Rzeczpospolita Obojga Narodów
Autor

Paweł Jasienica

Typ utworu

esej

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Warszawa

Język

polski

Data wydania

19671972

Wydawca

Państwowy Instytut Wydawniczy

poprzednia
Polska Jagiellonów
następna
brak

Rzeczpospolita Obojga Narodów – cykl esejów historycznych Pawła Jasienicy wydany w latach 1967–1972 przez Państwowy Instytut Wydawniczy.

Na cykl składają się następujące tomy:

  1. Srebrny Wiek – wydany po raz pierwszy w 1967 roku
  2. Calamitatis regnum – wydany po raz pierwszy w 1967 roku
  3. Dzieje agonii – wydany po raz pierwszy w 1972 roku

Całość ukazała się w 1982 roku.

Książka ta jest kontynuacją Polski Piastów i Polski Jagiellonów. Należy do większego cyklu esejów poświęconych historii Polski przedrozbiorowej. Cykl ten jest zaliczany do najbardziej znanych dzieł w literaturze polskiej[1].

Tematyka

Część pierwsza obejmuje niespełna 80 lat dziejów Polski i omawia okres od czasów bezkrólewia po bezpotomnej śmierci Zygmunta II Augusta (1572), kończącej rządy Jagiellonów. Po krótkim epizodzie Henryka III Walezego (1573-1574), dziesięciolecie panowania Stefana Batorego (1576-1586). W tomie tym autor opisuje próby naprawy i umocnienia władzy królewskiej oraz wojny z Moskwą o Inflanty.

Druga część opisuje lata 1648-1696, zakończone abdykacją Jana II Kazimierza (1648-1668), który zmagał się z wojną z Kozakami (powstanie Chmielnickiego), Rosją i Szwecją. Wojny te przyniosły wyniszczenie kraju, chaos w życiu politycznym, utratę terytoriów i osłabienie znaczenia Rzeczypospolitej. Po niezbyt szczęśliwych rządach Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1669-1677), chwilowo tylko poprawiło sytuację wstąpienie na tron Jana III Sobieskiego, znakomitego wodza i przewidującego polityka, który starał się, z miernym skutkiem, wzmocnić władzę królewską.

Trzecia część opisuje lata 1696-1795, w czasie których nasiliły się procesy upadku państwa, które doprowadziły w końcu do rozbiorów. Sprzyjało temu burzliwe panowanie Augusta II zwanego Mocnym (1697-1706, 1709-1733) i jego syna Augusta III (1733-1763) z saskiej dynastii Wettinów, przeplecione krótkotrwałymi epizodami rządów Stanisława Leszczyńskiego (1704-1709 i 1733-1736). Wykorzystując bezsilność zrywanych sejmów, sąsiedzi Polski skutecznie przeciwstawili się próbom reform ustroju w Rzeczypospolitej. Objęcie tronu przez Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795), rzecznika reform i wzmocnienia państwa, doprowadziło do wybuchu konfederacji barskiej (1768-1772), po którym nastąpił pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej między Rosję, Prusy i Austrię.

Przypisy

  1. Najbardziej znane dzieła literatury polskiej, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2008-11-04].

Linki zewnętrzne

  • Rzeczpospolita Obojga Narodów w BiblioNETce

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się