Ten artykuł od 2015-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach:
Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
Mlask boczny dziąsłowy – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [ǁ], ponieważ mlask może mieć różne "podkłady" (różne typy artykulacji tylnojęzykowej), stosuje się wtedy dokładniejszą transkrypcję np. [k͡ǁ] (w dalszym ciągu znak podwójnego miejsca artykulacji (łuczek) jest pomijany).
modulowany jest prąd powietrza zasysanego powstały w wyniku różnicy ciśnień wytworzonej przy grzbiecie języka wzniesionym do góry, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji ustnej i ingresji.
podniebienie miękkie jest podniesione, mamy do czynienia z artykulacją ustną,
koniuszek języka i jego brzeżek kontaktuje się z górnymi dziąsłami, tworząc częściowe boczne zwarcie jak przy artykulacji [l]. Równocześnie grzbiet języka wznosi się stromo w kierunku podniebienia miękkiego i języczka, tworząc całkowite drugie zwarcie. W powstałej komorze dochodzi do powstania podciśnienia w wyniku „ssącego” ruchu języka do tyłu. Następuje przerwanie blokady dziąsłowej / bocznej, przy czym równocześnie powietrze jest zasysane do środka, co daje akustycznie charakterystyczny mlask.
Warianty
W języku kungekoka występuje też spółgłoska o zębowym miejscu artykulacji (laminalna). Opisana artykulacja jest dziąsłowa (apikalna).
Dalsze warianty mlasków ze względu na rodzaj "podkładu":
artykulacja może też się odbywać przy udziale kanału nosowego, mówimy wtedy o mlasku nosowym: [ŋǁ].
plozji może towarzyszyć przydechem (aspiracją) spółgłoski tylnojęzykowej: [kǁʰ]
plozji może towarzyszyć dodatkowym szumem szczelinowym: [kǁˣ]
Przykłady mlasków funkcji fonologicznej znajdujemy w południowoafrykańskich językach khoisan i bantu. Język !Xóõ posiada całą serię spółgłosek mlaskowych, ok. 80, w tym podniebienne.
W funkcji ekspresywnej mlaski podniebienne występują w wielu językach.
Pisownia
W ortografii języka xholo (z grupy języków khojsan) mlask zadziąsłowy jest reprezentowany przez grafem x, mlask przydechowy xh, mlask dyszący gx, mlaski nosowe nx, ngx, nkx.
Terminologia
Mlask boczny oznacza w istocie spółgłoskę o bocznym i tylnojęzykowym miejscu artykulacji. Mlask lateralny apiko-alweolarny.
Linki zewnętrzne
Mlaski w języku zulu. hctv.humnet.ucla.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-11)].