Nazwisko chińskie | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
Shang Yang (znany też jako 公孫鞅 Gongsun Yang, 商君 Shang Jun lub 卫鞅 Wei Yang; ur. ok. 390 p.n.e., zm. 338 p.n.e.) – starożytny chiński polityk i filozof, przedstawiciel szkoły legistów.
Urodził się w państwie Wei jako syn królewskiej konkubiny, jednak całe swoje życie poświęcił służbie państwu Qin. Jako legista za najważniejszy czynnik w polityce i sprawowaniu władzy uważał fa (法), czyli przestrzeganie prawa[1].
Po wstąpieniu na tron Qin króla Xiao (361 p.n.e.) został mianowany ministrem i otrzymał lenno w Shang (stąd jego imię Shang Jun, Pan na Shangu). Jako minister przeprowadził liczne, radykalne reformy administracyjne i wojskowe, które stały się podstawą późniejszej potęgi państwa Qin[2]. Shang Yang wprowadził m.in. prywatną własność ziemi, zwolnienie od pańszczyzny osób zajmujących się tkactwem i produkcją rolną, nobilitację za zasługi wojskowe przy jednoczesnym odbieraniu szlachectwa starej arystokracji, która nie wykazywała się w boju. Cały kraj został podzielony na jednolite okręgi administrowane przez urzędników państwowych. Ludność wiejską podzielono na grupy po pięć lub dziesięć rodzin. Wprowadzono ścisły system policyjny, obowiązek donoszenia władzy o przestępstwach i odpowiedzialność zbiorową. Włóczęgów i osoby uchylające się od pracy zamieniano w niewolników.
Reformy Shang Yanga wywołały sprzeciw dużej części dawnej arystokracji. Po śmierci króla Xiao w 338 p.n.e. nowy władca Huiwen skazał Shanga na śmierć przez rozerwanie czterema rydwanami. Stracono także całą jego rodzinę.
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.