Podskoczek egipski
Jaculus jaculus[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

skoczkowce

Rodzina

skoczkowate

Podrodzina

skoczki

Rodzaj

podskoczek

Gatunek

podskoczek egipski

Podgatunki
  • J. j. jaculus (Linnaeus, 1758)
  • J. j. schlueteri (Nehring, 1901)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[27]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Podskoczek egipski[28], skoczek pustynny[29], skoczek egipski[29] (Jaculus jaculus) – gatunek ssaka z podrodziny skoczków (Dipodinae) w rodzinie skoczkowatych (Dipodidae), najmniejszy z rodzaju Jaculus[30].

Zasięg występowania

Podskoczek egipski występuje w zachodnio-północnej i północnej Afryce oraz na Bliskim Wschodzie zamieszkując w zależności od podgatunku[31]:

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz nadając mu nazwę Mus jaculus[2]. Holotyp pochodził z Piramid w Gizie, w Egipcie[32].

We wcześniejszych ujęciach systematycznych J. hirtipes i J. loftusi były zaliczane do J. jaculus[32]. Filogenetycznie J. jaculus należy do podrodzaju Jaculus i jest taksonem siostrzanym kladu J. hirtipes + J. loftusi[31]. Taksonomia dotycząca podgatunków powinna zostać zrewidowana, ponieważ poprzednie analizy opierały się na mieszanych próbkach J. hirtipes i J. jaculus[31]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki[31].

Etymologia

  • Jaculus: łac. iaculus „to, co jest rzucane, strzałka”, od iacio „rzucać”[33].
  • schlueteri: Wilhelm Schlüter, Jr., (1866–1938), niemiecki sprzedawca specjalizujący się w historii naturalnej[9].

Budowa ciała

Gryzoń w pozycji stojącej
Podskoczek egipski może podpierać się ogonem dla równowagi

Podskoczek egipski jest najmniejszym spośród gatunków rodzaju Jaculus. Ma bardzo długi ogon, a jego tylne łapy są silne, masywne i bardzo sprężyste. Umożliwiają gryzoniowi skuteczną ucieczkę przed drapieżnikami[30].

Wymiary anatomiczne
(J. Michaux i G. Shenbrot, 2017)[34]
Część ciała Zakres wymiarów
tułów z głową 119–130 mm
ogon 191–197 mm
tylne łapy 60–67 mm
ucho 19–22 mm
masa ciała 64–74 g

Genetyka

Garnitur chromosomowy podskoczka egipskiego tworzy 48 par chromosomów[35].

Tryb życia

Gablota zawierająca zmontowane szkielety gryzoni, w pozycjach odpowiadających czterem fazom skoku
Prezentacja charakterystycznego skoku podskoczka egipskiego (Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu)

Prowadzi nocny tryb życia[27], dzięki czemu chroni organizm przed przegrzaniem i odwodnieniem. Okres letni stara się przetrwać w estywacji. Obniżeniu ulega aktywność życiowa i spowalniają się procesy metaboliczne zwierzęcia. Podskoczek egipski spędza dnie w norach. Na powierzchni porusza się na tylnych łapach, wykonując długie, nawet kilkumetrowe skoki. Na wolności może żyć do około 4 lat[30].

Ekologia

Siedlisko podskoczka egipskiego jest znacznie zróżnicowane. Mieszka zarówno wśród pustynnych wydm, jak i w terenie skalistym. Zawsze jednak szuka miejsc, w których można odnaleźć roślinność, stanowiącą jego pożywienie[27].

Podskoczek egipski żywi się korzeniami, trawami, nasionami, a także owadami. Gryzoń ten nie pije wody. Pozyskuje ją wyłącznie z pokarmu stałego – zielonych części roślin i z owadów. Polują na niego: lis blady (Vulpes pallida), lis rudy (Vulpes vulpes), wąż Malpolon moilensis, zorilla paskowana (Ictonyx striatus) i efa piaskowa (Echis carinatus)[30].

Przypisy

  1. ↑ Jaculus jaculus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 63. (łac.).
  3. ↑ J.G. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata, in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Cz. 3. Mosquae: Nicolai S. Vsevolozsky, 1814, s. v, 25. (łac.).
  4. ↑ M.H.C. Lichtenstein. Über die Springmäuse oder die Arten der Gattung Dipus. „Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1825, s. 153, 1828. (niem.). 
  5. ↑ V. Loche: Catalogue des mammifères et des oiseaux observés en Algérie. Paris: Bertrand, 1858, s. 21. (fr.).
  6. ↑ W.T. Blanford. Descriptions of new Mammalia from Persia and Balúchistan. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth series. 16, s. 312, 1875. (ang.). 
  7. ↑ F. Lataste. Les gerboises d’Algérie description d’une espèce nouvelle (Dipus Darricarrerei). „Annali del Museo civico di storia naturale di Genova”. 18, s. 661, 1883. (fr.). 
  8. ↑ A. Reichenow. Neue Wirbelthiere des Zoologisches Museums in Berlin. „Zoologischer Anzeiger”. 10, s. 369, 1887. (niem.). 
  9. ↑ a b A. Nehring. Über Dipus Schlüteri n. sp. und einige andere Nager aus Palästina. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1901 (8), s. 163, 1901. (niem.). 
  10. ↑ O. Thomas. On some mammals collected by Capt. H. N. Dunn, R. A. M. C., in the Soudan. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1903 (1), s. 299, 1903. (ang.). 
  11. ↑ Thomas 1913 ↓, s. 483.
  12. ↑ Thomas 1913 ↓, s. 485.
  13. ↑ Thomas i Hinton 1921 ↓, s. 10.
  14. ↑ Thomas i Hinton 1921 ↓, s. 10, 11.
  15. ↑ Thomas i Hinton 1921 ↓, s. 11.
  16. ↑ O. Thomas. The forms of Jaculus jaculus in Egypt and Syria. „The Annals and Magazine of Natural History”. Night series. 9, s. 296, 1922. (ang.). 
  17. ↑ Cheesman i Hinton 1924 ↓, s. 556.
  18. ↑ Cheesman i Hinton 1924 ↓, s. 557.
  19. ↑ Ranck 1968 ↓, s. 226.
  20. ↑ Ranck 1968 ↓, s. 228.
  21. ↑ Ranck 1968 ↓, s. 230.
  22. ↑ Ranck 1968 ↓, s. 234.
  23. ↑ Ranck 1968 ↓, s. 236.
  24. ↑ Ranck 1968 ↓, s. 238.
  25. ↑ Ranck 1968 ↓, s. 240.
  26. ↑ Ranck 1968 ↓, s. 242.
  27. ↑ a b c G. Amori i inni, Jaculus jaculus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-2 [dostęp 2021-11-04] (ang.).
  28. ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 230. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  29. ↑ a b K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 329–330, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  30. ↑ a b c d Theresa Keeley: Jaculus jaculus. Animal Diversity Web (On-line), 2004. [dostęp 2012-12-22]. (ang.).
  31. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 232. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  32. ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Jaculus jaculus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-04].
  33. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 355, 1904. (ang.). 
  34. ↑ J. Michaux & G. Shenbrot: Family Dipodidae (Jerboas). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 99. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  35. ↑ G. Dobigny, A. Nomao, J.C. Gautun. A cytotaxonomic survey of Rodents from Niger. Implications for systematics, biodiversity and biogeography. „Mammalia”. 66 (4), s. 495–523, 2009. DOI: 10.1515/mamm.2002.66.4.495. ISSN 1864-1547. (ang.). 

Bibliografia

  • O. Thomas. New African Epimys and Jaculus. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight-series. 11, s. 482–485, 1913. (ang.). 
  • O. Thomas & M.A.C. Hinton. Captain Angus Buchanan's Aïr Expedition. II. On the mammals (other than ruminants) obtained during the expedition to Aïr (Asben). „Novitates zoologicae”. 28 (1), s. 1–13, 1921. (ang.). 
  • R. Cheesman & M.A.C. Hinton. On the mammals collected in the desert of Central Arabia by Major R. E. Cheesman. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 14, s. 548–558, 1924. (ang.). 
  • G.L. Ranck. The rodents of Libya: taxonomy, ecology, and zoogeographical relationships. „Bulletin of the United States National Museum”. 275, s. 1–264, 1968. (ang.). 

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się