| Arcybiskup tytularny Viminacium | |||
| |||
| |||
| Data i miejsce urodzenia |
23 kwietnia 1939 | ||
|---|---|---|---|
| Arcybiskup metropolita warszawski | |||
| Okres sprawowania |
2007 | ||
| Biskup diecezjalny płocki | |||
| Okres sprawowania |
1999–2006 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Prezbiterat |
10 czerwca 1962 | ||
| Nominacja biskupia |
24 maja 1999 | ||
| Sakra biskupia |
1 sierpnia 1999 | ||
| Odznaczenia | |||
 
| |||
| Data konsekracji |
1 sierpnia 1999 |
|---|---|
| Miejscowość |
Płock |
| Miejsce | |
| Konsekrator | |
| Współkonsekratorzy |
Stanisław Wojciech Wielgus[1] (ur. 23 kwietnia 1939 w Wierzchowiskach) – polski duchowny rzymskokatolicki, profesor filozofii, rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1989–1998, biskup diecezjalny płocki w latach 1999–2006, arcybiskup metropolita warszawski w 2007, arcybiskup tytularny Viminacium od 2007. Tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa PRL.
Urodził się 23 kwietnia 1939 w Wierzchowiskach[2]. W latach 1952–1956 kształcił się w Liceum Biskupim w Lublinie[3]. Wskutek represji władz komunistycznych i pozbawienia szkoły statusu placówki państwowej świadectwo dojrzałości uzyskane tamże w 1956 dawało ograniczone uprawnienia[4]. Egzamin państwowy zdał w następnym roku w Liceum Korespondencyjnym w Lublinie[5]. W latach 1956–1962 odbył studia w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie i równocześnie na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[2][6]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 10 czerwca 1962 w Lublinie tamtejszy biskup diecezjalny Piotr Kałwa[1][2]. W 1964 uzyskał magisterium z teologii. W latach 1965–1968 kontynuował studia na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, kończąc je z tytułem magistra filozofii[2]. Tamże w 1972 na podstawie dysertacji Quaestiones Nicolai Peripatetici (editio critica) uzyskał doktorat z filozofii[3][6], a w 1980 po przedłożeniu rozprawy Quaestiones super octo libros Physicorum Aristotelis habilitację[3]. W latach 1973–1975 i 1978 pogłębiał specjalizację na Uniwersytecie w Monachium jako stypendysta Fundacji im. Alexandra von Humboldta[2]. W 1988 otrzymał tytuł naukowy profesora filozofii[6][7].
Po przyjęciu święceń kapłańskich pracował jako wikariusz w parafiach: św. Tomasza Apostoła w Zamościu (1962–1963), św. Pawła w Lublinie (1963–1965) i św. Mikołaja w Hrubieszowie (1968–1969)[7]. W Lublinie i Hrubieszowie był jednocześnie prefektem młodzieży[6]. Otrzymał godności kanonika honorowego kapituły lubelskiej[8] oraz prałata Jego Świątobliwości[2].
W 1969 został pracownikiem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego jako asystent w Międzywydziałowym Instytucie Historii Kultury w Średniowieczu[3]. Od 1972 był zatrudniony jako adiunkt. W 1982 objął stanowisko docenta przy Katedrze Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Wydziału Filozofii[7]. W 1989 otrzymał etat profesora nadzwyczajnego, a w 1992 profesora zwyczajnego. Na uczelni był kierownikiem:, Sekcji Filozofii Teoretycznej Wydziału Filozofii (1984–1988), Międzywydziałowego Zakładu Kultury w Średniowieczu (1985–2006) i Katedry Historii Filozofii w Polsce na Wydziale Filozofii (1989–2006). Od 1986 do 1989 pełnił funkcję sekretarza generalnego Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 1988–1989 sprawował urząd prorektora ds. studenckich, a w latach 1989–1998 rektora KUL[8]. W czasie administrowania uczelnią unormował jej status prawny i doprowadził do stabilizacji ekonomicznej. W tym czasie wzrosła liczba studentów i zainicjowano program wymiany studentów z innymi uniwersytetami[9]. W latach 1990–1993 był wiceprzewodniczącym Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich[7], a w latach 1992–1993 i 1997–1998 przewodniczącym Kolegium Rektorów Uczelni Wyższych Regionu Lubelskiego[2].
W 2000 został członkiem Zespołu ds. Etyki Badań Naukowych przy Przewodniczącym Komitetu Badań Naukowych[10]. Wszedł w skład Rady Programowej Katedry Studiów Polskich im. Mikołaja Kopernika w São Paulo[2]. Został wiceprezesem Lubelskiego Towarzystwa Naukowego i honorowym członkiem Towarzystwa Naukowego Płockiego[3]. Ponadto dołączył do organizacji naukowych, polskich: Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Societas Humboldtiana Polonorum, Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu oraz międzynarodowych: Associazione degli Storici Europei, Société Internationale pour l’Étude dla la Philosophie Médiévale, Academia Scientiarum et Artium Europaea i European Ethics Network[8]. W 1991 uczestniczył jako ekspert w Synodzie Biskupów poświęconym Europie[11]. W 1996 został konsultorem Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski[12].
Objął funkcję redaktora naczelnego czasopisma „Acta Mediaevalia”, został współredaktorem „Studiów Mediewistycznych”[3] i członkiem rady naukowej „Roczników Filozoficznych”[8].
W pracy naukowej zajmujący się historią filozofii polskiej oraz historią filozofii, teologii i prawa w średniowieczu[2].
24 maja 1999 papież Jan Paweł II mianował go biskupem diecezjalnym diecezji płockiej[13]. 1 sierpnia 1999 otrzymał święcenia biskupie, odbył ingres do katedry płockiej i kanonicznie objął diecezję[7][14]. Konsekrował go kardynał Józef Glemp, prymas Polski[7], któremu asystowali Zygmunt Kamiński, arcybiskup metropolita szczecińsko-kamieński, i Józef Życiński, arcybiskup metropolita lubelski[1]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „Aeterne Sapientiae et Caritati” (Odwiecznej Mądrości i Miłości)[15]. W czasie kierowania diecezją płocką zapoczątkował reformy mające poprawić jej sytuację ekonomiczną, zreorganizował sieć dekanatów[16], zainicjował utworzenie Katechizmu Płockiego, będącego zbiorem kilkuminutowych katechez wyjaśniających prawdy wiary, odczytywanych przed niedzielnymi mszami świętymi[9], a także powołał kilkanaście placówek medycznych i opiekuńczych działających w ramach Caritasu[17].
6 grudnia 2006 papież Benedykt XVI przeniósł go na urząd arcybiskupa metropolity warszawskiego[18][19]. 19 grudnia 2006 redakcja „Gazety Polskiej” opublikowała artykuł o mającej trwać 20 lat jego współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa PRL[20]. W odpowiedzi duchowny zaprzeczył współpracy, nazywając publikację mistyfikacją mającą na celu skompromitowanie go[21][22]. Solidarność z nim wyrazili między innymi: Prezydium Konferencji Episkopatu Polski[23], prymas Józef Glemp[24], kardynał Stanisław Dziwisz[25], Senat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[26], duchowieństwo archidiecezji warszawskiej[27] i diecezji płockiej[28]. Na początku stycznia komisja powołana przez Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Kościelna Komisja Historyczna na podstawie kwerendy materiałów IPN ustaliły, że duchowny był świadomym i tajnym współpracownikiem organów bezpieczeństwa PRL[29][30]. On sam 5 stycznia 2007 przeciwstawił się tym ustaleniom[31]. Tego samego dnia kanonicznie objął archidiecezję warszawską[32] i wydał odezwę do wiernych archidiecezji, w której wyraził żal z powodu współpracy ze służbami bezpieczeństwa PRL i zaprzeczania faktom współpracy, prosił o przyjęcie go jako ich arcybiskupa, jednocześnie oddając się do dyspozycji papieża[33]. Odezwa była odczytywana w kościołach archidiecezji warszawskiej podczas mszy świętych 6 stycznia 2007[20]. W dniu ingresu, 7 stycznia 2007 Nuncjatura Apostolska w Polsce poinformowała, że tego dnia arcybiskup Stanisław Wielgus złożył rezygnację z urzędu, którą papież Benedykt XVI przyjął[34]. Dzień później Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej wydało komunikat informujący, że rezygnacja została przyjęta z dniem 6 stycznia 2007[35]. Równocześnie hierarcha został mianowany arcybiskupem tytularnym Viminacium[1]. W tym samym roku przeniósł się na stałe do Lublina[36], zostając tamtejszym rezydentem[7].
W strukturach Konferencji Episkopatu Polski pełnił funkcje: asystenta Krajowej Rady Katolików Świeckich (1999–2001)[9], przewodniczącego Rady Naukowej (2001–2007)[9][37], członka Rady Stałej (2002–2007)[38][37], współprzewodniczącego ze strony kościelnej Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP (2004–2007)[37][39], ponadto w 2002 wszedł w skład Zespołu ds. Duszpasterskiej Troski o Radio Maryja[9]. Z nominacji papieża Jana Pawła II z 19 stycznia 2005 został konsultorem Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej[40].
Postanowieniem prezydenta RP Lecha Wałęsy z 5 listopada 1993 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[41].
Nadano mu honorowe obywatelstwo Pułtuska (2005)[42] i Płocka (2006)[43].
Otrzymał również Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej (1992)[8], Nagrodę im. Włodzimierza Pietrzaka (1998)[2], odznaczenie Lubelskiego Towarzystwa Naukowego „Resolutio Pro Laude” (1999)[6], Nagrodę Marszałka Województwa Mazowieckiego (2004)[44], Medal „Pro Memoria” (2005)[45] i Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego za rok 2007[46].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
