Wiechlina granitowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

wiechlina

Gatunek

wiechlina granitowa

Nazwa systematyczna
Poa granitica Braun-Blanq.
Arch. Bot. Bull. (Caen) 3: 46 (1929)[3]

Wiechlina granitowa, wyklina granitowa[4] (Poa granitica Braun-Blanq.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Występuje tylko w Tatrach (endemit tatrzański). W polskich Tatrach jest dość pospolity w Tatrach Wysokich, w Tatrach Zachodnich stwierdzono występowanie tego gatunku tylko na Jarząbczym Wierchu, Błyszczu oraz w Dolinie Pysznej i Dolinie Bystrej[5].

Morfologia

Łodyga
Źdźbło do 50 cm wysokości. Pod ziemią kłącze tworzące dość długie rozłogi. Pędy u podstawy źdźbła przebijają pochwy, a ich podstawa nigdy nie jest zgrubiała[6].
Liście
2–5 mm szerokości. Języczek liści górnych o długości ok. 5 mm, na szczycie ucięty i nieco postrzępiony.
Kwiaty
Zebrane w 3-7 kwiatowe kłoski, te z kolei zebrane w rozpierzchłą wiechę. Jej dolne cienkie i wiotkie gałązki wyrastają z głównej osi po 2-7, są zwisające lub silnie odstające. Kłoski mają długość 6–10 mm i wyrastają w górnej części gałązek. Są zielone z żółtobrunatnym lub czarnofioletowym wybarwieniem Plewka dolna jest tępa, u nasady pokryta wełnistymi włoskami, a na grzbiecie i nerwach bocznych jedwabistymi, bardzo gęstymi i długimi włoskami[6].
Owoc
Ziarniak.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. W Tatrach rośnie na wilgotnym granitowym podłożu, głównie na stokach północnych, północno-wschodnich lub wschodnich, najczęściej w żlebach. Występuje głównie w piętrze halnym i turniowym. Najwyżej położone stanowisko w polskich Tatrach znajduje się na Rysach na wysokości 2490 m, najniżej w Dolinie Suchej Wody (1350 m). Liczba chromosomów 2n = 64-94[5]. Gatunek charakterystyczny klasy Thlaspietea rotundifolii i zespołu Luzuletum alpino-pilosae. Gatunek wyróżniający zespołu Oxyrio digynae-Saxifagetum carpaticae[7].

Zagrożenia i ochrona

W Polsce gatunek objęty ścisłą ochroną gatunkową[8]. Według klasyfikacji IUCN gatunek zagrożony lekkiego ryzyka (kategoria LR). Chroniona jest również Konwencją Berneńską[5].

Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (2001)[9]: LR (niższego ryzyka); 2014: NT (bliski zagrożenia)[10]. Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[11].

 Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-04] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2015-01-12].
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. a b c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  6. a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  7. Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2012 r. poz. 81)
  9. R. Kaźmierczakowa, K. Zarzycki: Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2001. ISBN 83-85444-85-8.
  10. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
  11. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się