Reinhard Genzel (ur. 24 marca 1952 w Bad Homburg vor der Höhe[1][2]) – niemiecki astrofizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za 2020 rok, za obserwacje supermasywnej czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej[1].
Życiorys
Studiował fizykę na Uniwersytecie Albrechta i Ludwika we Fryburgu i na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Bonn, gdzie ostatecznie uzyskał stopień doktora w 1978 roku. W tym samym roku obronił pracę doktorską z radioastronomii w Instytucie Radioastronomii im. Maxa Plancka. Pracował w Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics w Cambridge (Massachusetts). W 1986 Reinhard Genzel został dyrektorem w Max-Planck-Institut für extraterrestrische Physik w Garching. Został też profesorem na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley[3].
Nagrody
W 2014 roku otrzymał Medal Herschela od Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego w Wielkiej Brytanii (ang. Royal Astronomical Society). Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za rok 2020, za prace dotyczące czarnych dziur. Otrzymał połowę nagrody do podziału razem z Andreą Ghez, drugą połowę przyznano Rogerowi Penrose’owi[4].
Przypisy
- ↑ a b Reinhard Genzel – Facts – 2020. NobelPrize.org Nobel Media AB 2020. [dostęp 2020-10-07]. (ang.).
- ↑ Genzel Reinhard, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-03-31] .
- ↑ Nobel z fizyki 2020. Galeria laureatów: Penrose, Genzel i Ghez. wyborcza.pl. [dostęp 2020-10-06]. (pol.).
- ↑ The Nobel Prize in Physics 2020 [online], NobelPrize.org [dostęp 2020-10-06] (ang.).
Linki zewnętrzne
Szymon Charzyński, Nagroda Nobla z Fizyki, Miesięcznik „Delta”, grudzień 2020 [dostęp 2021-03-04].
| XX wiek |
- 1974: Edwin M. Kellogg
- 1975: Eric Becklin
- 1976: James Roger Angel
- 1977: Donald Hall (astronom)
- 1978: James M. Moran, Jr.
- 1979: D. Harper
- 1980: Jack Baldwin
- 1981: Bruce Margon
- 1982: Marc Davis
- 1983: Alan Dressler
- 1984: Marc Aaronson, Jeremy Mould
- 1985: Richard G. Kron
- 1986: Reinhard Genzel
- 1987: Donald E. Winget
- 1988: Sallie L. Baliunas
- 1989: Harriet L. Dinerstein
- 1990: Kristen Sellgren
- 1991: Kenneth G. Libbrecht
- 1992: Alexei Filippenko
- 1993: Arlin P.S. Crotts
- 1994: nie przyznano
- 1995: Andrew McWilliam
- 1996: Michael Strauss
- 1997: Alyssa A. Goodman
- 1998: Andrea Ghez
- 1999: Dennis F. Zaritsky
- 2000: Kirpal Nandra
|
|---|
| XXI wiek |
- 2001: Kenneth R. Sembach
- 2002: Amy Barger
- 2003: Xiaohui Fan
- 2004: Niel Brandt
- 2005: Andrew Blain
- 2006: Bryan Gaensler
- 2007: nie przyznano
- 2008: Lisa Kewley
- 2009: Joshua Bloom
- 2010: Tommaso Treu
- 2011: Gaspar Bakos
- 2012: John A. Johnson
- 2013: Jason Kalirai
- 2014: Nadia L. Zakamska
- 2015: Heather A. Knutson
- 2016: Karin Öberg
- 2017: Evan Kirby
- 2018: Caitlin Casey
- 2019: Daniel R. Weisz
- 2020: Emily Levesque
- 2021: Courtney Dressing
- 2022: Erin Kara
|
|---|
| XIX wiek |
|
|---|
| XX wiek |
|
|---|
| XXI wiek |
- 2001: Roger Cayrel
- 2002: Armand H. Delsemme
- 2003: Jean-Paul Zahn
- 2004: Jayant Narlikar
- 2005: Roger-Maurice Bonnet
- 2006: Owen Gingerich
- 2007: Thérèse Encrenaz, Paul Couteau
- 2008: Jan Stenflo
- 2009: Catherine Cesarsky
- 2010: Carlton Pennypacker
- 2011: Roger Ferlet
- 2012: Jay Pasachoff
- 2013: Suzanne Débarbat
- 2014: Rafael Rebolo López
- 2015: Suzy Collin–Zahn
- 2016: John Leibacher
- 2017: Françoise Combes
- 2018: Alessandro Morbidelli
- 2019: Hubert Reeves
- 2020: Ewine van Dishoeck
- 2021: Jean-Pierre Luminet
|
|---|
- 2004: James Peebles
- 2005: Geoffrey Marcy, Michel Mayor
- 2006: Saul Perlmutter, Adam Riess, Brian Schmidt
- 2007: Peter Goldreich
- 2008: Reinhard Genzel
- 2009: Frank Hsia-San Shu
- 2010: Charles L. Bennett, Lyman Page, David Spergel
- 2011: Enrico Costa, Gerald Fishman
- 2012: David Jewitt, Jane Luu
- 2013: Steven Balbus, John F. Hawley
- 2014: Daniel Eisenstein, Shaun Cole, John A. Peacock
- 2015: William J. Borucki
- 2016: Rainer Weiss, Kip Thorne, Ronald Drever
- 2017: Simon White
- 2018: Jean-Loup Puget
- 2019: Edward C. Stone
- 2020: Roger D. Blandford
- 2021: Victoria M. Kaspi, Chryssa Kouveliotou
- 2022: Lennart Lindegren, Michael Perryman
- 2023: Matthew Bailes, Duncan Lorimer, Maura McLaughlin
|
| XX wiek |
|
|---|
| XXI wiek |
- 2001: Patrick Thaddeus
- 2004: Keith Horne
- 2006: Govind Swarup
- 2008: Max Pettini
- 2010: James Hough
- 2012: Mike Irwin
- 2013: Michael Kramer
- 2014: Reinhard Genzel
- 2015: Stephen Eales(inne języki)
- 2016: James Dunlop(inne języki)
- 2017: Simon Lilly(inne języki)
- 2018: Tom Marsh(inne języki)
- 2019: Nial Tanvir(inne języki)
- 2020: Robert Fender
- 2021: Stephen Smartt
- 2022: Catherin Heymans
|
|---|
| XX wiek |
- 1901: Röntgen
- 1902: Lorentz, Zeeman
- 1903: Becquerel, P. Curie, M. Curie
- 1904: Rayleigh
- 1905: Lenard
- 1906: Thomson
- 1907: Michelson
- 1908: Lippmann
- 1909: Marconi, Braun
- 1910: van der Waals
- 1911: Wien
- 1912: Dalén
- 1913: Kamerlingh Onnes
- 1914: von Laue
- 1915: W.L. Bragg, W.H. Bragg
- 1917: Barkla
- 1918: Planck
- 1919: Stark
- 1920: Guillaume
- 1921: Einstein
- 1922: N. Bohr
- 1923: Millikan
- 1924: Siegbahn
- 1925: Franck, Hertz
- 1926: Perrin
- 1927: Compton, Wilson
- 1928: Richardson
- 1929: de Broglie
- 1930: Raman
- 1932: Heisenberg
- 1933: Schrödinger, Dirac
- 1935: Chadwick
- 1936: Hess, Anderson
- 1937: Davisson, Thomson
- 1938: Fermi
- 1939: Lawrence
- 1943: Stern
- 1944: Rabi
- 1945: Pauli
- 1946: Bridgman
- 1947: Appleton
- 1948: Blackett
- 1949: Yukawa
- 1950: Powell
- 1951: Cockcroft, Walton
- 1952: Bloch, Purcell
- 1953: Zernike
- 1954: Born, Bothe
- 1955: Lamb, Kusch
- 1956: Shockley, Bardeen, Brattain
- 1957: Yang, T.D. Lee
- 1958: Czerenkow, Frank, Tamm
- 1959: Segrè, Chamberlain
- 1960: Glaser
- 1961: Hofstadter, Mössbauer
- 1962: Landau
- 1963: Wigner, Goeppert-Mayer, J. Hans D. Jensen
- 1964: Townes, Basow, Prochorow
- 1965: Tomonaga, Schwinger, Feynman
- 1966: Kastler
- 1967: Bethe
- 1968: Alvarez
- 1969: Gell-Mann
- 1970: Alfvén, Néel
- 1971: Gabor
- 1972: Bardeen, Cooper, Schrieffer
- 1973: Esaki, Giaever, Josephson
- 1974: Ryle, Hewish
- 1975: A. Bohr, Mottelson, Rainwater
- 1976: Richter, Ting
- 1977: Anderson, Mott, van Vleck
- 1978: Kapica, Penzias, Wilson
- 1979: Glashow, Salam, Weinberg
- 1980: Cronin, Fitch
- 1981: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn
- 1982: Wilson
- 1983: Chandrasekhar, Fowler
- 1984: Rubbia, van der Meer
- 1985: von Klitzing
- 1986: Ruska, Binnig, Rohrer
- 1987: Bednorz, Müller
- 1988: Lederman, Schwartz, Steinberger
- 1989: Ramsey, Dehmelt, Paul
- 1990: Friedman, Kendall, Taylor
- 1991: de Gennes
- 1992: Charpak
- 1993: Hulse, Taylor
- 1994: Brockhouse, Shull
- 1995: Perl, Reines
- 1996: D. Lee, Osheroff, Richardson
- 1997: Chu, Cohen-Tannoudji, Phillips
- 1998: Laughlin, Störmer, Tsui
- 1999: 't Hooft, Veltman
- 2000: Ałfiorow, Kroemer, Kilby
|
|---|
| XXI wiek |
- 2001: Cornell, Ketterle, Wieman
- 2002: Davis Jr., Koshiba, Giacconi
- 2003: Abrikosow, Ginzburg, Leggett
- 2004: Gross, Politzer, Wilczek
- 2005: Glauber, Hall, Hänsch
- 2006: Mather, Smoot
- 2007: Fert, Grünberg
- 2008: Nambu, Kobayashi, Maskawa
- 2009: Kao, Boyle, Smith
- 2010: Gejm, Nowosiołow
- 2011: Perlmutter, Schmidt, Riess
- 2012: Haroche, Wineland
- 2013: Englert, Higgs
- 2014: Akasaki, Amano, Nakamura
- 2015: Kajita, McDonald
- 2016: Thouless, Haldane, Kosterlitz
- 2017: Weiss, Barish, Thorne
- 2018: Ashkin, Mourou, Strickland
- 2019: Peebles, Mayor, Queloz
- 2020: Penrose, Genzel, Ghez
- 2021: Manabe, Hasselmann, Parisi
- 2022: Aspect, Clauser, Zeilinger
- 2023: Agostini, Krausz, L’Huillier
|
|---|
Identyfikatory zewnętrzne:
Szymon Charzyński, Nagroda Nobla z Fizyki, Miesięcznik „Delta”, grudzień 2020 [dostęp 2021-03-04].
