Terytorium autonomiczne – fragment obszaru państwa dysponujący autonomią, czyli znaczną swobodą w kształtowaniu swojej polityki wewnętrznej, niekiedy również zagranicznej, zwłaszcza w kontraście do standardowych nieautonomicznych prowincji stanowiących dane państwo. Wiele oficjalnie lub nieoficjalnie zdecentralizowanych państw (jak np. Hiszpania) przyznaje swoim terytorialnym podmiotom tak szeroki zakres suwerenności wewnętrznej (zwłaszcza w obszarze szkolnictwa ze szczególnym naciskiem na korzystanie z regionalnego języka), że przypominają one autonomie; jednocześnie zaś deklarowana przez władze krajów takich jak Chiny czy Rosja autonomia niektórych regionów czy republik składowych przez krytyków uważana jest w praktyce za fikcję i przejaw politycznej manipulacji.

Poniższa lista terytoriów autonomicznych uwzględnia jedynie obszary będące integralnymi częściami państw, do których przynależą – brak zatem posiadających autonomię nieinkorporowanych terytoriów zależnych.

Wybrane terytoria autonomiczne

Państwo Status
Termin oryginalny/Tłumaczenie
Terytorium/Terytoria źródło
 Azerbejdżan muxtar respublika
republika autonomiczna
 Nachiczewańska Republika Autonomiczna [1]
tanınmayan ölkə

Państwo nieuznawane

 Górski Karabach
Chińska Republika Ludowa 自治区 (zìzhìqū)
region autonomiczny
Kuangsi · Mongolia Wewnętrzna · Ningxia · Tybet · Sinciang [2]
特别行政区 (tèbié xíngzhèngqū)
specjalny region administracyjny
 Hongkong ·  Makau [2]
族自治州 (zìzhìzhōu)
prefektura autonomiczna
BayingolinBortalaChangjiChuxiongDaliDehongDêqênEnshiGannanGarzêGologGyêguHaibeiHainanHaixiHongheHuangnanIliKizilsuLiangshanLinxiaNgawaNujiangQiandongnanQiannanQianxinanWenshanXiangxiXishuangbannaYanbian [2]
族自治县 (zìzhìxiàn)
powiat autonomiczny
117 powiatów autonomicznych[potrzebny przypis] [2]
自治旗 (zìzhìqí)
chorągiew autonomiczna[3]
EvenkiMorin DawaOroqen
 Filipiny region autonomiczny Muzułmańskie Mindanao [4]
 Finlandia itsehallinnollinen maakunta
prowincja autonomiczna
 Wyspy Alandzkie [5]
 Grecja region autonomiczny Góra Athos [6]
 Gruzja avtonomiuri respublika
republika autonomiczna
 Abchazja[7] ·  Adżaria [8]
 Indonezja daerah istimewa
region specjalny
Aceh · Papua · Papua Barat· Papua Barat Daya·Papua Pegunungan· Papua Tengah· Papua Selatan· Yogyakarta [9]
 Irak okręg autonomiczny Kurdystan Kurdystan [10]
 Izrael region autonomiczny

Państwo nieuznawane

 Palestyna (Autonomia Palestyńska)
 Korea Południowa teukbyeol jachido
prowincja autonomiczna
Czedżu [11]
 Mauritius prowincja autonomiczna Rodrigues [12]
 Mołdawia unitate teritorială autonomă
autonomiczny podmiot terytorialny
 Gagauzja · Naddniestrze[13] [5]
 Nikaragua regione autónoma
region autonomiczny
Wybrzeże Karaibskie PółnocneWybrzeże Karaibskie Południowe [14]
 Papua-Nowa Gwinea prowincja autonomiczna Wyspa Bougainville’a (do 2027) [15]
 Portugalia região autónoma
region autonomiczny
 Azory ·  Madera [5]
 Rosja республика; riespublika
republika
 Adygeja ·  Ałtaj ·  Baszkortostan ·  Buriacja ·  Chakasja ·  Czeczenia ·  Czuwaszja ·  Dagestan ·  Inguszetia ·  Jakucja ·  Kabardo-Bałkaria ·  Kałmucja ·  Karaczajo-Czerkiesja ·  Karelia ·  Komi ·  Mari El ·  Mordowia ·  Osetia Północna ·  Tatarstan ·  Tuwa ·  Udmurcja [5]
автономная область; awtonomnaja obłast´
obwód autonomiczny
 Żydowski Obwód Autonomiczny [5]
автономный округ; awtonomnyj okrug
okręg autonomiczny
 Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny – Jugra ·  Czukocki Okręg Autonomiczny ·  Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny ·  Nieniecki Okręg Autonomiczny [5]
 Serbia prowincja autonomiczna ·  Wojwodina [16]
земља непризната

Państwo nieuznawane

Kosowo
 Tadżykistan viloyat mukhtor
okręg autonomiczny
Górski Badachszan [17]
 Tanzania
(Zanzibar[18]) [19]
 Ukraina Автономна Республіка avtonomna respublika
republika autonomiczna
 Autonomiczna Republika Krymu[20] [5]
 Uzbekistan respublika
republika
 Karakałpacja
 Wielka Brytania constituent country
kraj historyczny
 Irlandia Północna ·  Szkocja ·  Walia [5]
 Włochy regione autonoma
region autonomiczny
 Friuli-Wenecja Julijska ·  Sardynia ·  Sycylia ·  Trydent-Górna Adyga ·  Dolina Aosty [5]
 Wyspy Świętego Tomasza i Książęca concelho
prowincja
(Wyspa Książęca[21])

Zobacz też

Przypisy

  1. Regions and territories: Nagorno Karabakh. =BBC News. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
  2. a b c d Provinces of China. statoids.com. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
  3. w Mongolii Wewnętrznej (odpowiednik powiatów)
  4. Provinces of the Philippines. statoids.com. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
  5. a b c d e f g h i Thomas Banedikter: Territorial autonomy as a means of minority protection and conflict solution in the European experience – An overview and schematic comparison. [w:] The working autonomies in Europe [on-line]. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
  6. Departments of Greece. statoids.com. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
  7. de facto niepodległe państwo od 1992 roku
  8. Sanakoev Appointed as Head of S.Ossetia Administration. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
  9. Kompas Cyber Media, 6 Provinsi di Papua beserta Ibukotanya [online], KOMPAS.com, 26 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-29] (indonez.).
  10. Provinces of Iraq. statoids.com. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
  11. Galbijm – Jeju City. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
  12. Districts of Mauritius. statoids.com. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
  13. jest de facto administrowane przez nieuznawany na arenie międzynarodowej rząd, który ogłosił niepodległość Naddniestrza. Władze mołdawskie zaproponowały mu autonomię podobną do tej, jaką otrzymała Gagauzja, jednak negocjacje stanęły w miejscu, przez co nie jest jasne, czy wedle prawa Naddniestrze jest autonomią
  14. Departments of Nicaragua. statoids.com. [dostęp 2010-05-18]. (ang.).
  15. Provinces of Papua New Guinea. statoids.com. [dostęp 2010-05-18]. (ang.).
  16. Districts of Serbia. statoids.com. [dostęp 2010-05-18]. (ang.).
  17. Regions of Tajikistan. statoids.com. [dostęp 2010-05-18]. (ang.).
  18. może być uznany za autonomię, jako że posiada własnego prezydenta i parlament
  19. Regions and territories: Zanzibar. BBC News. [dostęp 2010-05-18]. (ang.).
  20. faktycznie wcielona do Rosji
  21. może być uznana za autonomię, gdyż od 1995 roku posiada własny rząd

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się