Order Piusa[1], Order Piano[2], Order Rycerski Ojca Świętego Piusa IX[3], Order Piusa IX[4] (łac.Ordo Pianus, wł. Ordine Piano) – trzeci w kolejności order nadawany przez Stolicę Apostolską[5].
Historia i zasady nadawania
Początki orderu sięgają do Zakonu Rycerzy Piano założonego przez Piusa IV w 1560, który był inicjatorem kontrreformacji i promotorem sztuki i nauki[2][5].
Papieski Order Piano został ustanowiony w 1847 przez papieża Piusa IX (stąd inna nazwa tego odznaczenia – Order Piusa IX), w celu odznaczania osób świeckich za wyjątkowe zasługi dla Kościoła katolickiego i papieża, obecnie nadawany głównie zagranicznym dyplomatom, mężom stanu, głowom państw i ich reprezentantom. Przez wiele lat łączył się z przyznaniem szlachectwa (dziedzicznego w I lub osobistego ad personam w II klasie). Możliwość tę zniósł dopiero Pius XII w ramach reformy papieskich odznaczeń dokonanej w 1939[6].
Dewizą orderu jest „VIRTUTI ET MERITO” (pol. „CNOCIE I ZASŁUDZE”)[7].
↑Stanisław Lam (oprac.): Trzaski, Everta i Michalskiego Encyklopedja XX wieku. Lwów: 1937 lub 1938, s. 1421.
↑ abKrzysztof Bąkała: Historia symboliczna: znakiem, herbem i barwą pisana. Podręczny słownik. Warszawa: Egros, 2010, s. 105.
↑Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 530.
↑Stanisław Łoza, Stanisław Bieńkowski: Ordery i odznaczenia krajowe i zagraniczne. Co wiedzieć o nich należy. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1928, s. 76.
↑ abcHyginus Eugene Cardinale: Orders of Knighthood Awards and The Holy See – A historical, juridical and practical Compendium. Londyn: Van Duren, 1983, s. 45-51.
↑ abPeter Bander van Duren: Orders of knighthood and of merit. The Pontifical, Religious and Secularised Orders, and their relationship to the Apostolic See. Londyn: Colin Smythe, 1995, s. 85-98.
↑Stanisław Łoza, Stanisław Bieńkowski: Ordery i odznaczenia krajowe i zagraniczne: co wiedzieć o nich należy. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1928, s. 16
↑ abc„Ziemia Wileńska” nr 26, R.VII, Wilno, 28 czerwca 1925 r. Ordery papieskie, s. 7-8.
↑Tomasz Dębowski: Kościoły i związki wyznaniowe w stosunkach międzynarodowych. Wrocław: Arboretum, 2003, s. 14
↑Dekret nadania orderu przez Papieża Jana Pawła II, 5 II 1991, podpisał Protosegretario di Stato (Segretario per i rapporti con gli Stati), Angelo Sodano
Acta Apostolicae Sedis, 6 VI 1991, publikacja dekretu papieskiego nadającego order, Druk De equestri ordine Piano, 1905, Druk The Knights of the Holy See, s. 15-23