Chrystus błogosławiący. Dwa palce złożone razem symbolizują jego dwie natury, boską i ludzką, zjednoczone w jednej osobie. (1478 r. Hans Memling, Muzeum Sztuki im. Nortona Simona, Pasadena, USA).

Unia hipostatyczna (stgr. ἕνωσις καθ ̓ ὑπόστασιν), także unia natur (stgr. ἕνωσις κατὰ φύσιν) – jeden z podstawowych terminów chrystologicznych określający związek boskiej i ludzkiej natury Jezusa Chrystusa po wcieleniu.

Treść

Dogmatyczne orzeczenie w tej sprawie wydał w 451 roku sobór chalcedoński. Uznał, że należy wyznawać, iż Jezus Chrystus, będąc jedną osobą, posiada dwie natury, boską i ludzką (diofizytyzm), a ich zjednoczenie dokonało się:

  1. bez zmiany natur (immutabiliter gr. atreptos), to znaczy spotkanie ze sobą natury boskiej i ludzkiej w Jezusie Chrystusie nie zmieniło w żaden sposób ani ludzkiej, ani boskiej natury. Każda pozostała sobą ze specyficznymi dla siebie właściwościami.
  2. bez pomieszania (inconfuse gr. asynchytos), to znaczy obydwie natury Jezusa Chrystusa po zjednoczeniu nie uległy pomieszaniu ze sobą. Nie powstała więc jakaś trzecia bosko-ludzka natura. Pozostały dwie odrębne natury, boska i ludzka, a każda z nich zachowała specyficzne dla siebie właściwości.
  3. bez rozdzielenia (indivise gr. adiairetos), to znaczy mimo obecności dwóch natur w Jezusie Chrystusie po Wcieleniu nie było dwóch osób, lecz jedna Jezusa Chrystusa, w której spotkało się ze sobą bóstwo i człowieczeństwo. Nie wolno więc rozdzielać Jezusa Chrystusa Boga od Jezusa Chrystusa człowieka.
  4. bez rozłączenia (inseparabiliter gr. achoristos), to znaczy, że po wniebowstąpieniu Jezusa Chrystusa natura ludzka nie odłączyła się od boskiej. Tak więc Jezus Chrystus również po wniebowstąpieniu pozostał w pełni Bogiem i w pełni człowiekiem.

Pierwsze dwa określenia skierowane są przeciwko nauce Eutychesa, kolejne dwa przeciwko nauczaniu Marcelego z Ancyry.

Zjednoczenie osobowe dokonało się z chwilą poczęcia natury ludzkiej Jezusa w łonie Bogarodzicy i pozostało po śmierci ciała Jezusa. W chwili śmierci na krzyżu dusza Zbawiciela odłączyła się od ciała, ale Syn Boży w dalszym ciągu był zjednoczony ze swoją naturą ludzką – zarówno z ciałem, jak i duszą[1][2].

Sobór chalcedoński, charakteryzując zjednoczenie natur w Jezusie Chrystusie, używał określeń negatywnych, chcąc podkreślić tajemnicę tego zjednoczenia. Sobór ten podkreślił także, że Jezus Chrystus jest współistotny Bogu Ojcu (homousios) co do bóstwa – wcześniej zaznaczył to sobór w Nicei w 325 r., przeciwko arianom – a nam co do człowieczeństwa. Podobny nam we wszystkim oprócz grzechu. Chrystus posiada zjednoczoną wolę na zasadzie jedności moralnej – ponieważ wola należąca do jego ludzkiej natury podporządkowana jest woli należącej do Boskiej natury Logosu.

Pierwszy określenia „unia hipostatyczna” zaczął używać św. Cyryl z Aleksandrii.

Podsumowanie

Aspekt U Jezusa Chrystusa Wyjaśnienie
osoba jedna
natury boska ludzka natury niezmieszane, nierozdzielne; Jezus np. cierpiał po ludzku. Jezus przyjął naturę ludzką wraz z ludzką duszą.
wole boska ludzka wola ludzka podporządkowana boskiej, przez dobrowolne posłuszeństwo[3][4]
działania boskie ludzkie dwoistość działań wynika z dwóch woli w Chrystusie[5]
poznanie boskie ludzkie ludzkie poznanie realizowało się w warunkach historycznych istnienia Jezusa w czasie i przestrzeni[6];
ale jako Bóg posiadał też wiedzę wlaną (poznanie nadprzyrodzone)
świadomość jedna w Jezusie jest jedno „Ja”, świadome natury boskiej oraz ludzkiej

Chronologia

Data Kto / co Doktryna
II w. doketyzm negowanie człowieczeństwa Jezusa
260 Paweł z Samosaty i adopcjonizm Jezus Synem Bożym przez przybranie
268[7] synod w Antiochii Jezus Synem Bożym przez naturę
315 Ariusz i arianizm, subordynacjonizm Jezus nie był w pełni Bogiem, był stworzony
325 sobór nicejski I Jezus Bogiem i człowiekiem, zrodzony, a nie stworzony
352 Apolinary z Laodycei i apolinaryzm natura ludzka Jezusa niedoskonała, bez ludzkiej duszy
381 sobór konstantynopolitański I Jezus Bogiem i człowiekiem
429 Nestoriusz i nestorianizm Jezus to dwie osoby połączone
431 sobór efeski Jezus to jedna osoba
448 Eutyches i monofizytyzm Jedna natura w Jezusie
451 sobór chalcedoński Dwie natury w Jezusie (unia hipostatyczna)
553 sobór konstantynopolitański II wszystko w Jezusie można przypisać drugiej osobie Trójcy
638 Sergiusz i monoenergizm oraz monoteletyzm Jedna wola w Jezusie
681 sobór konstantynopolitański III Dwie wole w Jezusie

Znaczenie

Pojęcie unii osobowej jest uznane za jedno z podstawowych dla chrześcijaństwa. Papież Leon Wielki (400-461), jeden z ojców tego terminu, podkreślał podstawowe znaczenie unii osobowej, jako właściwości osoby Chrystusa jako Pana, bez której wiara chrześcijańska traci swą rolę zbawczą. Zbawienie w Chrystusie jest możliwe jedynie, jeśli uzna się we wcielonym Synu Bożym zjednoczenie dwóch natur, boskiej i ludzkiej[2].

Sobór watykański II przypomniał, że natura ludzka została przyjęta w Chrystusie bez naruszenia jej, dlatego też także i we wszystkich ludziach uzyskała ona wzniosłą godność[8].

Związki wyznaniowe nieuznające unii osobowej

Dogmatowi o zjednoczeniu natur w Chrystusie tradycyjnie sprzeciwia się arianizm, uznany już przez sobór nicejski I (325 r.) za herezję. Po wielu wiekach nauczanie ariańskie podjęło powstałe w XIX w. wyznanie Świadków Jehowy. Odwołując się do wersetu z Listu apostoła Pawła do Kolosan 1,15: On jest obrazem Boga niewidzialnego – Pierworodnym wobec każdego stworzenia[9], twierdzą, że Jezus był pierwszym stworzeniem Boga Stwórcy, jednorodzonym Synem (por. Trójca Święta). Jest jedyny w swoim rodzaju, jest jedyną istotą, którą Bóg stworzył osobiście – bez pośrednictwa czy współpracy kogoś innego. Jest jedynym, przy którego współudziale Bóg, jego Ojciec, powołał do istnienia pozostałe stworzenia. Jest pierworodnym i najważniejszym z aniołów (Kol 1:15, 16; Heb 1:5, 6)[10].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ W. Granat: Dogmatyka katolicka. s. 237-238.
  2. ↑ a b G. Strzelczyk: Traktat o Jezusie Chrystusie. s. 345-346.
  3. ↑ Jak Chrystus sam stwierdza: «z nieba zstąpiłem nie po to, aby pełnić swoją wolę, ale wolę Tego, który Mnie posłał» (J 6,38).
  4. ↑ Ludzka wola Chrystusa „idzie za Jego wolą Bożą, nie sprzeciwiając się jej ani nie opierając, ale raczej podporządkowując się tej Boskiej i wszechmocnej woli”. Sobór Konstantynopolitański III: DS 556.
  5. ↑ Jan Paweł II, cytując jeden z soborów: w Chrystusie znajdują się „dwie naturalne wole i dwa działania”, por. [1].
  6. ↑ Dlatego Syn Boży, stając się człowiekiem, mógł wzrastać „w mądrości, w latach i w łasce” (Łk 2, 52), a także zdobywać wiadomości o tym, czego, będąc człowiekiem, trzeba uczyć się w sposób doświadczalny. Por. KKK 472 [2].
  7. ↑ Symbol Nicejski [online], archidiecezja.lodz.pl [dostęp 2020-07-09].
  8. ↑ Konstytucja duszpasterska o Kościele Gaudium et spes, 22.
  9. ↑ Według katolickiego przekładu Biblii Tysiąclecia – w przypisie od redakcji tłumaczenia Biblii Tysiąclecia można przeczytać: „1,15 Tzn. zrodzony przed wszystkimi rzeczami stworzonymi”.
  10. ↑ Jezus Chrystus, Wnikliwe poznawanie Pism, tom 1, Towarzystwo Strażnica Biblioteka Internetowa Strażnicy, 2006, s. 973, ISBN 83-86930-84-5.

Bibliografia

  • Granat W.: Dogmatyka katolicka. Synteza. Lublin: TN KUL, 1967, s. 547.
  • Hoekema Anthony A.: The Four Major Cults. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans, 1963, s. 262. ISBN 0-8028-3117-6.
  • Penton, M.J.: Apocalypse Delayed. University of Toronto Press, 1997, s. 180. ISBN 0-8020-7973-3.
  • Strzelczyk G.: Traktat o Jezusie Chrystusie. W: Praca zbiorowa: Dogmatyka. T. 1. Warszawa: Więź, 2005, s. 233-499. ISBN 83-60356-02-5.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się