 Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
231352 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°09′27″N 25°54′21″E/54,157500 25,905833
| |
.jpg)
Traby (biał. Трабы) – wieś (dawniej miasteczko) na Białorusi, w rejonie iwiejskim obwodu grodzieńskiego, centrum administracyjne sielsowietu.
Siedziba parafii prawosławnej (pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła)[2] i rzymskokatolickiej (pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny).
Miasto królewskie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie oszmiańskim województwa wileńskiego[3]. W latach 1921–1939 gmina wiejska należąca do powiatu wołożyńskiego woj. nowogródzkiego.
Założycielem Trab był według legendy kniaź litewski Trabus, jeden z synów Romunta. On to wybudował drewniany zamek na wzgórzu. Był bratem Holszy, założyciela pobliskich Holszan, od którego pochodzi ród Holszańskich.
W roku 1410 w Trabach powstał jeden z pierwszych drewnianych kościołów na Litwie. Pod koniec XV wieku Traby były własnością książąt holszańskich. Jednak w latach 1490–1498 znalazły się w rękach Wojciecha Marcinowicza Gasztolda, wnuka księżnej Marii Trabskiej. W 1534 roku przy kościele powstała prywatna szkoła świecka. Ostatnim właścicielem z tej linii był Stanisław Gasztołd mąż Barbary Radziwiłł. W 1543 roku Traby stały się własnością Wielkiego Księstwa Litewskiego i króla polskiego Zygmunta I Starego, który podarował je swojemu synowi Zygmuntowi Augustowi. Tutaj odbywały się królewskie zjazdy, gdzie radzono o polityce kraju, tutaj była królewska rezydencja w zamku.
W 1558 roku Traby były centrum starostwa. Pierwszym starostą był Stanisław Pac. W 1550 roku posiadały 33 dymy w składzie oszmiańskiego powiatu woj. wileńskiego. W 1690 roku należały do E. Szyszki, starosty trabskiego. Później właścicielami byli Frąckiewicze, Zieniewicze, a w 1774 roku należały do Dominika Narbuta. W 1784 roku wybudowano drewnianą cerkiew.
Po rozbiorach od XIX do początku XX wieku miasteczko we włości oszmiańskiej, powiatu guberni wileńskiej. W XIX w. przez Traby przechodziła tzw. Droga Napoleońska - którą podobno Napoleon Bonaparte jechał cofając się z Rosji. W czasie powstania w maju 1831 roku przez Traby przechodził korpus Henryka Dembińskiego z Litwy w kierunku stolicy. W 1885 roku w Trabach stało 57 domów, mieszkało 143 ludzi, w tym 14 szlachty. Stała cerkiew parafialna św. apost. Piotra i Pawła, kościół parafialny, synagoga, kaplica i szkoła.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w latach 1921–1939 mieszkańcy Trab zajmowali się garncarstwem, wyrobem pończoch i wełnianych rękawiczek, handlem lnem i lnianym siemieniem. Do miasteczka dochodziła linia autobusowa nr 18 Wilno – Traby, jeden kurs w ciągu dnia, bilet kosztował 7 zł.
Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku miejscowość znalazła się w granicach BSRR. W latach 1941–1944 była pod okupacją niemiecką. W czasie II wojny światowej AK w gminie Traby miała swoją placówkę. Jedną z większych bitew stoczonych przez partyzantów była Bitwa o Traby. 1 lipca 1944 roku żołnierze z I (ppor. Bartka) z III i VI Batalionu oraz z III Uderzeniowego Batalionu Kadrowego 77 Pułku Piechoty Okręgu Nowogródzkiego AK stoczyli z Niemcami zwycięską bitwę. Zdobyto dużo broni, amunicji oraz różnego sprzętu wojskowego. Niemcy stracili 100 żołnierzy oraz rannych.
Po wojnie miejscowość leżała w BSRR. Od 1991 roku w niepodległej Białorusi.
W roku 1999 w Trabach było 351 domów, żyło 929 ludzi. Znajduje się średnia szkoła, dom kultury, biblioteka, szpital, apteka, restauracja, weterynaria, przedszkole i 5 sklepów.
Traby położone są nad rzeką Klewą, dopływem rz. Gawii, leży 55 km na północny wsch. od Lidy. Tutaj zaczyna się Wyżyna Oszmiańska, okoliczny teren to wznosi się to opada.
W roku 1534 wojewoda wileński Albrecht Gasztold, ufundował nowy drewniany kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i tak nazywa się do dziś.
Obecny kościół w stylu neogotyckim budowano w latach 1900–1905. Jego fundatorem był ówczesny proboszcz ks. Paweł Suchocki, a konsekracja kościoła zakończyła się w 1928 roku. Podczas II wojny światowej, w latach 1940–1944, zginęło pięciu kolejnych księży pracujących w parafii.
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
