| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
.JPG)
Władysław Bogusławski herbu Świnka (ur. 9 lutego 1839 w Warszawie, zm. 18 sierpnia 1909 tamże) – polski krytyk literacki, muzyczny i teatralny, nowelista, tłumacz, reżyser; syn Stanisława i wnuk Wojciecha[1].
Szkoły średnie ukończył w Warszawie. Studiował prawo na uniwersytetach w Moskwie i Petersburgu (1858-1861), a następnie muzykę w Paryżu i filozofię oraz literaturę Heidelbergu. Lata 1863-1869 spędził poza krajem. Pochodząc z rodziny ściśle związanej z losami teatru narodowego, działalność literacką zwracał głównie w stronę teatru. Debiutował jako krytyk teatralny w "Kurierze Warszawskim" (1858). Jednocześnie związany był z redakcją "Gazety Polskiej", w której m.in. pisywał na przemian z Litwosem (Sienkiewiczem) felietony "Bez tytułu". Pisywał też recenzje literackie, nowele ("Historia parasola", "Nie wierz mężczyźnie"), przełożył "Historię Attyli" Amadée Thierry'ego, "Rok 93" Wiktora Hugo[1].
Podczas powstania styczniowego był sekretarzem referatu prasowego w Rządzie Narodowym i współredaktorem "Prawdy". Skazany został na karę śmierci, następnie ułaskawiony i zesłany na Syberię, z której powrócił w 1869 roku[1].
Od 1870 był członkiem redakcji "Kuriera Warszawskiego". W 1872 objął kierownictwo pisma ilustrowanego "Wieniec", a po jego sprzedaniu przez wydawców, wrócił do poprzednich zajęć, coraz bardziej oddając się krytyce teatralnej i muzycznej. W 1871 objął reżyserię dramatu i komedii w teatrach warszawskich, jednak trudności zmusiły go do opuszczenia tego stanowiska po ośmiu miesiącach. Opierając się na doświadczeniu tam nabytym, ogłosił ważne studium "Siły i środki naszej sceny" ("Gazeta Polska", 1878, oraz oddzielnej odbitce). W 1887 przeszedł do "Kuriera Codziennego", który później opuścił dla "Gazety Polskiej", gdzie prowadził dział teatralny i muzyczny do 1898. Od 1890 redagował "Bibliotekę Warszawską", w 1898 objął rubrykę teatralną i muzyczną w "Tygodniku Ilustrowanym" i w "Kurierze Warszawskim". W 1901 został członkiem komisji powołanej w celu przeprowadzenia reformy teatrów warszawskich. Był także przewodniczącym Kasy Literackiej, członkiem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy oraz jego prezesem[1].
Oprócz tego napisał studium o Wojciechu Bogusławskim (we wstępie do wydania Alberta Wójta Stanisława Kozłowskiego, 1887); przetłumaczył Islam Armina Vámbéry'ego, Historię XVIII i XIX w Friedricha Schlossera (6 i 8 tom). Pisał także wiele ocen literackich (m.in. Bez dogmatu)[1].
Bogusławski łączył, wywodzące się jeszcze z romantyzmu, przekonania o wychowawczej misji sztuki z programem teatru artystycznego i zespołowego. Należał do najwybitniejszych krytyków polskich, odznaczał się znajomością przedmiotu, wytrawnością sądu oraz wyjątkowo pięknym językiem i stylem. Z drugiej strony, oskarżany o stosowanie zbyt ostrych kryteriów estetycznych, był znienawidzony przez niektórych współczesnych[1].
najświetniejszy, najbardziej przygotowany do swego zawodu i najwnikliwszy krytyk teatralny w ostatnim dwudziestopięcioleciu ubiegłego i na początku naszego wieku
Pochowany na Starych Powązkach (kwatera 25-3-10/11)[2].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
