Pilzno
Plzeň
Ilustracja
Śródmieście z katedry św. Bartłomieja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Czechy

Kraj

 pilzneński

Powiat

Pilzno-miasto

Burmistrz

Martin Baxa

Powierzchnia

137,66 km²

Wysokość

430 m n.p.m.

Populacja (1.01.2023)
• liczba ludności
• gęstość


181 240[1]
1 316,6 os./km²

Nr kierunkowy

37

Kod pocztowy

301 00

Tablice rejestracyjne

P

Podział miasta

4 dzielnice

Położenie na mapie kraju pilzneńskiego
Mapa konturowa kraju pilzneńskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pilzno”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pilzno”
Ziemia49°44′N 13°22′E/49,733333 13,366667
Strona internetowa

Pilzno (cz. Plzeň, niem. Pilsen) – miasto w zachodnich Czechach, stolica kraju pilzneńskiego. Położone jest w kotlinie, gdzie zbiega się wiele potoków, tworząc rzekę Berounkę. Znane jest przede wszystkim z piwa Pilsner Urquell i zakładów Škoda Transportation. Na początku 2020 roku, z liczbą mieszkańców wynoszącą około 175 tys., Pilzno zajmowało czwarte miejsce pod względem liczby ludności w Czechach[potrzebny przypis].

Charakterystyka

Powierzchnia miasta wynosi 137,66 km². Powiat Pilzno-miasto jest powiatem grodzkim oraz siedzibą powiatów Pilzno Północ i Pilzno Południe. Od 1 stycznia 2003 powiaty nie są już jednostką podziału administracyjnego Czech. Podział na powiaty zachowały jednak sądy, policja i niektóre inne urzędy państwowe. Został również zachowany dla celów statystycznych.

Historia

Pilzno w XIX wieku

Najstarsze ślady osiedli ludzkich na tym terenie datuje się na 5000 lat p.n.e., ale początki dzisiejszego miasta to 1295, kiedy to Wacław II założył osadę, która dzięki dogodnemu położeniu szybko rozwinęła się w ośrodek handlowy.

W herbie Pilzna znajduje się wielbłąd. Zwierzę to było podarkiem, jaki przywieźli ze sobą najemnicy czescy walczący w bitwie pod Grunwaldem. Był to jeden z wielbłądów, które Władysław II Jagiełło otrzymał od swych sojuszników: księcia Witolda i Dżalala ad-Dina[2].

W latach 1599 i 1600 miasto pełniło funkcję stolicy Czech: mieszkał tutaj cesarz Rudolf II Habsburg. Rozwój zahamowała wojna trzydziestoletnia oraz zarazy.

W XIX wieku nastąpił gwałtowny rozwój Pilzna – stało się silnym ośrodkiem przemysłu żelaznego, a główną postacią tego okresu był Emil Škoda, właściciel huty żelaza. Po 1890 huta została przekształcona w zakład zbrojeniowy, a w później samochodowy.

Już Wacław II nadał 260 mieszczanom przywilej warzenia piwa; na początku wieku XVII było w mieście 26 browarów. Jakość produkcji nie zawsze była wysoka, więc w XIX rada miejska przymusiła browarników do połączenia się i w 1842 założono browar Pilsner Urquell – dzisiejszą wizytówkę Pilzna, które wówczas należało do Cesarstwa Austrii.

W okresie II wojny światowej Pilzno stało się częścią Protektoratu Czech i Moraw (granica z III Rzeszą biegła za rogatkami miasta) oraz siedzibą władz administracyjnych (Oberlandratsbezirk Pilsen). W 1945 miasto wyzwoliły wojska amerykańskie, co komunistyczne państwo czechosłowackie starało się ukryć przez cały czas swego istnienia.

1 czerwca 1950 w zakładach Skody (wówczas Zakładach im. Lenina) doszło do strajku pracowników przeciwko zapowiedzianej wymianie pieniędzy. W stłumionych przez komunistyczne władze protestach wzięło udział ok. 20 tys. ze 130 tys. mieszkańców miasta[3].

Náměstí Republiky
Katedra św. Bartłomieja
Ratusz w Pilźnie
Wielka Synagoga

Struktura powierzchni

Według danych z 31 grudnia 2003 powiat ma obszar 137,66 km², o strukturze:

  • użytki rolne – 45,32%, w tym 72,25% gruntów ornych
  • inne – 54,68%, w tym 34,49% lasów.

Liczba gospodarstw rolnych wynosi 61.

Demografia

Dane z 1 tycznia 2023[1]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Populacja 181 240 94 049
51,9%
87 191
48,1%
Średni wiek 42,9 44,3 41,3

Zatrudnienie

Mieszkańcy ze stałym zatrudnieniem 66 067
Średnia pensja miesięczna 17 557 koron
Bezrobotni 6638
Stopa bezrobocia 7,65%

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, środków transportu, spożywczy, elektrotechniczny, elektroniczny, poligraficzny, papierniczy, drzewny, odzieżowy, skórzany oraz materiałów budowlanych[4].

Transport

W Pilźnie kofunkcją systemy zbiorowych przewozów autobusowych, tramwajowych i trolejbusowych.

Przez miasto przebiega autostrada D5 łącząca Pragę z Niemcami.

W dzielnicy Východní Předměstí znajduje się jeden z największych dworców kolejowych w kraju.

Szkolnictwo

W Pilźnie działają:

Rodzaj szkoły Liczba szkół
Przedszkola 49
Szkoły podstawowe 31
Gimnazja 6
Szkoły średnie techniczne 17
Szkoły średnie ogólnokształcące 10
Szkoły wyższe 3

Służba zdrowia

Lekarze 1333
Szpitale 5
Specjalistyczne ośrodki terapeutyczne 2
Gabinety dentystyczne 130
Apteki 44

Sport

ČEZ Aréna

Urodzeni w Pilźnie

Miasta partnerskie

Miejscowości partnerskie:[5]

Przypisy

  1. a b Počet obyvatel v obcích České republiky k 1. 1. 2023 [online] [dostęp 2023-07-30].
  2. Jadwiga Siedlecka-Siwuda, Droga wojsk Witolda pod Grunwald [online], 12 lipca 2010 [dostęp 2010-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  3. Mariusz Surosz: Bunt robotników Skody. 2013-05-31. [dostęp 2020-10-26].
  4. Pilzno, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-08-05].
  5. Správa informačních technologií města Plzně | Dominikánská 4 | 306 31 Plzeň 1, Partnerská města [online], www.plzen.eu [dostęp 2021-06-09] (cz.).

Bibliografia

  • Český statistický úřad (czeski urząd statystyczny)

Linki zewnętrzne


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się