Tlenek żelaza(III)
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC )
konst.
tritlenek diżelaza, tlenek(2−) żelaza(3+), tlenek żelaza(3+), tlenek żelaza(III)
Inne nazwy i oznaczenia
Stocka
tlenek żelaza(III)
inne
dawniej: trójtlenek żelaza, tlenek żelazowy; zwycz.: czerwony tlenek żelaza
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny
Fe2 O3
Masa molowa
159,69 g/mol
Wygląd
brunatne, bezwonne kryształy[1]
Minerały
hematyt
Identyfikacja
Numer CAS
1309-37-1
PubChem
518696
DrugBank
DB11576
InChI
InChI=1S/2Fe.3O
InChIKey
JEIPFZHSYJVQDO-UHFFFAOYSA-N
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotycząstanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Tlenek żelaza(III) , Fe2 O3 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków , w którym żelazo występuje na III stopniu utlenienia . Związek ten jest głównym składnikiem rdzy , najczęściej spotykany spośród tlenków żelaza .
Otrzymywanie
Można go otrzymać przez prażenie wodorotlenku żelaza(III) :
2Fe(OH)3 → Fe2 O3 + 3H2 O ↑
lub hydroksotlenku żelaza(III)[4] :
2FeO(OH) _400–500 °C _͕ Fe2 O3 + H2 O ↑
Właściwości
skład wagowy 69,94% Fe, 30,06% O
gęstość nasypowa ok. 700 kg/m³
właściwości amfoteryczne [5] , np.:
Fe 2 O 3 + 6HCl → 2FeCl 3 + 3H 2 O
Fe 2 O 3 + CaO → Ca(FeO 2 ) 2
Zastosowanie
Jeden ze składników termitu . Występuje w przyrodzie jako najważniejsza ruda żelaza – hematyt . Jest szeroko stosowany w hutnictwie, jako surowiec ceramiczny, szklarski oraz do wytwarzania ołówków .
Otrzymany syntetycznie przez wyprażenie „żółtego tlenku żelaza”, FeO(OH), stosowany jest jako przezroczysty czerwony pigment , tzw. „czerwony tlenek żelaza” (C.I. 77 491)[4] .
Zagrożenia
Nieszkodliwy dla środowiska naturalnego. Zagrożenie pojawia się przy przypadkowym uwolnieniu do środowiska ilości przemysłowych. Dla człowieka może być drażniący przy spożyciu dużej ilości, kontakcie z oczami lub wdychaniu pyłu, nie powoduje zmian chorobowych. Przy ciągłym wystawieniu na wdychanie pyłu zaleca się ochronę dróg oddechowych, by zapobiec odkładaniu się w płucach. Prowadzi to do choroby zwanej „płucem spawacza ”.
Przypisy
↑ a b c d e Iron(III) oxide , [w:] GESTIS-Stoffdatenbank , Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung , ZVG: 1860 [dostęp 2012-07-16] (niem. • ang. ) .
↑ a b Iron(III) oxide (nr 529311) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck ) na obszar Polski. [dostęp 2012-07-16]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki )
↑ Tlenek żelaza(III) (nr 529311) (ang. ) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck ) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-07-16]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki )
↑ a b Hans G. H.G. Völz Hans G. H.G. i inni , Pigments, Inorganic , [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry , Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, DOI : 10.1002/14356007.a20_243.pub2 (ang. ) .
↑ James E. J.E. House James E. J.E. , Inorganic chemistry , wyd. 3, London 2020, s. 429, ISBN 978-0-12-814369-8 , OCLC 1126335516 (ang. ) .
V08A – Środki cieniujące stosowane przy RTG zawierające jod V08AA – Środki cieniujące o dużej osmolalności, rozpuszczalne w wodzie i wydalane z moczem
kwas diatrozowy
kwas metrozowy
jodamid
kwas jotalamowy
kwas joksytalamowy
kwas joglikowy
kwas acetrozowy
kwas jokarmowy
metiodal
diodon
V08AB – Środki cieniujące o małej osmolalności, rozpuszczalne w wodzie i wydalane z moczem
metryzamid
joheksol
kwas joksaglowy
jopamidol
jopromid
jotrolan
jowersol
jopentol
jodyksanol
jobitrydol
joksylon
V08AC – Środki cieniujące rozpuszczalne w wodzie i wydalane z żółcią
kwas jodoksamowy
kwas jotroksowy
kwas joglikamowy
adypiodon
kwas jobenzamowy
kwas jopanowy
kwas jocetamowy
jopodan sodu
kwas tyropanowy
jopodan wapnia
V08AD – Środki cieniujące nierozpuszczalne w wodzie
jopidol
propyljodon
jofendylan
V08B – Środki cieniujące stosowane przy RTG niezawierające jodu V08C – Środki cieniujące stosowane przy MRI V08CA – Paramagnetyczne środki cieniujące
kwas gadopentetowy
kwas gadoterowy
gadodiamid
gadoterydol
mangafodipir
gadowersetamid
cytrynian amonowo-żelazowy
kwas gadobenowy
gadobutrol
kwas gadoksetowy
gadofosweset
gadopiklenol
V08CB – Superparamagnetyczne środki cieniujące
V08CX – Inne środki cieniujące
V08D – Środki cieniujące stosowane przy USG V08DA – Środki cieniujące stosowane przy USG