Najstarszy zabytek piśmiennictwa rumuńskiego – list Neacșu – zapisany cyrylicą.
Przykład użycia alfabetu transferowego
Przykład tekstu rumuńskiego («Ojcze nasz») w zapisie cyrylicą

Rumuńska cyrylica – sposób zapisu pisma w języku rumuńskim (zwanym dawniej wołoskim lub mołdawskim) oficjalnie obowiązujący do roku 1860, gdy zastąpiono ją alfabetem transferowym, a następnie, w 1862, dzisiejszym zmodyfikowanym alfabetem łacińskim.

W okresie dostosowywania rumuńskich dokumentów, map itp. funkcjonował tzw. alfabet transferowy, w którym znalazły się zarówno litery łacińskie, jak i litery cyrylicy. W alfabecie transferowym pojawiły się znaki diakrytycznebrewis, cyrkumfleks i przecinek dolny – używane do dziś. Jednym z twórców alfabetu transferowego był Ion Budai-Deleanu.

Zastąpienie cyrylicy alfabetem łacińskim było jednym z przejawów świadomej romanizacji kultury rumuńskiej pod koniec XVIII i w XIX w. Twórcami programu romanizacji języka rumuńskiego byli przedstawiciele tzw. szkoły siedmiogrodzkiej, m.in. Petru Maior i Ion Budai-Deleanu.

Po utworzeniu Mołdawskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w 1924 r., powrócono do cyrylicy, uproszczonej do postaci grażdanki. Alfabet ten był używany w Mołdawskiej SRR do 1989 r., w Mołdawii Naddniestrzańskiej jest używany do dzisiaj.

Alfabet

Litera Współczesny
odpowiednik
Alfabet
transferowy
Fonem
А a A a /a/
Б b Б б /b/
В v В в /v/
Г g, gh G g /g/
Д d D d /d/
Є, Е e E e /e/
Ж j Ж ж /ʒ/
Ѕ
З z Z z /z/
И i I i /i/
Й i Ĭ ĭ /j/, /ʲ/
І i I i /i/
К c, ch K k /k/
Л l L l /l/
М m M m /m/
Н n N n /n/
Ѻ, О o O o /o̯/
П p П п /p/
Р r Р р /r/
С s S s /s/
Т t T t /t/
Ѹ, У u У у /u/
Ф f F f /f/
Х h Х х /h/
Ѡ o O o /o/
Ц ț Ц ц /ʦ/
Ч c (przed e, i) Ч ч /ʧ/
Џ g (przed e, i) Џ џ /ʤ/
Ш ș Ш ш /ʃ/
Щ șt Щ щ /ʃt/
Ъ ă Ъ ъ /ə/
Ь
Ѣ ea Ea ea /æ/
Ю iu Iу iу Ĭу ĭу /ju/
IA, Ѧ ia Ia ia /ja/
Ѫ â, î Î î /ɨ/
în îm În în Îm îm /ɨn/, /ɨm/
Ѯ x Ks ks /ks/
Ѱ ps Пs пs /ps/
Ѳ t T t /t/ (prawdopodobnie także /θ/)
Ѵ i, v I i; В в /i/, /y/, /v/

Bibliografia

  • Treptow, Kurt W. (red.): A History of Romania (Iași: The Center for Romanian Studies, 1997).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się