Władysław Góra
Data urodzenia

16 listopada 1918

Data śmierci

26 stycznia 2009

Zawód, zajęcie

historyk

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 40-lecia Polski Ludowej Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal Komisji Edukacji Narodowej

Władysław Góra (ur. 16 listopada 1918 w Siedlcach, zm. 26 stycznia 2009) – polski historyk, uczestnik II wojny światowej w szeregach armii Andersa, działacz partyjny, profesor nauk humanistycznych.

Życiorys

Urodził się w rodzinie robotniczej w Siedlcach. Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1932 został elektrykiem. W czasie II wojny światowej do 1942 przebywał w ZSRR. Następnie w marcu 1942 roku wstąpił do armii Andersa. Armię opuścił latem 1944 roku by przez kolejne dwa lata pracować w rafinerii ropy naftowej w palestyńskiej Hajfie. Do Polski wrócił jesienią 1946 roku. Zamieszkał w Łodzi. Tam wstąpił do PPR i rozpoczął pracę w Zarządzie Wojewódzkim ZWM, jako kierownik Wydziału Propagandy, następnie jako kierownik referatu w Zarządzie Głównym Związku Młodzieży Polskiej (1948-1950). Równolegle pracował jako instruktor, a później starszy asystent w wojewódzkiej szkole partyjnej przy Komitecie Wojewódzkim PPR (potem PZPR). W latach 1946–1949 studiował historię na Uniwersytecie Łódzkim (praca mgr Gwardia i Armia Ludowa w województwie łódzkim). W 1950 przeprowadził się do Warszawy, gdzie pracował w Wydziale Historii Partii, a następnie Zakładzie Historii Partii przy KC PZPR. W latach 1967–1971 był wykładowcą w Akademii Wychowania Fizycznego, gdzie kierował Zakładem Nauk Politycznych. Po likwidacji Zakładu Historii Partii w 1971 roku był wykładowcą Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR. 30 czerwca 1960 obronił pracę doktorską PPR w walce o podział ziemi obszarniczej 1944–1945 (promotor: Henryk Jabłoński). W 1967 roku habilitował (Rozwój i działalność partii robotniczych w Polsce Ludowej 1944-1964[1]). W 1973 został profesorem nadzwyczajnym, w 1979 – zwyczajnym. Na emeryturę przeszedł w 1982. Już jako rencista (od 1982) kierował Zakładem Dziejów ZSRR i Stosunków Polsko-Radzieckich w Instytucie Krajów Socjalistycznych Polskiej Akademii Nauk.

Opublikował ponad 700 prac (książki, rozprawy, artykuły, referaty, recenzje), głównie z zakresu historii PRL oraz komunistycznego ruchu oporu. Był członkiem ZBoWiD (członek Prezydium Komisji Historycznej Zarządu Głównego) oraz działaczem PRON (członek Zarządu Osiedlowego Warszawa Mokotów Północny). Został pochowany na cmentarzu Północnym w Warszawie[2].

Nagrody i odznaczenia

Publikacje

  • O Polskę Ludową: zbiór wierszy i pieśni z lat 1941–1951, w przygotowaniu materiałów udział wzięli E. Markowa i Wł. Góra, oprac i wstępem opatrzył Wiktor Woroszylski; oprac. graf. Stanisława Töpfera, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1952.
  • W dziesiątą rocznicę powstania Polskiej Partii Robotniczej: (materiały i dokumenty): styczeń 1942 r.-grudzień 1948 r., zebr.: E. Markowa i W. Góra, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1952.
  • Kształtowanie się podstaw programowych Polskiej Partii Robotniczej w latach 1942–1945 : wybór materiałów i dokumentów, oprac. Władysław Góra, Warszawa: Książka i Wiedza 1958.
  • Z dziejów współdziałania partyzantów polskich i radzieckich na ziemiach polskich w latach hitlerowskiej okupacji, Warszawa: Wiedza Powszechna 1958.
  • PPR w walce o utrwalenie władzy ludowej: od PKWN do Rządu Jedności Narodowej, Warszawa: Książka i Wiedza 1958.
  • PPR: rezolucje, odzewy, instrukcje i okólniki Komitetu Centralnego VIII 1944 – XII 1945, oprac. W. Góra, R. Halaba, N. Kołomejczyk, Warszawa: Książka i Wiedza 1959.
  • Reforma rolna PKWN: materiały i dokumenty, red. Władysław Góra, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne 1959.
  • Wyzwolenie Polski i budowa Państwa Ludowego 1944–1945, oprac. W. Góra, R. Halaba, N. Kołomiejczyk, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1959.
  • PPR: rezolucje, odezwy, instrukcje i okólniki Komitetu Centralnego: I 1946-I 1947, oprac. zespół: W. Góra, R. Halaba, N. Kołomejczyk, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1961.
  • Z najnowszych dziejów Polski 1939–1947, pod red. Władysława Góry i Janusza Gołębiowskiego, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1961.
  • Zarys historii polskiego ruchu robotniczego: lipiec 1944 – styczeń 1947, red. Władysław Góra, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1961.
  • Powstanie, program i działalność Polskiej Partii Robotniczej: sesja naukowa 2 i 3 marca 1962 r., Opole: Instytut Śląski: Referat Historii Partii KW PZPR 1962.
  • PPR w walce o podział ziemi obszarniczej, Warszawa: Książka i Wiedza 1962.
  • Rola PPR w historycznym przeobrażeniu stosunków polsko-radzieckich, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej 1962.
  • Ruch młodzieżowy w latach 1944–1948, Warszawa: „Iskry” 1962.
  • Kazetemowcy: zbiór szkiców i biograficznych wspomnień, pod red. Romany Toruńczyk i Władysława Góry, przedm. S. Wygodzki, Warszawa: „Iskry” 1963.
  • PPR w walce o niepodległość i władzę ludu: materiały sesji naukowej poświęconej XX rocznicy powstania PPR, obradującej w Warszawie 14-15 VI 1962 r., red. Władysław Góra, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1963.
  • W walce o sojusz robotniczo-chłopski: wybór dokumentów i materiałów 1944-1949, red. odp. Władysław Góra, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1963.
  • Takie były początki, zespół red. Władysław Góra, Helena Kamińska, Józef Paszta, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1965.
  • Walka młodych pokoleń: materiały konferencji historyków ruchu młodzieżowego, Warszawa 7-9 grudnia 1962 r., red. Władysław Góra, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1965.
  • Byli z nami: o działalności radzieckich partyzantów na ziemiach polskich, zebrali i oprac., przypisami zaopatrzyli Władysław Góra, Stanisław Wroński, z ros. przeł. Mieczysław Lidert, S. Wroński, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1966.
  • Z dziejów Polski Ludowej: zbiór artykułów, pod red. Władysława Góry i Janusza Gołębiowskiego, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1966.
  • (współautor: Stanisław Okęcki) Niemcy antyfaszyści w polskim ruchu oporu, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1966.
  • Rozwój i działalność partii robotniczych w Polsce Ludowej (na tle sytuacji ogólnej) 1944-1964, Warszawa: Zakład Historii Partii przy KC PZPR: Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR. Wydział Historyczno-Socjologiczny 1966.
  • 1944–1947. W walce o utrwalanie władzy ludowej w Polsce, kom. red. Jan Czapla, przygot. do wyd. Władysław Góra i Ryszard Halaba, przedm. W. Machejek, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1967.
  • Z dziejów Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Warszawa: Wydział Propagandy i Agitacji KC PZPR 1967.
  • (współautor: Ryszard Halaba) O utworzenie i utrwalenie władzy ludowej 1944-1948 : wybrane zagadnienia, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1968.
  • 1944... Kielecczyzna w walce o lepsze jutro, red. Władysław Góra, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1969.
  • Problemy wojny i okupacji 1939–1944 : zbiór artykułów, pod red. Władysława Góry i Janusza Gołębiowskiego, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1969.
  • Reforma rolna PKWN, Warszawa: Wydawnictwo „Książka i Wiedza” 1969.
  • Podstawy nauk politycznych: wykłady. Cz. 1, pod red. W. Góry, wyd. 2 popr., Warszawa: Wydawnictwo AWF 1970.
  • Reformy agralne w europejskich państwach demokracji ludowej 1944-1948, Warszawa: Centralna Szkoła Partyjna przy KC PZPR 1970.
  • Z dziejów ziemi kieleckiej 1918-1944. Cz. 1, red. Władysław Góra, Warszawa: Książka i Wiedza 1970.
  • Antyhitlerowska działalność Polaków na Węgrzech i Bałkanach, red. nauk. Władysław Góra, Stanislaw Okęcki, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1971.
  • Powstanie władzy ludowej w Polsce: z zagadnień kształtowania się zalążków ludowego aparatu władzy w latach 1943–1944, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1972.
  • Rewolucja i władza ludowa w krajach europejskich 1944-1948, red. nauk. Władysław Góra, Norbert Kołomejczyk, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1972.
  • (współautorzy: Mieczysław Juchniewicz, Julian Tobiasz) Udział Polaków w radzieckim ruchu oporu, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1972.
  • (współautor: Stanisław Okęcki) Walczyli o nowe Niemcy: niemieccy antyfaszyści w ruchu oporu na ziemiach polskich, Warszawa: Książka i Wiedza 1972.
  • (współautor: Stanisław Okęcki) Walczyli o nowe Niemcy: niemieccy antyfaszyści w ruchu oporu na ziemiach polskich, Warszawa Książka i Wiedza 1972.
  • PPR: rezolucje, odzewy, instrukcje i okólniki Komitetu Centralnego: [dokumenty]. I 1947-XII 1948, Warszawa: Książka i Wiedza 1973.
  • Reformy agralne w europejskich państwach demokracji ludowej 1944-1948, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1973.
  • Polska Rzeczpospolita Ludowa 1944-1974, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1974.
  • Ruch robotniczy w Polsce Ludowej: praca zbiorowa, pod red. Janusza W. Gołębiowskiego i Władysława Góry, Warszawa: „Wiedza Powszechna” 1975.
  • Dekret PKWN o reformie rolnej, oprac. Władysław Góra, Lublin: Wydawnictwa Lubelskie 1979.
  • Für unsere und eure Freiheit: Deutsche antifaschisten im polnischen Widerstandskampf, von Norbert Rösler und Eduard Ullmann ins Deutsche übers, Berlin: Militärverl. der Deutschen Demokratischen Republik 1975.
  • Ruch robotniczy w województwie łódzkim w latach 1945–1955 : zbiór artykułów i szkiców, pod red. Władysława Góry, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1976.
  • Rozwój i działalność PZPR 1948-1975 : materiały sesji naukowej poświęconej 30 rocznicy zjednoczenia ruchu robotniczego w Polsce, red. nauk. Władysław Góra, Warszawa: WSNS. Instytut Ruchu Robotniczego 1977.
  • Polska Zjednoczona Partia Robotnicza: od I do VII Zjazdu: (1948-1978), Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1978.
  • (współautor: Zenon Jakubowski) Z dziejów organów bezpieczeństwa i porządku publicznego w województwie lubelskim 1944-1948, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1978.
  • Zjednoczenie ruchu robotniczego w socjalistycznych krajach Europy: 1946-1948, red. nauk. Janusz Wojciech Gołębiowski i Władysław Góra, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1978.
  • Partie i stronnictwa polityczne a ruch młodzieżowy w Polsce Ludowej 1944-1978. Sympozjum naukowe, 5 marca 1978 r., red. nauk. Władysław Góra, Warszawa: WSNS 1979.
  • Refleksje nad historią Polski Ludowej, Lublin: „Wydawnictwo Lubelskie” 1979.
  • Ruch robotniczy na Białostocczyźnie w XIX i XX wieku, pod red. Władysława Góry, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1979.
  • Volksrepublik Polen, ein Abriss. übers. sus dem Pol.: Bruno Buchta und Johannes Kalisch, Berlin: Deutscher Verl. der Wissenschaften 1979.
  • Kielecczyzna w latach Trzyletniego Planu Odbudowy 1947-1949 : zbiór artykułów, pod red. Władysława Góry, Kielce: WSP – KW PZPR 1981.
  • 100 let pol’skogo rabočego dviženija, Warszawa: „Interpress”, po zakazu Min. inostrannych del Pol’skoj Narodnoj Respubliki 1982.
  • A lengyel munkásmozgalom 100 éve, Budapest: Lengyel Tájékoztató es Kulturális Központ 1982.
  • O utrwalenie władzy ludowej w Polsce 1944-1948 : zbiór artykułów, pod red. Władysława Góry i Ryszarda Halaby, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1982.
  • Studia z najnowszych dziejów ruchu robotniczego na Białostocczyźnie, pod red. Władysława Góry, Warszawa: PWN 1982.
  • Wspólne tradycje: współdziałanie polskiego i niemieckiego ruchu robotniczego: wybór dokumentów i materiałów t. 1: 1847-1950, poszczeg. okresy oprac. H. Gemkow, kom. red. Heinrich Gemkow i Władysław Góra, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1983.
  • Wizja Polski Ludowej i przeobrażeń społecznych w programie PPR [Polskiej Partii Robotniczej], Warszawa: „Książka i Wiedza” 1984.
  • Wojna i okupacja na ziemiach polskich 1939–1945, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1984.
  • (współautor: Karol Grünberg), Geneza i pierwsze lata Polski Ludowej: 1944-1949, Warszawa: Instytut Krajów Socjalistycznych Polskiej Akademii Nauk 1985.
  • Reformy agrarne i początki socjalistycznej przebudowy wsi w europejskich państwach socjalistycznych, Warszawa: Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, Akademia Nauk Społecznych 1985.
  • Trudny start: z dziejów Polski Ludowej 1944–1947, Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych 1985.
  • Od Bugu do Wisły, aut. tekstu wiodącego Władysław Góra, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986.
  • Odbudowa: z dziejów Polski Ludowej 1947-1949, Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych 1986.
  • Polska Ludowa 1944-1984 : zarys dziejów politycznych, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1986.
  • Sport robotniczy – tradycje, osiągnięcia, pod red. Władysława Góry, Warszawa: „Sport i Turystyka” 1986.

Przypisy

  1. Tadeusz Rutkowski, Nauki historyczne w Polsce 1944-1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007, s. 276, przyp. 26, ISBN 978-83-235-0318-7.
  2. http://www.cmentarzekomunalne.com.pl/mapa/wyniki.php?imie=W%C5%82adys%C5%82aw&nazwisko=G%C3%B3ra&check_nazwisko=on&rok=1800&miesiac=1&dzien=1&rok2=2021&miesiac2=6&dzien2=30&rok_zg1=1800&miesiac_zg1=1&dzien_zg1=1&rok_zg2=2021&miesiac_zg2=6&dzien_zg2=30&cmentarz=&send=Szukaj

Bibliografia

  • Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 345-346
  • Tomasz Siewierski, Komuniści i historycy. Polski ruch robotniczy w badaniach uczonych w PRL – wybrane aspekty, [w:] Partia komunistyczna w Polsce. Struktury – ludzie – dokumentacja, pod red. Dariusza Magiera, Lublin – Radzyń Podlaski 2012, s. 463–479.
  • Zbigniew Romek, Cenzura a nauka historyczna w Polsce 1944-1970, Warszawa 2010, s. 323.
  • Tadeusz Rutkowski, Nauki historyczne w Polsce 1944-1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 276, przyp. 26.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się