Timișoara (daw. pol.Temeszwar, węg.Temesvár, niem.Temeswar, Temeschwar lub Temeschburg) – miasto w zachodniej Rumunii, ośrodek administracyjny okręgu Temesz, przemysł maszynowy, chemiczny, skórzany, włókienniczy, spożywczy. Ważny węzeł komunikacyjny, uniwersytet. Największe miasto i nieoficjalna stolica Banatu.
W XIX w. węgierski Temeszwar jako pierwsze miasto w Europie[4] i drugie na świecie po Nowym Jorku otrzymał elektryczne oświetlenie uliczne.
20 grudnia 1989 roku po krwawych zamieszkach Timișoara została ogłoszona pierwszym wolnym miastem w Rumunii. Powodem wybuchu buntu było przymusowe przesiedlenie węgierskiego pastora ewangelickiego Lászlo Tőkésa zorganizowane przez tajną policję Securitate[3].
Demografia
Według spisu z 2002 r. miasto Timișoara liczyło 317 660 mieszkańców. Skład etniczny według spisu z 2002 roku[5]:
Zamek Hunyadych(inne języki) (Castelul Huniade) – zamek, sięgający XIV w., pierwotnie wzniesiony w l. 1308–1315 przez króla Węgier Karola Roberta, następnie na nowo w l. 1443–1447 przez węgierskiego magnata Jánosa Hunyadyego, przebudowywany w XVII-XIX w., współcześnie mieści Muzeum Banatu(inne języki)
Dom Cuzy (od nazwiska jego pierwszego właściciela) – powstał w XVIII wieku w stylu barokowym. W 1894 przeszedł pierwszą gruntowną renowację i przebudowę w stylu eklektycznym. Obecnie hotel[6]
Figura św. Jana Nepomucena z 1722 r.
Kolumna Trójcy Świętej z 1740 r.
Figura Maryi i św. Jana Nepomucena z 1756 r.
Kasyno Wojskowe(inne języki) z l. 1744–1775 (barokowe)
W mieście tym siedzibę ma rumuński klub piłkarski FC Politehnica Timișoara, który został założony w 1921 roku. Drużyna swoje domowe mecze rozgrywa na stadionie im. Dana Păltinișanu, którego pojemność wynosi 32 tys. widzów[8]. Siedzibę ma tu też klub piłkarski Ripensia Timișoara założony w 1928 roku.
Polacy związani z Timișoarą
Władysław Limanowski (ur. 1840, Rawa Ruska) – projektował miejscowy teatr, przy którego budowie był kierownikiem[9].
↑www.politimisoara.com: Stadion Dan Păltinișanu. (rum.).
↑Władysław Zajączkowski: C. K. Szkoła Politechniczna we Lwowie. Rys historyczny jej założenia i rozwoju, tudzież stan jej obecny. Lwów: nakładem Szkoły Politechnicznej, 1894, s. 236–237.
Linki zewnętrzne
Oficjalna strona internetowa miasta (rum. • ang. • niem. • serb. • węg.)
Stare zdjęcia miasta Timișoara (rum.)
Opis i zdjęcia miasta na stronie TPR. [dostęp 2013-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-24)]. (pol. • rum.).