Tabela rang (1722)

Tabela rang (ros. Табель о рангах всех чинов воинских, статских и придворных) – jedna z reform wprowadzonych przez cara Rosji Piotra I.

System służby państwowej, cywilnej i wojskowej ujęto w jednolity schemat przewidujący 14 stopni (rang, po rosyjsku czynów), według których mogli awansować urzędnicy i oficerowie. Został wprowadzony w roku 1722 i przetrwał do upadku caratu w 1917 roku. Otrzymanie wysokiej rangi dawało prawo zdobycia szlachectwa, wpierw osobistego, a przy wyższych rangach – dziedzicznego; awans powyżej 5. szczebla umożliwiał też dostęp do cara, bowiem audiencji udzielano tylko od 4. stopnia. Tabela była wielokrotnie nowelizowana.

Numer klasy Cywilne
(w jęz. ros.)
Wojskowe Dworskie Marynarskie Górnicze Tytułowanie
I
  • Kanclerz (Канцлер)
  • Rzeczywisty tajny radca 1.klasy (Действительный тайный советник 1-го класса) od 1773
Generał feldmarszałek Generał admirał Wasze wysokopriewoschoditielstwo (Ваше высокопревосходительство)
II Rzeczywisty tajny radca
(Действительный тайный советник)
Generał kawalerii, piechoty, artylerii Oberkamerher, Oberhofmeister, Oberhofmarschall, Oberstallmeister Admirał Wasze wysokopriewoschoditielstwo (Ваше высокопревосходительство)
III
  • Prokurator Generalny (Генерал-прокурор)
  • Tajny radca (Тайный советник) od 1724
Generał porucznik Hofmeister, Stallmeister, Jägermeister Wiceadmirał Wasze priewoschoditielstwo (Ваше превосходительство)
IV
  • Tajny radca (Тайный советник) do 1724
  • Rzeczywisty radca stanu (Действительный статский советник) od 1724
  • Starszy mistrz ceremonii (Обер-церемониймейстер) w l. 1743–1796
Generał major Kamerherr Kontradmirał Wasze priewoschoditielstwo (Ваше превосходительство)
V
  • Starszy mistrz ceremonii (Обер-церемониймейстер) do 1743
  • Radca stanu (Статский советник) od 1724
  • Mistrz ceremonii (Церемониймейстер)
  • Тайный камерир w 1802
Brygadier Kamer-junker Komandor Oberberghauptmann Wasze wysokorodie
(Ваше высокородие)
VI Radca kolegialny
(Коллежский советник)
Pułkownik Kamer-furier Kapitan I rangi Berghauptmann Wasze wysokobłagorodie (Ваше высокоблагородие)
VII
  • Mistrz ceremonii (Церемониймейстер) do 1743
  • Radca dworu (Надворный советник) od 1745
Podpułkownik Kapitan II rangi Oberbergmeister Wasze wysokobłagorodie (Ваше высокоблагородие)
VIII
  • Asesor kolegialny (Коллежский асессор)
  • Radca dworu (Надворный советник) do 1745
Major Kapitan-lejtnant Oberhüttenverhalter, Bergmeister Wasze wysokobłagorodie (Ваше высокоблагородие)
IX Radca tytularny
(Титулярный советник)
Kapitan Hof-furier Lejtnant Markschneider, Oberbergprobierer Wasze wysokobłagorodie (Ваше высокоблагородие)
X Sekretarz kolegialny
(Коллежский секретарь)
Sztabskapitan Hüttenverhalter Wasze błagorodie
(Ваше благородие)
XI Sekretarz okręgowy
(Корабельный секретарь)
Wasze błagorodie
(Ваше благородие)
XII Sekretarz gubernialny
(Губернский секретарь)
Porucznik Stolnik Mat Bergprobierer Wasze błagorodie
(Ваше благородие)
XIII
  • Sekretarz prowincjonalny (Провинциальный секретарь)
  • Registrator senacki (Сенатский регистратор) do 1834
  • Registrator synodzki (Синодский регистратор) od 1764
  • Registrator gabinetu (Кабинетский регистратор)
Podporucznik Schichtmeister Wasze błagorodie
(Ваше благородие)
XIV
  • Registrator kolegialny (Коллежский регистратор)
  • Junkier kolegialny (Коллежский юнкер) do 1822
  • Sekretarz miejski (Городовой секретарь)
Chorąży Schichtmeister Wasze błagorodie
(Ваше благородие)
Skan strony z rosyjskiego kalendarza na rok 1823, zawierającego spis urzędników państwowych. Na skanie wyróżniono Alfonsa Szczotkowskiego, pełniącego urząd „К. Рег.” – registratora kolegialnego.

Inne

Wyrazy czyn, czynownik, często są tu użyte w znaczeniu rosyjskim, dla Litwinów tylko zrozumiałe. W Rosji, ażeby nie być chłopem albo kupcem, słowem, aby mieć przywilej uwalniający od kary knuta, trzeba wejść w służbę rządową i pozyskać tak nazwaną klasę albo czyn. Służba dzieli się na czternaście klas; potrzeba kilka lat służby dla przejścia z jednej klasy w drugą. Są przepisane czynownikom różne egzamina, podobne do formalności zachowujących się w hierarchii mandaryńskiej w Chinach, skąd, zdaje się, że ten wyraz Mogołowie do Rosji przenieśli, a Piotr Pierwszy znaczenie tego wyrazu odgadnął i całą instytucją w duchu prawdziwie chińskim rozwinął. Czynownik często nie jest urzędnikiem, czeka tylko urzędu i starać się on ma prawo. Każda klasa albo czyn odpowiada pewnej randze wojskowej, i tak: doktor filozofii albo medycyny liczy się w klasie ósmej i ma stopień majora, czyli asesora kolleskiego; stopień kapitański ma frejlina, czyli panna dworu cesarskiego; biskup lub archirej jest jenerałem. Między czynownikami wyższymi i niższymi stosunki uległości i posłuszeństwa przestrzegają się z równą prawie ścisłością jak w wojsku.

Adam Mickiewicz, Dziady część III. (Objaśnienia)

Linki zewnętrzne

  • Табель о рангах

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się