Dokumentacja szablonu [zobacz] [edytuj] [historia] [odśwież]

Użycie

Szablon służy do zapisywania wzorów i prostych reakcji chemicznych. Automatycznie stosuje indeksy dolne i górne dla ładunków oraz krotności atomów. Wiązania, strzałki i inne symbole zapisuje się z wykorzystaniem składni podanej w tabeli poniżej, bez potrzeby bezpośredniego wpisywania tych symboli (wszystkie elementy wzoru lub równania można wpisać bezpośrednio z klawiatury).

Szablon przyjmuje tylko jeden parametr, w którym należy umieścić cały wzór bądź całe równanie reakcji chemicznej, przykładowo przedstawione równanie reakcji:

CO
2
+ H
2
O ⇄ H
2
CO
3

uzyskuje się poprzez wpisanie:

{{chem2|CO2 + H2O ⇄ H2CO3}} lub {{chem2|CO2 + H2O \darrow H2CO3}}

natomiast równanie:

H
2
C=CHCH(CH
3
)
2
+ HCl → CH
3
CH
2
CCl(CH
3
)
2
+ CH
3
CHClCH(CH
3
)
2

poprzez wpisanie:

{{chem2|H2C\dCH\sCH(CH3)2 + HCl → CH3\sCH2\sCCl(CH3)2 + CH3\sCHCl\sCH(CH3)2}}
lub
{{chem2|H2C\dCH\sCH(CH3)2 + HCl \arrow CH3\sCH2\sCCl(CH3)2 + CH3\sCHCl\sCH(CH3)2}}

W sekcji Przykłady przedstawiono sposoby zapisu bardziej skomplikowanych wzorów (np. wzorów cząsteczek obdarzonych ładunkiem).

Opis parametrów

Symbole w wierszach z szarym tłem powinny być wykorzystywane jedynie w uzasadnionych przypadkach (nie mają żadnego zastosowania w większości przypadków).

Symbol Składnia Opis Przykład w kodzie Wynik użycia
\s wiązanie pojedyczne {{chem2|CH3\sCH3}} CH
3
CH
3
= \d wiązanie podwójne {{chem2|CH2\dCH2}} CH
2
=CH
2
[i] \t wiązanie potrójne {{chem2|CH\tCH}} CHCH
[i] \q wiązanie poczwórne {{chem2|[Cl4Re\qReCl4](2−)}} [Cl
4
ReReCl
4
]2−
[i] \p wiązanie częściowe {{chem2|HArF\pHF}} HArFHF
[i] ->
\arrow
strzałka (w równaniu reakcji) {{chem2|CO2 + H2O -> H2CO3}} CO
2
+ H
2
O → H
2
CO
3
[i] \larrow strzałka w lewo {{chem2|H2CO3 \larrow CO2 + H2O}} H
2
CO
3
CO
2
+ H
2
O
[i] <->
\darrow
strzałki w obie strony (reakcja odwracalna) {{chem2|2NaCl + CaCO3 <-> Na2CO3 + CaCl2}} 2NaCl + CaCO
3
⇄ Na
2
CO
3
+ CaCl
2
[i] \dlarrow strzałki w obie strony (odwrotnie) {{chem2|2NaCl + CaCO3 \dlarrow Na2CO3 + CaCl2}} 2NaCl + CaCO
3
Na
2
CO
3
+ CaCl
2
[i] \equil półstrzałki w obie strony (reakcja równowagowa) {{chem2|CH3COOH + H2O \equil CH3COO− + H3O+}} CH
3
COOH + H
2
O CH
3
COO
+ H
3
O+
[i] meso strzałka w obie strony (rezonans) {{chem2|[S\dC\dN- \meso -S\sC\tN]}} [S=C=N

SCN]
[i] \up strzałka w górę (gazowy produkt reakcji opuszcza układ) {{chem2|As2S5 + 3CO3(2-) \arrow AsS4(3-) + 3CO2\up}} As
2
S
5
+ 3CO2−
3
AsS3−
4
+ 3CO
2
[i] \down strzałka w dół (produkt reakcji strąca się) {{chem2|2As(3+) + 3S(2-) \arrow As2S3\down}} 2As3+
+ 3S2−
As
2
S
3
^{} indeks górny {{chem2|R^{1}R^{2}C\dCR^{3}R^{4}|}} R1
R2
C=CR3
R4
_{} indeks dolny {{chem2|C_{''n''}H_{2''n''+2}|}} C
n
H
2n+2
· * kropka (np. przy hydratach) {{chem2|CuSO4*5H2O}} CuSO
4
·5H
2
O

\r, (\r) rodnik
jonorodnik
{{chem2|O2\r}}, {{chem2|O2(\r)}}
{{chem2|C6H6\r(+)}}, {{chem2|C6H6(+)\r}}
O
2

[ii], O
2

C
6
H
6

+
[ii], C
6
H+
6

(\r+), (\r-) jonorodnik {{chem2|C6H6(\r+)}}, {{chem2|C6H6(\r-)}} C
6
H•+
6
, C
6
H•−
6
[i] \'
\prim
prim {{chem2|R\'R\bisC\dCR\trisR\quat}} R′RC=CRR
[i] \bis bis
[i] \tris tris
[i] \quat quater
η[i] \h hapto (liczba połączeń liganda z atomem centralnym) {{chem2|\h}} η
\h{} {{chem2|\h{5}|}} η5-
μ[i] \m ligand mostkowy {{chem2|\m}} μ
\m{} {{chem2|\m{2}|}} μ2-
- \- łącznik {{chem2|\h\-}} η-
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q Zamiast kodu można użyć tego symbolu.
  2. a b Zwróć uwagę, że w tym przypadku symbol rodnika znajduje się nie nad, lecz za indeksem dolnym, co jest niezgodne ze standardowym wyświetlaniem indeksów w szablonie chem2. Dla jonorodników można zastosować odwrotną kolejność symboli lub wywołanie kodem „(r+)”/„r(-)”, tak jak w kolejnych przykładach. Dla rodników bez ładunku można użyć kodu „(\r)” jak w przykładzie, aby uzyskać wyrównanie względem indeksu dolnego.

Przykłady

Cząsteczki obdarzone ładunkiem elektrycznym – ładunek zapisuje się w większości przypadków ujmując go w nawias:

jony Mg2+
, Fe3+
, NO
3
można zapisać w postaci:
{{chem2|Mg(2+)}}, {{chem2|Fe(3+)}}, {{chem2|NO3(-)}}
dla ładunków jednostkowych nawias można pominąć, np. przy zapisie OH
, Li+
{{chem2|OH-}}, {{chem2|Li+}}
pominięcie nawiasu w sytuacji, gdy oprócz znaku ładunku podaje się liczbę (np. S2−
), bądź gdy w zapisie obok ładunku występuje krotność atomu (np. CO2−
3
), spowoduje błędne wyświetlenie wzoru:
błędnie: S
2
({{chem2|S2-}}) i CO
32
({{chem2|CO32-}})
poprawnie: S2−
({{chem2|S(2-)}}) i CO2−
3
({{chem2|CO3(2-)}})

Stan skupienia reagentów – wykorzystuje się składnię do zapisu indeksów dolnych:

równanie reakcji: CH
4

(g)
+ O
2

(g)
CO
2

(g)
+ H
2
O
(c)
należy zapisać jako:
{{chem2|CH4_{(g)} + O2_{(g)} \arrow CO2_{(g)} + H2O_{(c)}|}}
podobnie w przypadku informacji, że dany związek znajduje się w roztworze (np. NH
3

(aq)
):
{{chem2|NH3_{(aq)}|}}

Związki niestechiometryczne – wykorzystuje się składnię do zapisu indeksów dolnych:

wzór Fe
0,95
O
należy zapisać jako:
{{chem2|Fe_{0,95}O}}
mimo że szablon poprawnie zapisuje wzory z ułamkami zapisanymi z użyciem kropki (np. Fe
0.95
O
), nie należy jej wykorzystywać.

Izotopy – wykorzystuje się składnię do zapisu indeksów górnych:

wzór 14
C
należy zapisać jako:
{{chem2|^{14}C}}

Addukty (np. hydraty) – wykorzystuje się asterysk (gwiazdkę):

wzór CuSO
4
·5H
2
O
zapisuje się jako:
{{chem2|CuSO4*5H2O}}

Linkowanie do innych artykułów

wzór lub tekst w szablonie może być linkiem wewnętrznym (funkcjonalność tę wprowadzono na początku 2017 roku), np.:
{{chem2|[[kwas arsenowy|H3AsO4]]}} daje H
3
AsO
4
{{chem2|[[dwutlenek węgla|CO2]] + [[woda|H2O]] <-> [[kwas węglowy|H2CO3]]}} daje CO
2
+ H
2
O
H
2
CO
3

Stosowanie z innymi szablonami

Szablon Chem2 może zakłócać działanie niektórych szablonów. Np. nie można go stosować w szablonie {{Cytuj}}. Działa natomiast prawidłowo z szablonem {{Wzór}}, np.:

{{wzór|{{chem2|2H2O <-> 2H2↑ + O2↑}}|opis= Δ''H'' = −285,8 kJ·mol<sup>−1</sup>|1}}
daje efekt:
2H
2
O ⇄ 2H
2
↑ + O
2
H = −285,8 kJ·mol−1)
(1)

[Do reakcji numerowanych można tworzyć hiperaktywne odwołania za pomocą szablonu {{LinkWzór|[numer]}}, np. „Równanie (1) przedstawia reakcję tworzenia wody”.]

Błędy

Błędy należy zgłaszać na stronie dyskusji Projektu Chemia lub w Kawiarence technicznej.

Znane problemy

Nawias klamrowy użyty jako ostatni znak w szablonie

jeżeli w szablonie ostatnim znakiem jest nawias klamrowy „}”, szablon wyświetli błędny wzór:
zapisując wzór NH
3

(aq)
jako {{chem2|NH3_{(aq)}}} otrzymamy NH
3
_{(aq)
}
rozwiązanie: jako ostatni znak w szablonie należy wstawić znak potoku „|”, tzn. {{chem2|NH3_{(aq)}|}}; możliwe jest również wstawienie spacji, jednak może ona zostać przypadkowo usunięta, np. poprzez użycie WP:SK.

Podanie znaku równości w szablonie

jeżeli w równaniu konieczne jest zapisanie znaku równości „=” i zapisze się go bezpośrednio:
{{chem2|CO2 + H2O = H2CO3}}
to równanie nie zostanie wyświetlone
rozwiązanie: do zapisu „=” należy używać „\d”

Parametry szablonu (strukturyzacja VE)

Szablon służy do zapisu wzorów i równań reakcji chemicznych. Proste wzory należy zapisywać bezpośrednio (jako np. H2O, CH3COOH); ładunki cząsteczek umieszcza się w nawiasach, np. NO3(-); dla znaków i symboli stosuje się odpowiednią składnię, np. do wyświetlenia strzałki należy wpisać „\arrow”, a wiązania pojedyncze, podwójne i potrójne zapisuje się stosując odpowiednio „\s”, „\d” i „\t”. Aby zapoznać się z listą dostępnych znaków i symboli, przeczytaj dokumentację tego szablonu: https://pl.wikipedia.org/wiki/Szablon:Chem2.

Parametry szablonu[Zarządzaj dokumentacją szablonu]

ParametrOpisTypStatus
wzór1

Podaj wzór cząsteczki bądź równanie reakcji chemicznej. Do zapisu strzałki użyj „\arrow”, wiązania pojedyncze, podwójne i potrójne zapisuje się stosując odpowiednio „\s”, „\d” i „\t”, strzałka w obie strony to „\darrow”, a strzałki w górę i w dól to „\up” i „\down”. Po więcej znaków sięgnij do dokumentacji tego szablonu.

Przykład
H3O(+) + OH(-) \arrow 2H2O
Ciąg znakówwymagany

Zobacz też

  • {{chem}} – szablon do zapisu wzorów chemicznych bez użycia Lua.



Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się