Skała pod Kopułą na Skale
Relief w katedrze w Auch

Arka Przymierza (hebr. ‏אָרוֹן הָבְרִית‎ Aron ha-Berit, łac. arca – „skrzynia”) – w chrześcijaństwie i judaizmie ozdobna skrzynia, w której przechowywano tablice z Dekalogiem[1], była symbolem obecności Jahwe[2].

Opis

W Biblii opisana jest jako skrzynia z drewna akacjowego o wymiarach ok. 140×80×80 cm obita obustronnie złotą blachą. Zamknięcie Arki Przymierza stanowiła płyta ze złota (hebr. kaporet). Zgodnie z tradycją żydowską, w arce przechowywano laskę Aarona, dzban z manną i dwie kamienne tablice z tekstem Dekalogu[3]; tradycję tę podziela autor Listu do Hebrajczyków (Hbr 9,4). Natomiast zgodnie z 1 Księgą Królewską 8,9 w czasach Salomona znajdowały się tam jedynie tablice Przymierza. Jahwe miał wręczyć te tablice Mojżeszowi na górze Synaj, w trakcie wędrówki ludu Izraela z Egiptu do Ziemi Obiecanej. Osobą, która miała wyłączne uprawnienie do bezpośredniego dostępu do arki był arcykapłan.

Historia

Według hebrajskiej Biblii, do momentu wybudowania Pierwszej Świątyni przez króla Salomona arka była przewożona na specjalnym wozie z zasłonami podczas kampanii wojskowych prowadzonych przez Izraelitów. Stanowiła ona centrum kultu w czasie wędrówki Izraelitów do ziemi Kanaan. Wierzono, że armia posiadająca arkę jest niezwyciężona. W czasie oblężenia Jerycha obnoszono ją wokół murów miasta. Później przechowywana była w miejscu najświętszym Przybytku Mojżeszowego w Szilo. Następnie zdobyć ją mieli Filistyni lecz, jak twierdzi Biblia, zwrócili, widząc w niej przyczynę swoich klęsk. Król Dawid miał przenieść ją na wzgórze Syjon w Jerozolimie, a Salomon po wybudowaniu świątyni do specjalnego pomieszczenia zwanego Święte Świętych, do którego nie miał wstępu nikt prócz arcykapłana (raz w roku, z okazji święta Jom Kipur).

Arka zaginęła w trakcie najazdu armii Babilonu pod wodzą Nabuchodonozora II na Palestynę w 586 p.n.e. i zburzenia Pierwszej Świątyni.

W niektórych Kościołach wschodnich istnieje doktryna, według której arka została potajemnie wywieziona z Pierwszej Świątyni i znajduje się gdzieś na terytorium obecnego Sudanu, gdzie zostanie odnaleziona przez Jezusa Chrystusa w dniu zstąpienia Królestwa Bożego na Ziemię.

Według tradycji kościoła etiopskiego arka lub jej dokładna kopia znajduje się w kościele Matki Bożej z Syjonu w Aksum – dawnej stolicy Cesarstwa Etiopii[4][5][6]. Według przekazów z XIV wieku, Menelik I – pierwszy król Etiopii i zgodnie z legendą syn królowej Saby i króla Salomona – miał przywieźć arkę z Izraela do Etiopii[7]. Według innej teorii arkę wywieźli Żydzi udający się na emigrację do Egiptu, zatrzymali się na wyspie Elefantyna znajdującej się na rzece Nil i ok. 650 r. p.n.e. zbudowali świątynię. Po jej zburzeniu przez Egipcjan ok. 410 r. p.n.e. wyruszyli na południe wzdłuż Nilu do Etiopii i umieścili ją w Aksum. Każdego roku, 19 stycznia podczas święta Timkat upamiętniającego chrzest Jezusa Chrystusa w Jordanie, kopia arki jest obnoszona w procesji. Arka jest pilnie strzeżona, a opiekę nad nią sprawuje dożywotnio wyłącznie jeden mnich – nikt inny nie ma do niej dostępu[8][9].

Do poglądów o losach zaginionej arki dołącza opis zawarty w 2 Księdze Machabejskiej, wedle którego prorok Jeremiasz ukrył ją w grocie na górze Nebo, po wschodniej stronie Jordanu. Część religijnych Żydów i niektórzy uczeni uważają, że kapłani jerozolimscy, na wieść o rychłym upadku miasta, ukryli arkę w tajemnej komnacie pod Wzgórzem Świątynnym. Ta komnata ma się znajdować pod muzułmańską Studnią Dusz.

Arka Przymierza w Biblii

I uczynią arkę z drzewa akacjowego; jej długość będzie wynosiła dwa i pół łokcia; jej wysokość półtora łokcia i jej szerokość półtora łokcia.
I pokryjesz ją szczerym złotem wewnątrz i zewnątrz, i uczynisz na niej dokoła złote wieńce.
Odlejesz do niej cztery pierścienie ze złota i przymocujesz je do czterech jej krawędzi: dwa pierścienie do jednego jej boku i dwa do drugiego jej boku.
Rozkażesz zrobić drążki z drzewa akacjowego i pokryjesz je złotem.
I włożysz drążki te do pierścieni po obu bokach arki celem przenoszenia jej.
Drążki pozostaną w pierścieniach arki i nie będą z nich wyjmowane.
I włożysz do arki Świadectwo, które dam tobie.
I uczynisz przebłagalnię ze szczerego złota: długość jej wynosić będzie dwa i pół łokcia, szerokość zaś półtora łokcia;
dwa też cheruby wykujesz ze złota. Uczynisz zaś je na obu końcach przebłagalni.
Jednego cheruba uczynisz na jednym końcu, a drugiego cheruba na drugim końcu przebłagalni. Uczynisz cheruby na końcach górnych.
Cheruby będą miały rozpostarte skrzydła ku górze i zakrywać będą swymi skrzydłami przebłagalnię, twarze zaś będą miały zwrócone jeden ku drugiemu.I ku przebłagalni będą zwrócone twarze cherubów.
Umieścisz przebłagalnię na wierzchu arki, w arce zaś złożysz Świadectwo, które dam tobie.
Tam będę się spotykał z tobą i sponad przebłagalni i spośród cherubów, które są ponad Arką Świadectwa, będę z tobą rozmawiał o wszystkich nakazach, które dam za twoim pośrednictwem Izraelitom.


(Wj 25, 10-22) wersja Biblii Tysiąclecia

Arka przed murami Jerycha, obraz Jacques’a J. Tissota

Arka Przymierza w kulturze

Przypisy

  1. Ark of the Covenant, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-09-18] (ang.).
  2. Arka Przymierza, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2018-09-18].
  3. Zawartość Arki Przymierza (Aron ha-Berit). the614thcs.com. [dostęp 2012-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-14)].
  4. Norbert Brockman: Encyclopedia of Sacred Places. ABC-CLIO, 2011, s. 29. ISBN 978-1-59884-654-6. [dostęp 2016-01-10]. (ang.).
  5. Thomas Arthur Russell: Comparative Christianity: A Student’s Guide to a Religion and Its Diverse Traditions. Universal-Publishers, 2010, s. 45–46. ISBN 978-1-59942-877-2. [dostęp 2016-01-10]. (ang.).
  6. Bernard Leeman: The Ark Of The Covenant. Evidence supporting the Ethiopian Traditions. [w:] Ethiopianorthodox.com [on-line]. 2010. [dostęp 2016-01-10]. (ang.).
  7. Norbert Brockman: Encyclopedia of Sacred Places. ABC-CLIO, 2011, s. 30. ISBN 978-1-59884-654-6. [dostęp 2016-01-10]. (ang.).
  8. Etiopia. Arka Przymierza
  9. Nicholas J. Santoro: Mary In Our Life: Atlas of the Names and Titles of Mary, The Mother of Jesus, and Their Place in Marian Devotion. iUniverse, 2011, s. 641. ISBN 978-1-4620-4022-3. [dostęp 2016-01-10]. (ang.).

Bibliografia

  • Janusz Lemański, Arka Przymierza w dziejach narodu wybranego: pomiędzy historią a teologią, Szczecin, WT US, 2006 ISBN 83-89872-10-2.
  • Roderick Gierson, Stuart Muntro-Hay, Arka Przymierza, Warszawa, Amber, 2000 ISBN 83-241-2066-1.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się