Orogeneza hercyńska (orogeneza waryscyjska) – okres intensywnych ruchów górotwórczych zachodzących w paleozoiku, pomiędzy późnym sylurem a końcem permu. W ich wyniku powstały góry określane mianem hercynidów (waryscydów).
W orogenezie hercyńskiej wydziela się poszczególne fazy górotwórcze. Są to[1][2]:
W Europie objęta nimi została głównie część środkowa: (Irlandia, Walia, Ardeny, środkowe Niemcy, Masyw Czeski), a główna faza miała miejsce na przełomie karbonu wczesnego i późnego (z wyjątkiem Uralu).
W Polsce w orogenezie hercyńskiej zostały ukształtowane Sudety i Góry Świętokrzyskie oraz głębokie podłoże Niżu Polskiego – monokliny przedsudeckiej i monokliny śląsko-krakowskiej.
Błędne jest określanie współczesnych pasm górskich jako powstałych w orogenezie waryscyjskiej (czy kaledońskiej), ponieważ wszystkie obecne góry powstały (zostały wypiętrzone, tworząc morfologiczne wyniesienie) w orogenezie alpejskiej. W czasie orogenezy hercyńskiej doszło do powstania gór, jednak po permie uległy one całkowitej erozji i zrównaniu. W czasie orogenezy alpejskiej, utwory sfałdowane i ewentualnie zmetamorfizowane wcześniej, zostały po raz drugi wydźwignięte jako góry zrębowe. Do tak ukształtowanych gór, sfałdowanych w orogenezie hercyńskiej, a wyniesionych powtórnie w orogenezie alpejskiej należą:
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.