ResponseEve, a responsive template by SiGa

Nyuaje Krystos (amh. ንዋየ ክርስቶስ, co znaczy Własność Chrystusa, imię tronowe Sejfe Aryd, co znaczy Miecz grozy, ur. ?, zm. 1372) – cesarz Etiopii w latach 1344-1372.

Początki rządów

Nyuaje Krystos pochodził z dynastii salomońskiej i był najstarszym synem cesarza Amde Tsyjona I. Według szkockiego podróżnika przebywającego na terenie Etiopii w drugiej połowie XVIII wieku, Jamesa Bruce’a, Nyuaje Krystos był obecny w czasie kampanii wojennej swojego ojca przeciwko Salihowi, królowi Mary, która miała miejsce po tym jak Amde Tsyjon I stłumił bunt Sabr-ad-Dina I z sułtanatu Adal. Po śmierci swojego ojca Amde Tsyjona, Nyuaje Krystos spełnił prośbę abuny Jakuba i przywrócił z wygnania mnichów, wypędzonych przez swojego ojca i obiecał żyć w monogamicznym związku, w przeciwieństwie do swoich poligamicznych poprzedników. Mimo postanowień Nyuaje Krystos nie dotrzymał słowa i wrócił do starego zwyczaju, poślubiając trzy kobiety. Gdy abuna Jakub, oraz przywódcy klasztorni zaprotestowali przeciwko temu, cesarz wysłał Jakuba z powrotem do Egiptu, a pozostałych mnichów wygnał do południowej części swojego królestwa^[1].

Walki z muzułmanami

Podczas rządów Nyuaje Krystosa, Ali ibn Sabr-ad-Din z dynastii Uelasma podniósł bunt przeciwko Etiopii. W odpowiedzi cesarz przeprowadził kampanię wzdłuż wschodniej granicy Etiopii na terytoriach Adalu, oraz Ifatu. Ze względu na brak wsparcia ze strony swoich poddanych, bunt Alego zakończył się klęską, a on sam został złapany wraz ze wszystkimi swoimi synami. Kampania cesarza skutecznie zniszczyła sułtanat Ifatu i zakończyła jego byt jako niepodległe państwo. Nyuaje Krystos więził Alego ibn Sabr-ad-Dina i wszystkich jego synów z wyjątkiem Ahmeda Harb Arada, którego ustanowił zarządcą Ifatu. Po ośmiu latach Ali został przez cesarza zwolniony z więzienia i odzyskał władzę, zaś Ahmed i jego synowie zostali wykluczeni z rządów, co rozpoczęło wewnętrzną walkę w sułtanacie. W następnych latach Nyuaje Krystos interweniował na rzecz różnych stron konfliktu. Czasami pomagał Alemu, a innym razem Ahmedowi, co zapewne miało na celu osłabić i skłócić wewnętrznie swoich wrogów^[2].

Ostatnie lata panowania

Pomimo swoich wcześniejszych działań przeciwko etiopskiemu Kościołowi, pod koniec swojego panowania Nyuaje Krystos zdecydowanie pomógł patriarsze Aleksandrii Markowi IV, który został uwięziony przez sułtana Egiptu, As-Saliha Isma'ila, rządzącego w latach 1342-1345. Pierwszym krokiem w tej sprawie było uwięzienie egipskich kupców w Etiopii, a drugim wyruszenie na Egipt na czele licznej armii. Według tradycji patriarcha Marek został uwolniony i wysłał delegację w celu przekonania cesarza, aby ten powrócił do swego królestwa. Władca Etiopii miał się posłuchać Marka, ale potraktował członków delegacji jako niechcianych gości^[3]. Nyuaje Krystos jest także uznawany za odnowiciela starożytnego kościoła Gebre Ygziaber w pobliżu jeziora Hajk, splądrowanego i spalonego w 1531 roku przez wojska imama Ahmada ibn Ibrihima al-Ghaziego, zwanego również imamem Graniem.

Zobacz też

• Etiopistyka
• Klaudiusz
• Jagbya Tsyjon
• Gudit

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Bartnicki, Joanna Mantel-Niećko: Historia Etiopii, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw., 1971, s. 73-74.
• James Bruce, Travels to Discover the Source of the Nile (1805 edition).
• Taddesse Tamrat, Church and State in Ethiopia (Oxford: Clarendon Press, 1972).
• E.A. Wallis Budge, A History of Ethiopia: Nubia and Abyssinia, 1928 (Oosterhout, the Netherlands: Anthropological Publications, 1970).
• G.W.B. Huntingford, The Historical Geography of Ethiopia (London: The British Academy, 1989).
• Paul E. Henze: Layers of Time: A History of Ethiopia. Nowy Jork: Palgrave, 2000.