Papieska elekcja 8 stycznia 1198 – odbyła się po śmierci Celestyna III i zakończyła wyborem Innocentego III. Była to pierwsza w historii papieska elekcja, w której wyboru dokonano w drodze pisemnego głosowania (scrutinium)[1].
Śmierć Celestyna III
Papież Celestyn III zmarł 8 stycznia 1198 roku w wieku około 92 lat. Kilka tygodni przed swoją śmiercią wyraził wolę abdykacji, pod warunkiem wszakże, że nowym papieżem zostanie jego bliski współpracownik Giovanni di San Paolo[2]. Kardynałowie odrzucili jednak tę sugestię.
Lista uczestników
Święte Kolegium liczyło wówczas 29 kardynałów[3], jednak w elekcji uczestniczyło najprawdopodobniej nie więcej niż 21[4]:
- Ottaviano di Paoli (nominacja kardynalska: 18 grudnia 1182) – kardynał biskup Ostia e Velletri
- Pietro Gallocia (12 marca 1188) – kardynał biskup Porto e Santa Rufina
- Pietro Diana (16 marca 1185) – kardynał prezbiter S. Cecilia
- Giordano di Ceccano OCist (12 marca 1188) – kardynał prezbiter S. Pudenziana
- Giovanni Lombardo (maj 1189) – kardynał prezbiter S. Clemente; biskup Viterbo e Toscanella
- Guido Papareschi (22 września 1190) – kardynał prezbiter S. Maria in Trastevere
- Ugo (22 grudnia 1190) – kardynał prezbiter Ss. Silvestro e Martino; archiprezbiter bazyliki watykańskiej
- Giovanni di Salerno OSB (22 września 1190) – kardynał prezbiter S. Stefano al Monte Celio
- Cinzio Cenci (22 września 1190) – kardynał prezbiter S. Lorenzo in Lucina
- Soffredo CanReg (18 grudnia 1182) – kardynał prezbiter S. Prassede
- Giovanni di San Paolo OSBCluny (20 lutego 1193) – kardynał prezbiter S. Prisca
- Graziano da Pisa (23 września 1178) – kardynał diakon Ss. Cosma e Damiano; protodiakon Świętego Kolegium Kardynałów
- Gerardo CanReg (18 grudnia 1182) – kardynał diakon S. Adriano
- Gregorio de San Apostolo (12 marca 1188) – kardynał diakon S. Maria in Portico
- Gregorio Crescenzi (12 marca 1188) – kardynał diakon S. Maria in Aquiro
- Gregorio Carelli (22 września 1190) – kardynał diakon S. Giorgio in Velabro
- Lotario Conti di Segni (22 września 1190) – kardynał diakon Ss. Sergio e Bacco
- Niccolò Scolari (22 września 1190) – kardynał diakon S. Maria in Cosmedin
- Gregorio Bobone (22 września 1190) – kardynał diakon S. Angelo in Pescheria
- Bobo (20 lutego 1193) – kardynał diakon S. Teodoro
- Cencio (20 lutego 1193) – kardynał diakon S. Lucia in Silice; kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego; przewodniczący Kancelarii Apostolskiej
Trzech elektorów mianował Celestyn III, czterech Lucjusz III, jednego papież Aleksander III, a pozostałych trzynastu papież Klemens III.
Nieobecni
Co najmniej ośmiu kardynałów, w tym trzech mianowanych przez Aleksandra III, dwóch przez Klemensa III, dwóch przez Lucjusza III i jeden przez Celestyna III nie uczestniczyło w tej elekcji:
Kandydaci na papieża
Według współczesnego kronikarza Rogera z Howden czterej kardynałowie dążyli do zdobycia tiary: Ottaviano di Paoli, Pietro Gallocia, Giordano di Ceccano i Graziano da Pisa[5].
Wybór Innocentego III
Kardynałowie w dniu śmierci Celestyna III zebrali się w budynku Septizonium w dobrowolnej klauzurze. Po raz pierwszy w historii papieskich elekcji zastosowano procedurę głosowania pisemnego, za pomocą kartek wyborczych (scrutinium). W pierwszym głosowaniu najwięcej głosów (dziesięć) dostał kardynał Giovanni di Salerno, który jednak nie zgodził się kandydować[6]. W drugim głosowaniu jednomyślnie wybrano najmłodszego, zaledwie 37-letniego kardynała Lotario Conti di Segni, który przyjął imię Innocenty III[7]. 22 lutego odbyła się uroczysta inauguracja pontyfikatu, w trakcie której kardynał Ottaviano z Ostii udzielił elektowi sakry biskupiej, a kardynał Graziano da Pisa dopełnił obrzędu jego koronacji.
Przypisy
- ↑ Piazzoni, s. 176-177
- ↑ Dopierała, s. 193
- ↑ Maleczek, s. 241. Eubel, s. 3 podaje liczbę 28, pomijając Ruggiero z S. Eusebio.
- ↑ Lista elektorów i nieobecnych zrekonstruowana na podstawie danych biograficznych poszczególnych kardynałów Maleczek, passim. Maleczek, s. 354, sugeruje nawet jeszcze niższą liczbę uczestników (19 lub 20) bazując na analizie kontrasygnat bulli papieskich. Kardynał Bobo z S. Teodoro nie występuje jako sygnatariusz bulli papieskich między 27 lipca 1197 a 22 kwietnia 1198, jednakże nie przesądza to jego nieobecności, bowiem kardynał ten przez cały okres swojego kardynalatu sygnował bulle bardzo nieregularnie, a nic nie wiadomo by był wysyłany z jakąkolwiek misją poza Rzym; prawdopodobnie był on już człowiekiem podeszłym w latach.
- ↑ Maleczek, s. 73, 82, 88 i 96
- ↑ Maleczek, s. 108
- ↑ Piazzoni, s. 177
Bibliografia
- Ambrogio Piazzoni: Historia wyboru papieży. Kraków: Wydawnictwo M, 2003.brak strony w książce
- Kazimierz Dopierała: Księga Papieży. Poznań: Pallotinum, 1996.brak strony w książce
- Werner Maleczek: Papst und Kardinalskolleg von 1191 bis 1216. Wiedeń: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1984.brak strony w książce
- Konrad Eubel: Hierarchia Catholica Medii Aevi. Münster-Padwa: 1913-1960.brak strony w książce
| XI wiek |
|
|---|
| XII wiek |
|
|---|
| XIII wiek |
|
|---|
| XIV wiek |
|
|---|
| XV wiek |
|
|---|
| XVI wiek |
|
|---|
| XVII wiek |
|
|---|
| XVIII wiek |
|
|---|
| XIX wiek |
|
|---|
| XX wiek |
|
|---|
| XXI wiek |
|
|---|
