| |
| Data i miejsce urodzenia |
17 marca 1901 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
12 sierpnia 1990 |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Piotr Perkowski (ur. 17 marca 1901 w Oweczaczach, w obwodzie winnickim na Ukrainie, zm. 12 sierpnia 1990 w Otwocku)[1] – polski kompozytor i pedagog, organizator życia muzycznego.
Studiował kompozycję u Romana Statkowskiego w Konserwatorium w Warszawie i prywatnie u Karola Szymanowskiego (1923–1925). Po uzyskaniu dyplomu kontynuował studia w Paryżu pod kierunkiem Alberta Roussela (1926–1928)[1], a za namową Ignacego Paderewskiego[2] podjął też studia w Szkole Nauk Politycznych (Ecole de Sciencés Politiques) w latach 1927–1929. W 1926 założył Stowarzyszenie Młodych Muzyków Polaków w Paryżu, którego był prezesem do 1930 [3][4].
Po powrocie do kraju w 1930 został dyrektorem Towarzystwa Przyjaciół Muzyki Symfonicznej w Warszawie i wiceprezesem (do 1939) polskiej sekcji Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej. Od 1931 zasiadał też w Zarządzie Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich. W latach 1936–1939 był dyrektorem Konserwatorium Muzycznego Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu oraz dyrektorem i wiceprezesem Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu. W 1946 został jego honorowym członkiem[1].
Lata okupacji spędził w Warszawie, działając w ruchu oporu. Uczestniczył w powstaniu warszawskim pod pseudonimem dr Puławski, a po kapitulacji utworzył Polnisches Rotes Kreuz Transportgruppe w celu ewakuowania z Warszawy młodzieży walczącej w AK, rannych i chorych[1][3].
Po zakończeniu wojny został dyrektorem Departamentu Muzyki w Ministerstwie Kultury i Sztuki oraz przewodniczącym Głównej Komisji Weryfikacyjnej dla Muzyków. W latach 1945–1951 i 1954–1971 był profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie, od 1964 również kierownikiem Katedry Kompozycji. Od 1951 do 1954 był profesorem i dziekanem Wydziału Instrumentalnego oraz Teorii Muzyki i Kompozycji Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej we Wrocławiu[3][4]. Jego uczniami byli m.in. Tadeusz Baird, Piotr Moss, Tadeusz Natanson, Zbigniew Rudziński, Jerzy Maksymiuk[2][5], a uczennicą Jadwiga Szajna-Lewandowska[6], jak i żona kompozytora, Ewa z domu Moser (córka Wandy Moser, siostry Juliana Marchlewskiego), późniejszego dra biologii, genetyka i archeologa, znawczyni religii prasłowiańskich, którą poznał w kierowanym przez siebie Konserwatorium w Toruniu[7]. Od 1971 był na emeryturze.
Równolegle do pracy pedagogicznej był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Filharmonii Krakowskiej (1949–1951) i Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach (1956–1957). Współorganizował i został pierwszym prezesem (1945–1948) Związku Kompozytorów Polskich, a także Krakowskiego Towarzystwa Operowego (1954–1956), działał przy organizacji Filharmonii Wrocławskiej (1957–1961)[5][3].
Pełnił wiele funkcji społecznych. Działał jako prezes Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego (1959–1965). Będąc przewodniczącym sekcji Karola Szymanowskiego, przyczynił się do zebrania pamiątek po kompozytorze i wykupienia willi „Atma”, przeznaczonej na muzeum[2]. Był wiceprezesem Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (1959–1965). W latach 1971–1973 i 1975–1977 pełnił funkcję prezesa Oddziału Warszawskiego ZKP. W 1966 był przewodniczącym jury Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. Od 1962 członek jury Nagrody Ministerstwa Obrony Narodowej i Rady Artystycznej Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego. Od 1973 wchodził w skład Rady Programowej Muzyki przy Ministerstwie Kultury i Sztuki. Był członkiem Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (1983–1987)[5][4].
Na kształtowanie idiomu Perkowskiego duży wpływ miała muzyka Karola Szymanowskiego i francuskich postimpresjonistów. Jego styl jest tradycyjny, wierny prymatowi linii melodycznej. We wcześniejszych utworach można odnaleźć emocjonalną powściągliwość i subtelną, poetycką atmosferę, zaś późniejsze kompozycje często wykorzystują rytmikę i melodykę typową dla polskiej muzyki ludowej. Takie utwory jak Nokturn na orkiestrę i Koncert skrzypcowy nr 2 łączą w sobie typowo polską głębię emocjonalną z muzyką programową. Kilka jego kompozycji zaginęło podczas II wojny światowej[8][9].
Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A3 tuje-1-39)[10].
(na podstawie Encyklopedii muzycznej PWM[5])
Ordery i odznaczenia
Odznaki
|
Nagrody
|
a także utwory kameralne, fortepianowe, utwory na instrument solowy w towarzyszeniem fortepianu, utwory wokalno-instrumentalne i wokalne – w tym cykle pieśni, m.in. Uty japońskie (1924) i Niebo w ogniu (1970) oraz muzyka ilustracyjna do spektakli teatralnych i słuchowisk radiowych[8][13][9]. Jest także kompozytorem muzyki do filmów dokumentalnych i fabularnych: Rycerze mroku (wraz z Marianem Neuteichem; reż. Bruno Bredschneider, Stefan Szwarc, 1932) i Żołnierz zwycięstwa (reż. Wanda Jakubowska, 1953)[14].
Anna Przybyszewska, Kazimierz Przybyszewski. Konserwatorium Muzyczne Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu za dyrekcji Piotra Perkowskiego w latach 1936–1939. „Rocznik Toruński”. 38, s. 73–109, 2011. (pol.). Tadeusz Kobierzycki: Ja muzyczne kompozytora – P. Perkowski 2001. [w:] Akademia.edu [on-line]. [dostęp 2018-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-22)]. (pol.).Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
