| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
20 czerwca 2003 |
| Strona internetowa | |
Wikimedia Foundation, oficjalnie Wikimedia Foundation Inc. – organizacja typu non-profit z siedzibą w San Francisco, zarządzająca serwisami internetowymi typu wiki o wolnej treści. Należy do ruchu społecznego Wikimedia. Jest właścicielem serwerów i znaków towarowych projektów Wikimedia (Wikipedii oraz jej „projektów siostrzanych”). Została założona przez Jimmy’ego Walesa w 2003 w celu finansowania projektów Wikimedia[1].
W 2021 fundacja zatrudniała ponad 500 pracowników i osiągnęła przychody rzędu 100 milionów USD[2]. Pełniącą obowiązki przewodniczącej rady powierniczej (organu zarządczo-nadzorczego) jest Nataliia Tymkiv[3]. Od stycznia 2022 dyrektorką generalną jest Maryana Iskander[2].
20 czerwca 2003 Jimmy Wales ogłosił decyzję o założeniu fundacji utrzymującej Nupedię i Wikipedię. Siedzibą fundacji został St. Petersburg na Florydzie[4]. Nazwa „Wikimedia” została zaproponowana przez Sheldona Ramptona na anglojęzycznej liście dyskusyjnej Wikipedii w marcu 2003. Nieco później Daniel Mayer zarejestrował domeny wikimedia.org i wikimediafoundation.org. Wraz z ogłoszeniem powstania Wikimedia Foundation, Jimmy Wales oznajmił przekazanie prawa własności do domen Wikipedii, Wikisłownika i Nupedii na rzecz Wikimedia Foundation. Również prawa autorskie do wszystkich materiałów związanych z tymi projektami, które zostały stworzone przez pracowników Bomisu lub samego Walesa, stały się własnością Wikimedia Foundation. Sprzęt komputerowy, na którym działają projekty Wikimedia, został przekazany Wikimedia Foundation.
25 września 2007 rada powiernicza postanowiła, że nową siedzibą fundacji będzie San Francisco. Decyzję tę uzasadniono usytuowaniem podobnych organizacji, potencjalnych partnerów, wyspecjalizowanym rynkiem pracy oraz lepszą i tańszą komunikacją międzynarodową (szczególnie z rozwijającymi się krajami azjatyckimi)[5].
Statut fundacji określa, że celem jest gromadzenie i rozwijanie zasobów edukacyjnych, a także ich efektywne rozpowszechnianie na całym świecie. Misją organizacji jest utrzymywanie otwartych serwisów internetowych typu wiki, dostępnych bezpłatnie.
Fundacja utrzymuje się z darowizn zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, oraz z licencjonowania prawa do użycia nazw i logo projektów na produktach i w ramach usług komercyjnych.
Oprócz Wikipedii, fundacja prowadzi działalność innych wiki, które opierają się na modelu darmowej treści, a ich głównym celem jest rozpowszechnianie wiedzy. Są to:
|
Nazwa: Wikibooks Opis: zbiór podręczników strona WWW: wikibooks.org |
|
Nazwa: Wikinews Opis: gazeta online strona WWW: wikinews.org |
|
Nazwa: Wikispecies Opis: taksonomiczny katalog gatunków strona WWW: wikimedia.org |
|
Nazwa: Wikidata Opis: baza wiedzy strona WWW: wikidata.org |
|
Nazwa: Wikipedia Opis: encyklopedia strona WWW: wikipedia.org |
|
Nazwa: Wikiwersytet Opis: zbiór ćwiczeń i szkoleń strona WWW: wikiversity.org |
|
Nazwa: Wikimedia Commons Opis: repozytorium multimediów strona WWW: commons.wikimedia.org |
|
Nazwa: Wikiquote Opis: zbiór cytatów strona WWW: wikiquote.org |
|
Nazwa: Wikivoyage Opis: przewodnik turystyczny strona WWW: wikivoyage.org |
|
Nazwa: Meta-Wiki Opis: koordynacja wszystkich projektów Wikimedia strona WWW: meta.wikimedia.org |
|
Nazwa: Wikisource Opis: biblioteka cyfrowa strona WWW: wikisource.org |
|
Nazwa: Wiktionary Opis: słownik online i tezaurus strona WWW: wiktionary.org |
Chaptery (na niebiesko)
Grupy użytkowników Wikimedia skupiające się na określonym terytorium (na zielono)
Wikimedia Foundation współpracuje z kilkudziesięcioma organizacjami należącymi do ruchu Wikimedia. Nie są to oddziały WMF przez nią zarządzane, lecz partnerzy, którzy zawarli umowy określające zasady współpracy między nimi a Wikimedia Foundation. Model partnerski WMF przewiduje cztery typy organizacji partnerskich:
Na czele Fundacji stoi Rada Powiernicza. W jej skład wchodzi dziesięć osób: fundator (Jimmy Wales), dwóch członków wybranych przez chaptery i organizacje tematyczne, trzech nominowanych przez społeczność Wikimedia w drodze głosowania (wśród nich prof. Dariusz Jemielniak) oraz czterech dokooptowanych przez Radę ze względu na kompetencje[10]. Od czerwca 2021 p.o. przewodniczącej Rady jest Nataliia Tymkiv[3].
W styczniu 2016 Rada dokooptowała Arnnona Geshuriego, zarządzającego działem HR Tesla Motors[11]. W tym samym miesiącu społeczność wolontariuszy wystosowała petycję przeciwko wyborowi Rady. Była to reakcja na informacje o związkach Geshuriego z aferą płacową w Dolinie Krzemowej i niewyjaśnione usunięcie Jamesa Heilmana z Rady[12]. Geshuri zrezygnował pod koniec stycznia 2016[13].
Funkcjonuje także kilka gremiów doradczych podległych Radzie Powierniczej, m.in. Funds Dissemination Committee (opiniuje plany budżetowe[14]), Affiliations Committee (rekomenduje przyjęcie organizacji do grona partnerów WMF[15]) i Advisory Board (grono ekspertów wspomagających członków Rady Powierniczej[16]).
Pierwszym pracownikiem Wikimedia Foundation był Brion Vibber, deweloper oprogramowania MediaWiki. Został zatrudniony pod koniec 2004[17]. W połowie 2005 w Wikimedia Foundation pracowało siedem osób (m.in. prawnik, rzecznik prasowy i trzy osoby w dziale technicznym)[18]. W roku budżetowym 2009–2010 było 50 pracowników, w następnym – 78, w 2011–2012 planowano zatrudniać ok. 120 osób, a do 2013 – ponad 170 osób[19]. W 2015–2016 liczba pracowników wynosiła ok. 270–280[20].
Od czerwca 2006[21] stanowiska szefa działu prawnego i dyrektora wykonawczego (Executive Director) piastował Brad Patrick. Jego następcą od lipca 2007 był Mike Godwin[22]. W grudniu tego samego roku dyrektorką wykonawczą została Sue Gardner[23].
Gardner pełniła to stanowisko przez siedem lat, do maja 2014. Wtedy to zastąpiła ją Lila Tretikov[24]. Tretikov zrezygnowała z pracy w lutym 2016. Jej odejście było spowodowane krytyką jej planów zgłaszaną przez społeczność wikipedystów[25].
Od czerwca 2016 dyrektorką wykonawczą i generalną (Executive Director and Chief Executive Officer) została Katherine Maher[26]. Jej priorytetami było ustalenie nowej strategii ruchu społecznego Wikimedia i intensyfikacja działań ruchu w krajach rozwijających się. Maher odeszła z pracy w kwietniu 2021[27]. Od stycznia 2022 funkcję CEO pełni Maryana Iskander[2].
| Rok budżetowy | Dochody | Wydatki | Aktywa netto | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Wartość (w USD) |
Zmiana roczna (w proc.) |
Wydatki (w USD) |
Zmiana roczna (w proc.) |
Aktywa netto (w USD) |
Zmiana roczna (w proc.) | |
| 2003–2004[28] |  80 129
|
nd.
|
23 463
|
nd.
|
56 666
|
nd.
|
| 2004–2005[28] |  379 088
|
373,1
|
 177 670
|
657,2
|
268 084
|
373,1
|
| 2005–2006[28] | 1 508 039
|
297,8
|
791 907
|
345,7
|
1 004 216
|
274,6
|
| 2006–2007[29] | 2 734 909
|
81,4
|
2 077 843
|
162,4
|
1 658 282
|
65,1
|
| 2007–2008[30] | 5 032 981
|
84,0
|
3 540 724
|
70,4
|
5 178 168
|
212,3
|
| 2008–2009[31] | 8 658 006
|
72,0
|
5 617 236
|
58,6
|
8 231 767
|
59,0
|
| 2009–2010[32] | 17 979 312
|
107,7
|
10 266 793
|
82,8
|
14 542 731
|
76,7
|
| 2010–2011[33] | 24 785 092
|
37,8
|
17 889 794
|
74,2
|
24 192 144
|
66,3
|
| 2011–2012[34] | 38 479 665
|
55,2
|
29 260 652
|
63,6
|
34 929 058
|
44,4
|
| 2012–2013[35] | 48 635 408
|
26,4
|
35 704 796
|
22,0
|
45 189 124
|
29,4
|
| 2013–2014[36] | 52 465 287
|
8,6
|
45 900 745
|
28,6
|
53 475 021
|
18,3
|
| 2014–2015[36] | 75 797 223
|
44,5
|
52 596 782
|
14,6
|
77 820 298
|
45,5
|
| Serwisy | |
|---|---|
| Serwisy niezależne |
|
| Organizacje | |
| Społeczność | |
| Ludzie | |
| Różne |
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
