Akwarela Aresztowanie gubernatora Bligha

Rebelia rumowa – bunt wojska oraz części ludności Nowej Południowej Walii przeciwko władzy gubernatora Williama Bligha, który miał miejsce 26 stycznia 1808 roku[1].

Oficerowie Korpusu Nowej Południowej Walii zmonopolizowali handel zagraniczny kolonii wykupując towary przywożone do portów przez statki handlowe i sprzedając je ze znacznym zyskiem. Do artykułów o największym znaczeniu należały rum, a także herbata, cukier i tytoń, które wielu oficerom pozwoliły dorobić się fortun, podobnie jak majątków ziemskich, które obejmowali na niejasnych zasadach. Oficerowie używali też często alkoholu jako środka płatniczego wobec żołnierzy, służących i zatrudnianych do różnego rodzaju prac skazańców[1][2].

Przybyły w 1806 roku gubernator William Bligh (przeciw któremu wcześniej był skierowany buntu na HMS „Bounty” w 1789 roku) podjął działania na rzecz ukrócenia przejmowania majątków ziemskich, handlu alkoholem i używania stanowisk do uzyskiwania korzyści osobistych. Jego działania spotkały się jednak z niezadowoleniem ludności, głównie z powodu prowadzenia przez samego gubernatora podobnych przedsięwzięć. Bligha oskarżono o wykorzystywanie na cele prywatne państwowej ziemi, opłacanie zatrudnianych prywatnie robotników z publicznej kasy, zagarnięcie państwowych stad, budowę prywatnych nieruchomości za środki publiczne oraz obsadzanie stanowisk za pomocą posłusznych ludzi. Bligh naraził się także ludności, gdy nakazał wyburzenie znacznej części zabudowy w związku z rzekomymi nieprawidłowościami prawnymi przy ich budowie[1]. Z kolei w niełaskę żołnierzy popadł za sprawą decyzji, aby wypłacać im żołd w czekach do zrealizowania w Anglii, nie zaś w gotówce[3]. Ze względu na swój dyktatorski styl sprawowania urzędu przezywany był Kaligulą[4].

Na czele ruchu niezadowolonych stanął John Macarthur. Na początku 1808 roku Macarthur odmówił zapłaty grzywny i został postawiony przed sądem, w którym kwestionował zasadność prowadzenia procesu przez sędziego będącego stronnikiem gubernatora. 26 stycznia 1808 roku Bligh zapowiedział oskarżenie oficerów o nieprzestrzeganie wyznaczonych przez gubernatora zasad prowadzenia rozprawy. To zdarzenie bezpośrednio sprowokowało oficerów pod wodzą[1] komendanta Korpusu Nowej Południowej Walii[5], mjr. George'a Johnsona, do wyruszenia na czele grupy 400 żołnierzy do Budynku Rządowego, gdzie po dwóch godzinach poszukiwań znaleźli Bligha ukrytego pod łóżkiem[1].

Gubernatora oskarżono o pogardę dla wymiaru sprawiedliwości, naruszenie własności prywatnej, bezpodstawne zajęcie domów i ziemi, aresztowanie obywateli bez podstaw prawnych i zastraszanie urzędników[1]. Bligh przebywał w więzieniu buntowników ponad rok, do czasu gdy zgodził się wyjechać do Wielkiej Brytanii, jednak zawrócił z drogi i wrócił do Sydney, gdzie usiłował odzyskać władzę.

W 1809 rząd brytyjski uznał rozwiązanie zatargu za niemożliwe i odwołał Bligha, a na jego miejsce mianował Lachlana Macquarie'a[5].

Określenie rebelia rumowa zostało użyte po raz pierwszy w książce Williama Howitta, wydanej w Wielkiej Brytanii w 1855 roku[1].

Przypisy

  1. a b c d e f g Rebelia Rumowa. Centralne Biuro Antykorupcyjne, 2012-01-26. [dostęp 2012-07-03]. (pol.).
  2. A.G.L. Shaw: The Story of Australia. London: Faber and Faber, 1972, s. 48. ISBN 0-571-04775-0.
  3. Wiesław Olszewski: Historia Australii. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1997, s. 72–79. ISBN 83-04-04-317-3.
  4. Manning Clark: Historia Australii. Warszawa-Gdańsk: Bellona / Marabut, 2004, s. 31, seria: Narody i Cywilizacje. ISBN 831109843-3.
  5. a b Australian Rum Rebellion 1808. [w:] Armed Conflict Events Data [on-line]. [dostęp 2012-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-17)]. (ang.)., AUSTRALIJSKI BUNT RUMOWY. [dostęp 2012-07-03].

Linki zewnętrzne

  • Teh Rum Rebellion. Sydney Morning Herald. [dostęp 2012-07-03]. (ang.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się