykułów Wikipedii. Należy jednak mieć na uwadze poszanowanie zasad w stosunku do wszystkich stron Wikipedii. Edytorzy nie powinni nadużywać tego zalecenia do udaremniania usunięcia nieprawidłowo napisanego artykułu. Podczas przenoszenia materiału do innego hasła niezbędne jest również zachowanie historii edycji, co wymuszone jest przez zastosowaną licencję.

Komplet informacji o łączeniu historii artykułów zachowując przy tym zgodność z licencją GFDL i zasadami praw autorskich znaleźć można pod adresem Pomoc:Historia strony#Łączenie historii stron.

Przywracanie usuniętej zawartości

By zapewnić stałą zgodność materiału biograficznego osób żyjących z niniejszymi i innymi zasadami obowiązującymi w projekcie, ich wysoką jakość, odpowiedni styl i oparcie na rzetelnych źródłach, ciężar udowodnienia zasadności i rzetelności informacji zawartych w haśle spada na osobę chcącą przywrócić lub utrzymać zawarty w artykule materiał.

Jeśli materiał ma być przywrócony bez wprowadzania do niego znacznych zmian, najpierw należy osiągnąć konsensus, a o ile jest to możliwe, dyskusja nad usunięciem artykułu powinna przebiec przy udziale administratora, który skasował hasło. Jeśli zaistnieje sugestia znacznej naprawy lub przerobienia materiału, by uwzględnić zastrzeżenia, możliwe, że konieczna będzie dyskusja merytoryczna, którą należy prowadzić bezprecedensowo. W niektórych przypadkach sugerowanym rozwiązaniem może być stworzenie pierwotnej wersji artykułu w przestrzeni użytkownika i przeprowadzenie dyskusji. W każdej sytuacji spornych fragmenty tekstu nie powinno dodawać się do artykułu przed ich gruntownym przedyskutowaniem z osiągnięciem konsensusu.

Grzecznościowe skasowanie dyskusji nad usunięciem hasła

Jeśli biografia żyjącej osoby jest usunięta decyzją społeczności podczas procedury SDU, sama strona dyskusji nad usunięciem hasła oraz wszelkie późniejsze dyskusje mogą być grzecznościowo wymazane lub nawet usunięte, jeśli zawarte w nich komentarze były nieodpowiednie[5] Po usunięciu biografii żyjącej osoby, dowolny administrator może zdecydować o zabezpieczeniu strony przed jej ponownym utworzeniem.

Blokowanie użytkowników

 Osobna strona: Wikipedia:Zasady blokowania.

Redaktorzy wielokrotnie dodający lub przywracający nieuźródłowione lub niedostatecznie rzetelnie uźródłowione materiały mogące mieć kontrowersyjny charakter na temat żyjących osób mogą zostać zablokowani.

Poza przestrzenią główną

Jak napisano we wstępie,

Materiał nie poparty źródłami lub uźródłowiony niskiej jakości odnośnikami - obojętnie czy materiał ten ma charakter pozytywny, negatywny, czy neutralny w stosunku do żyjącej osoby - można, a nawet należy, usunąć natychmiastowo, bez oczekiwania na reakcję osoby go wstawiającej. Dotyczy to zarówno samych artykułów, jak też ich stron dyskusji, stron użytkowników i ich stron dyskusji oraz przestrzeni projektu.
Strony dyskusji

Na stronach dyskusji podejmowane są decyzje dotyczące kształtu artykułu. Nieuźródłowiony lub niedostatecznie rzetelnie uźródłowiony materiał, niezwiązany z artykułem lub niepomagający w dokonaniu wyboru edycyjnego należy natychmiast usunąć, a nawet posunąć się do skorzystania z funkcji oversight, jeśli strona dyskusji zawiera szczególnie problematyczne informacje - numery telefonów, oszczerstwa, itd. Nowy materiał powinno się ogólnie poddawać dyskusji, osiągając konsensus w kwestii encyklopedyczności, dostępności źródeł i ich rzetelności. Powtarzające się wątpliwej jakości głosy w dyskusji nie opierające się na nowym materiale można usuwać natychmiast, podając wcześniejsze miejsce, w którym osiągnięto konsensus w danej sprawie.

Strony użytkowników

Zasady odnoszące się do stron dyskusji obowiązują również w odniesieniu do stron osobistych edytorów, z jednym zastrzeżeniem - użytkownicy mogą na temat samych siebie czynić dowolne stwierdzenia bez konieczności ich uźródławiania. Każda strona Wikipedysty musi jednak być zgodna z zasadą Wikipedia:Czym Wikipedia nie jest, co wyklucza na przykład działalność reklamową. Zabrania się użytkownikom udawania kogoś, kim nie są.

Przestrzeń projektu

W przestrzeni projektu przetrzymywane są informacje wykorzystywane do podejmowania decyzji administracyjnych. Te strony dostępne są dla wszystkich z uwagi na otwartość i przejrzystość projektu - te dwie cechy są nieodzowne dla sukcesu i prawidłowości realizowania misji Fundacji Wikimedia i jej projektów. Nazwy kont wikipedystów często kojarzone są z tożsamościami poza projektem, a negatywne komentarze mogą być źródłem problemów, w tym prawnych. Zarówno ludziom ukrywającym się z tymi tożsamościami jak i samej Wikipedii pomaga, jeśli postępuje się z takimi informacjami w sposób rozsądny, ostrożny, a w skrajnych przypadkach - kreatywny. W razie wątpliwości związanych z zasadnością publikowania stwierdzeń dotyczących żyjących osób w przestrzeni projektu niezależna konsultacja jest nadal ważna, lecz powinno się unikać publikowania informacji tylko po to, by uzyskać radę. Preferowane są inne niż publikacja na stronach projektu metody komunikacji - wiadomości e-mail, czy dyskusja z innymi edytorami, administratorami lub członkami Komitetu Arbitrażowego.

Grafiki

Przesyłanie i publikacja grafik w określonych przypadkach podlega niniejszej zasadzie. Materiały dotyczące osób żyjących, które nie są odpowiednie w formie pisanej (tekstowej) są również nieodpowiednie w formie graficznej.

Jak podejść do artykułu o sobie samym

  1. W Wikipedii obowiązują zalecenia edycyjne i przede wszystkim zasady, które najczęściej są w stanie natychmiast rozwiać wątpliwości. Jest też wielu użytkowników gotowych pomóc osobom niezaznajomionych z zasadami, jak też szeroki zakres procedur wspierających podejmowane w projekcie decyzje. Warto wiedzieć, że istnieją i jaki jest ich ogólny zarys.
  2. Wikipedia w dość jednoznaczny sposób podchodzi do zachowania edytorów - na przykład do kwestii uprzejmości. Jest w całości rozwijana przez ochotników, chcących pomóc innym. Nieprzyzwoite zachowanie, nawet jeśli jest uzasadnione, najczęściej jest mniej skuteczne, może skończyć się nawet blokadą możliwości dokonywania dalszych edycji. Należy starać się bardzo nie podążać w kierunku nieprzyjemnego w stosunku do innych zachowania - jest ono wyjątkowo nieskuteczne w porównaniu z poszukiwaniem pomocy.
  3. Oczywiste błędy da się naprawić szybko, można to zrobić samodzielnie. Jednak w poważniejszych kwestiach, lub w kwestiach wywołujących dyskusję, istnieją pewne podstawy, które należy znać, jeśli chce się osiągnąć więcej, lub jeśli cel chce się osiągnąć łatwiej.

Zobacz też

Odnośne zasady Wikipedii
Odnośne zalecenia
Eseje
Podobne propozycje zasad

Przypisy

  1. Jimmy Wales. Przemówienie, Wikimania, sierpień 2006
  2. Jimmy Wales. "WikiEN-l Zero information is preferred to misleading or false information" (Brak informacji jest preferowany w stosunku do błędnych lub mylących informacji), 16 maja 2006 i 19 maja 2006
  3. O ile zasada wstawiania linków zewnętrznych nie jest zgodna z niniejszym dokumentem, bądź też inną zasadą, otrzymuje ona niższy priorytet.
  4. Decyzja Komitetu Arbitrażowego angielskojęzycznej Wikipedii z 18 grudnia 2005: en:Wikipedia:Requests for arbitration/Rangerdude#Mercy, wynik głosowania 6-0-1".
  5. "...w każdym razie stoję na stanowisku, że WIĘKSZOŚĆ stron dyskusji nad usunięciem haseł opisujących żyjące osoby i istniejące firmy powinna być grzecznościowo usunięta (jako minimum) i całkowicie usunięta w przypadkach stosowania nieodpowiednich komentarzy. Nie jest to w tej chwili zasadą, lecz w chwili obecnej obowiązujące zasady pozwalają na usuwanie materiału mogącego zaszkodzić ludziom". --Jimbo Wales 01:42, 13 listopada 2006 (UTC)

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się