Stary Sambor
Старий Самбір
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 lwowski

Burmistrz

Iwan Hrys

Powierzchnia

14,5 km²

Wysokość

360 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


6531
386 os./km²

Nr kierunkowy

+380 3238

Kod pocztowy

82003

Tablice rejestracyjne

(UA) BC

Położenie na mapie obwodu lwowskiego
Mapa konturowa obwodu lwowskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Stary Sambor”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Stary Sambor”
Ziemia49°26′28″N 23°00′29″E/49,441111 23,008056
Strona internetowa

Stary Sambor dawniej Staremiasto (ukr. Старий Самбір, Staryj Sambir) – miasto na Ukrainie, stolica rejonu w obwodzie lwowskim Ukrainy nad Dniestrem, nieopodal granicy z Polską. 6531 mieszkańców (2020)[1], dla porównania w 2001 było ich 5603[2].

Miasto królewskie lokowane w 1425 roku położone było w XVI wieku w województwie ruskim[3].

Historia

Widok na Stary Sambor i Dniestr

Data powstania miejscowości nie jest pewna. Stary Sambor wzmiankowany jest po raz pierwszy w roku 1378 jako własność nadana Herburtom. Jednak informacje dotyczące tutejszej cerkwi pochodzą z 1303. Wiadomo także, iż Sambor, założony po zniszczeniu Starego Sambora, istniał w 1241. Z 1501 pochodzi pierwsza wzmianka o tutejszym kościele rzymskokatolickim. Prawa miejskie uzyskał Stary Sambor w roku 1553. Z 1554 pochodzą pierwsze wzmianki o Żydach osiedlających się w mieście[4]. W 1569 roku miasto uzyskało przywilej de non tolerandis Judaeis[5]. Dzielnica żydowska znalazła się na wschód od rynku. Zapewne w XVI wieku powstał nowy kościół. W 1668 powstał ratusz, który jest jednym z najstarszych na tym terenie. W XVIII wieku odbył się remont kościoła. Do 1772 województwo ruskie, ziemia przemyska.

Od rozbiorów Polski (1772) w składzie Królestwa Galicji i Lodomerii. Przypuszczalnie w XIX wieku powstał cmentarz żydowski, a pod koniec tego stulecia synagoga. W 1880 miasto liczyło 3482 mieszkańców, z czego 1399 grekokatolików, 704 rzymskich katolików, 1377 Żydów oraz 2 osoby innych wyznań. W 1881 kościół został zamknięty z powodu jego złego stanu technicznego. W 1890 powstał nowy kościół. Od roku 1905 przez miejscowość prowadziła linia kolejowa łączącą Użhorod z Samborem, powstał dworzec kolejowy.

W 1921 miasto liczyło 4314 mieszkańców, z czego 1534 to Żydzi. W okresie międzywojennym Stary Sambor był miastem powiatowym województwa lwowskiego w niepodległej Polsce, siedzibą urzędu skarbowego oraz innych urzędów i instytucji państwowych. W tym czasie starostą był Ludwik Smalawski. 1 kwietnia 1932 w związku z likwidacją powiatu starosamborskiego miasto włączono do powiatu samborskiego[6].

Po przegranej przez Polskę kampanii wrześniowej Stary Sambor znalazł się w części zajętej przez ZSRR. Od 4 grudnia 1939 znajdował się w składzie USRR, w obwodzie drohobyckim. Po ataku Niemiec na ZSRR miasto znalazło się pod okupacją niemiecką. Od 1 sierpnia 1941 na terenie powiatu Sambor Dystryktu Galicja w składzie Generalnego Gubernatorstwa. W sierpniu 1942 Niemcy wywieźli starosamborskich Żydów do obozu zagłady w Bełżcu.

Sambor stał się schronieniem dla tysięcy osób z okolicznych wiosek przed atakami OUN-UPA. Jednak w latach 1939 - 1945 nacjonaliści ukraińscy zamordowali w mieście lub na drogach do niego prowadzących 52 Polaków[7].

9 sierpnia 1944 miasto zostało zajęte przez wojska radzieckie[8]. Po II wojnie światowej ponownie w składzie Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej – początkowo w obwodzie drohobyckim, później ponownie we lwowskim. Po uzyskaniu w 1991 niepodległości przez Ukrainę w jej składzie.

Rejon starosamborski należy do transgranicznego mikroregionu Dolina Wiaru.

Ważniejsze obiekty

  • Rynek miejski
  • Ratusz miejski z 1668 r.
  • Najstarszy kościół rzymskokatolicki – rozebrany w XVI wieku
  • Stary kościół rzymskokatolicki – wzniesiony w XVI wieku, remontowany w XVIII wieku, zamknięty w 1881 r.
  • Kościół rzymskokatolicki z 1890, konsekrowany w 1903 r.
  • Stara cerkiew prawosławna z 1303 r. – nieistniejąca
  • Cerkiew św. Mikołaja w Starym Samborze – cerkiew greckokatolicka z 1830 r.
  • Synagoga w Starym Samborze
  • Cmentarz żydowski w Starym Samborze

Związani ze Starym Samborem

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani ze Starym Samborem.

Honorowi obywatele

Miasta partnerskie

Przypisy

  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2020 року. (ukr.).
  2. Liczby ludności miejscowości obwodu lwowskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
  3. Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 170.
  4. Zobacz stronę Żydowskiego Instytutu Historycznego poświęconą Staremu Samborowi https://archive.ph/20070818071029/http://www.jewishinstitute.org.pl/pl/gminy/miasto/842.html
  5. Maurycy Horn, Żydowski ruch osadniczy w miastach Rusi Czerwonej, w: Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, 1974, nr 2 (90), s. 11.
  6. Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 36.
  7. Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 96-897, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
  8. ВОВ-60 – Сводки. victory.mil.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-15)]..
  9. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: drukarnia Wł. Łozińskiego, 1888, s. 34.
  10. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: drukarnia Wł. Łozińskiego, 1889, s. 34.

Bibliografia

  • Mapa WIG Stary Sambor Pas 51 Słup 35 Warszawa 1929
  • Księga adresowa Polski (wraz z W.M. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej Warszawa 1928 s. 807

Linki zewnętrzne

  • Staremiasto albo Stary Sambor, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 237.
  • żydowska księga pamięci Sambora i Starego Sambora, wolny dostęp przez Bibliotekę Publiczną Nowego Jorku (New York Public Library) (heb.)
  • Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się