Senat Rzeczypospolitej Polskiej
Herb Senat Rzeczypospolitej Polskiej
Państwo

 Polska

Rodzaj

izba wyższa

Rok założenia

1493[1] (historyczny)
1989 (współczesny)

Kierownictwo
Marszałek Senatu

Małgorzata Kidawa-Błońska (KO)

Wicemarszałek Senatu

Rafał Grupiński (KO)
Michał Kamiński (TD, UED)
Maciej Żywno (TD, PL2050)
Magdalena Biejat (Lewica, Lewica Razem)

Struktura
Struktura Senat Rzeczypospolitej Polskiej
Liczba członków

100

Stowarzyszenia polityczne

Koalicja rządowa (61)

Wsparcie (5)

Opozycja (34)

Ordynacja

większość względna (okręgi jednomandatowe)

Ostatnie wybory

15 października 2023

Siedziba
Siedziba Senat Rzeczypospolitej Polskiej
ul. Wiejska 6, Warszawa
Strona internetowa
Król Aleksander Jagiellończyk w senacie, Statut Łaskiego
Gmach Senatu (z lewej) i Sejmu RP. Warszawa, ul. Wiejska 1930
Okręgi wyborcze w wyborach do Senatu (2011)

Senat Rzeczypospolitej Polskiej – organ władzy ustawodawczej, druga izba (tradycyjnie określana jako izba wyższa) parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej. Składa się ze 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym, w jednomandatowych okręgach wyborczych na czteroletnią kadencję, rozpoczynającą się i kończącą wraz z kadencją Sejmu (jeśli kadencja Sejmu zostanie skrócona, skróceniu ulega także kadencja Senatu). W przypadku wygaśnięcia mandatu Prezydent RP zarządza wybory uzupełniające.

Bierne prawo wyborcze w wyborach do Senatu RP uzyskuje się w wieku 30 lat, a czynne - od 18.

Organy Senatu

Konstytucyjne organy Senatu to:

Organy wprowadzone przez regulamin Senatu:

Obecna kadencja Senatu

Historia Senatu

Senat w Królestwie Polskim

 Zobacz też: Senat (I Rzeczpospolita).

Senat RP wywodzi się z Rady królewskiej.

W I Rzeczypospolitej, od schyłku XV wieku, był wyższą izbą Sejmu. W skład Senatu I Rzeczypospolitej wchodzili biskupi katoliccy, oraz pochodzący z nominacji królewskiej wyżsi urzędnicy państwowi (wiryliści).

Senat II Rzeczypospolitej

 Zobacz też kategorię: Senat II Rzeczypospolitej.

W II Rzeczypospolitej instytucja Senatu została (mimo sprzeciwów lewicy) przywrócona od roku 1921 w konstytucji marcowej; senatorowie byli wybierani w wyborach powszechnych – w sumie pięć razy aż do wybuchu wojny w 1939 r. Konstytucja kwietniowa z 1935 znacznie ograniczyła czynne prawo wyborcze do Senatu – przysługiwało ono niewiele ponad 100 tys. wyborców – oraz nadała Prezydentowi Rzeczypospolitej uprawnienia do mianowania jednej trzeciej senatorów.

Senat spełniał rolę izby korygującej projekty ustaw uchwalonych wcześniej przez izbę niższą – Sejm.

Brak Senatu w PRL

W PRL, po II wojnie światowej, instytucja Senatu została zniesiona na podstawie wyników sfałszowanego referendum ludowego z 1946 r. Przez ponad 40 lat Sejm był jedyną izbą polskiego parlamentu, aż do wyborów, które odbyły się 4 czerwca 1989 r. Wybrano wówczas Senat I kadencji, głosowanie zakończyło się ogromnym sukcesem „Solidarności”, udało jej się wprowadzić aż 99 przedstawicieli do izby. Senat powstał na podstawie umów okrągłostołowych; ustalono, iż w każdym z województw wybieranych będzie po 2 senatorów (oprócz warszawskiego i katowickiego, w których wybierano po 3).

Przywrócenie Senatu

Po przywróceniu Senatu w 1989 r., miejscem jego posiedzeń do maja 1991 r. była Sala Kolumnowa w Sejmie. Obecnie obrady odbywają się w sali posiedzeń w budynku Senatu mieszczącym się w kompleksie parlamentarnym tuż obok budynku Sejmu.

Uchwałą z 18 grudnia 2013 Senat RP zdecydował o ustanowieniu roku 2014 Rokiem Odrodzenia Senatu[2].

Kadencje Senatu w III RP

Kadencje Senatu w III RP[3][4]:

Kadencja Czas trwania kadencji Rozkład miejsc Skład
I 18.06.1989 – 25.11.1991

Kluby senackie w trakcie kadencji

II 25.11.1991 – 31.05.1993

Kluby senackie w trakcie kadencji

III 19.09.1993 – 20.10.1997

Kluby senackie w trakcie kadencji

IV 20.10.1997 – 18.10.2001

Kluby senackie w trakcie kadencji

V 19.10.2001 – 18.10.2005

Kluby senackie w trakcie kadencji

VI 19.10.2005 – 4.11.2007

Kluby senackie w trakcie kadencji

VII 5.11.2007 – 7.11.2011

Kluby senackie w trakcie kadencji

VIII 8.11.2011 – 11.11.2015

Kluby senackie w trakcie kadencji

IX 12.11.2015 – 11.11.2019

Kluby senackie w trakcie kadencji

X 12.11.2019 – 12.11.2023

Kluby senackie w trakcie kadencji

XI 13.11.2023 –

Kluby senackie w trakcie kadencji

Uprawnienia Senatu

Do kompetencji Senatu należy[7]:

W 2020 na podstawie ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 Senat utracił kompetencje do wyrażania zgody na powołanie i odwołanie Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej[9].

Zobacz też

Inne informacje

  • Od stycznia 2014 internetowa transmisja z posiedzeń plenarnych Senatu jest uzupełniana tłumaczeniem na język migowy. Polski parlament (w 2012 takie rozwiązanie wdrożył Sejm) jest jednym z pierwszych parlamentów w Europie, które umożliwiły osobom niesłyszącym bieżące zapoznawanie się z przebiegiem swoich obrad[10].

Przypisy

  1. Jerzy Pietrzak: Dzieje polskiego Senatu. Senat RP, 1991 z późniejszymi zmianami. s. 4. [dostęp 2011-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013–10–23)]. (pol.).
  2. Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 grudnia 2013 r. ustanawiająca rok 2014 Rokiem Odrodzenia Senatu w Polsce (M.P. z 2014 r. poz. 9).
  3. Archiwum. www.senat.gov.pl. [dostęp 2018-12-03].
  4. Terminy rozpoczęcia oraz zakończenia kadencji Sejmu i Senatu od 1989 r. Analiza aktów prawnych. Kancelaria Senatu, 2012-11. [dostęp 2018-12-03].
  5. Komitety z jednomandatowymi wynikami:   Komitet Obywatelski „Solidarność”,   Konfederacja Komitetów Obywatelskich woj. płockiego,   Chrześcijańska Demokracja,   Klub Inteligencji Katolickiej,   Ludowe Porozumienie Wyborcze „Piast”,   Mniejszość Niemiecka,   Narodowy KW,   Regionowi w Polsce,   Unia Wielkopolan,   Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie,   pozostałe 8.
  6.   Pozostali niezależni (KWW) 4, po jednym mandacie dostało także:   Katolicki Komitet Wyborczy „Ojczyzna”,   Kongres Liberalno-Demokratyczny,   Mniejszość Niemiecka,   Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”,   Polskie Stronnictwo Ludowe – Porozumienie Ludowe i   Zjednoczenie Polskie.
  7. Rola Senatu w polskim ustroju państwowym.
  8. Art. 61 § 1–3 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1093).
  9. Art. 14 pkt. 9 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875).
  10. Obrady Senatu będą tłumaczone na język migowy. [w:] Senat Rzeczypospolitej Polskiej [on-line]. senat.gov.pl. [dostęp 2014-01-20].

Linki zewnętrzne

  • Strona oficjalna Senatu RP
  • Magdalena Narożna, Robert Stawicki (oprac.): Senat w tradycji i praktyce ustrojowej Rzeczypospolitej. Materiały z konferencji w Senacie RP 11 grudnia 2012. [w:] Kancelaria Senatu [on-line]. senat.gov.pl, 2013. [dostęp 2013-07-02].
  • Witryna edukacyjna Senatu.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się